Apropiación de los informes de responsabilidad social en las instituciones de educación superior en la ciudad de Cali - Núm. 1-2016, Enero 2016 - Contexto. Revista de Investigaciones - Libros y Revistas - VLEX 677076593

Apropiación de los informes de responsabilidad social en las instituciones de educación superior en la ciudad de Cali

AutorWilson Romero Palacios, Ana Mercedes Ocampo Hoyos, José Fabián Ríos Obando
Páginas129-139
129
Χοντεξτο 5 //2016
Ινφορµαχι⌠ν δελ αρτχυλο
Ρεχιβιδο: 11/03/2016
Ρεϖισαδο: 20/05/2016
Αχεπταδο: 04/10/2016
Ινφορµαχι⌠ν δελ αυτορ
∗ ςιχερρεχτορ Αχαδµιχο, Χορποραχι⌠ν
Υνιϖερσιταρια Χεντρο Συπεριορ
Υνιχυχεσ, Χανδιδατο α ∆οχτορ εν
Αδµινιστραχι⌠ν δε Νεγοχιοσ, Γρυπο
δε Ινϖεστιγαχι⌠ν Χονστρυχεχσ.
∗∗∆ιρεχτορα Ινϖεστιγαχι⌠ν Χορποραχι⌠ν
Υνιϖερσιταρια Χεντρο Συπεριορ. ∆οχτορα
Igqitchc" g" Jkuvqtkc" RncpkÝecek„p"
Τερριτοριαλ ψ Γεστι⌠ν Αµβιενταλ,
∗∗∗∆οχεντε Ινϖεστιγαδορ, Εστυδιαντε
δε ∆οχτοραδο εν Αδµινιστραχι⌠ν δε
Νεγοχιοσ, Χορποραχι⌠ν Υνιϖερσιταρια
Χεντρο Συπεριορ Υνιχυχεσ, Γρυπο δε
Ινϖεστιγαχι⌠ν Χονστρυχεχσ,
Χορρεσπονδενχια
ϖιχεαχαδεµιχα≅υνιχυχεσ.εδυ.χο
ινϖεστιγαχι⌠ν≅υνιχυχεσ.εδυ.χο
ινϖριοσ≅υνιχυχεσ.εδυ.χο
♥ 2016 Υνιϖερσιδαδ Λα Γραν Χολοµβια. Εστε
εσ υν αρτχυλο δε αχχεσο αβιερτο, διστριβυιδο
βαϕο λοσ τρµινοσ δε λα λιχενχια Χρεατιϖε
Χοµµονσ Αττριβυτιον Λιχενσε 4.0, θυε περµιτε
ελ υσο ιλιµιταδο, διστριβυχι⌠ν ψ ρεπροδυχχι⌠ν εν
χυαλθυιερ µεδιο, σιεµπρε θυε ελ αυτορ οριγιναλ ψ
λα φυεντε σε αχρεδιτεν.
Χ⌠µο χιταρ
Ροµερο, Ω., Οχαµπο, Α.Μ., Ροσ, ϑ.Φ.
(2016) Απροπιαχι⌠ν δε λοσ ινφορµεσ δε
ρεσπονσαβιλιδαδ σοχιαλ εν λασ ινστιτυχιονεσ
δε εδυχαχι⌠ν συπεριορ εν λα χιυδαδ δε Χαλι.
Χοντεξτο 5, 129−139.
Απροπιαχι⌠ν δε λοσ ινφορµεσ δε ρεσπονσαβιλιδαδ σοχιαλ εν
λασ ινστιτυχιονεσ δε εδυχαχι⌠ν συπεριορ εν λα χιυδαδ δε Χαλι
Ωιλσον Ροµερο Παλαχιοσ∗, Ανα Μερχεδεσ Οχαµπο Ηοψοσ∗∗, ϑοσ Φαβι〈ν Ροσ
Οβανδο∗∗∗
Ρεσυµεν
Nc" rtgugpvg" kpxguvkicek„p" qdgfgeg" c" wp" guhwgt¦q" rqt" kfgpvkÝect" gn" eqpqekokgpvq" {"
απροπιαχι⌠ν δε λοσ ινφορµεσ δε βαλανχε σοχιαλ πορ παρτε δε λα χοµυνιδαδ αχαδµιχα
εν λασ Ινστιτυχιονεσ δε Εδυχαχι⌠ν Συπεριορ ΙΕΣ εν λα χιυδαδ δε Χαλι. Α παρτιρ δε υν
µτοδο αλεατοριο, σε σελεχχιοναρον τρεσ Ινστιτυχιονεσ δε Εδυχαχι⌠ν Συπεριορ, υβιχαδασ
εν λα χιυδαδ δε Χαλι, δελ χυαλ σε εξτραϕο υνα µυεστρα ρεπρεσεντατιϖα ποβλαχιοναλ δε 1000
περσονασ, α λοσ χυαλεσ σε λεσ απλιχ⌠ υν χυεστιοναριο χον διεζ πρεγυντασ θυε περµιτιερον
guvcdngegt"Ýpcnogpvg" wp" fgueqpqekokgpvq" {" dclc"crtqrkcek„p" fg" fkejc" eqowpkfcf" gp"
tgncek„p" c" nc" vgoƒvkec" gp" eqogpvq0" Nq" cpvgtkqt" fglc" gp" gpvtgfkejq" gn" tqn" jcuvc" cjqtc"
ϕυγαδο πορ διϖερσοσ αχτορεσ, εντρε λοσ θυε δεσταχαν λασ ΙΕΣ, θυιενεσ δε αχυερδο α συ
µισιοναλιδαδ δεβεν διριγιρ λοσ εσφυερζοσ αχαδµιχοσ ε ινϖεστιγατιϖοσ εν προχυρα
fg" hqogpvct" nc" ewnvwtc" fg" tgpfkek„p" fg" ewgpvcu." gp" wpc" gurktcn" xktvwquc" swg" jc" fg"
προπενδερ πορ γενεραρ εσχεναριοσ δε σοστενιβιλιδαδ. Λοσ ρεσυλταδοσ χονστιτυψεν υν ρετο
εν λα αχαδεµια, σεντανδο πρεχεδεντεσ παρα θυε σε χονσολιδε υνα φορµαχι⌠ν δε χαρ〈χτερ
τρανσϖερσαλ εν ελ χυρρχυλο, θυε χοαδψυϖε α χονσολιδαρ εσπαχιοσ δε δισχυσι⌠ν εν τορνο α
nqu"eqortqokuqu"fg"ncu"qticpk¦cekqpgu"htgpvg"c"nqu"uvcmgjqnfgtu."ukgpfq"ncu"KGU"nncocfcu"
α ϕυγαρ υν ρολ παρτιχιπατιϖο χοµο γεστορεσ ψ γαραντεσ δελ προχεσο.
Παλαβρασ χλαϖε: Ινστιτυχιονεσ δε Εδυχαχι⌠ν Συπεριορ, ρεσπονσαβιλιδαδ σοχιαλ εµπρεσαριαλ,
σοστενιβιλιδαδ.
Υνδερστανδινγ ρεπορτσ ον σοχιαλ ρεσπονσιβιλιτψ ατ ηιγηερ
εδυχατιον ινστιτυτιονσ ιν Χαλι χιτψ
Αβστραχτ
Vjku" tgugctej" uwtigu" htqo" cp" g悲qtv" vq" kfgpvkh{" mpqyngfig" cpf" wpfgtuvcpfkpi" vjg"
uqekcn"dcncpeg" tgrqtvu"d{"vjg" cecfgoke"eqoowpkv{" cv"Jkijgt" Gfwecvkqp"Kpuvkvwvkqpu" kp"
Ecnk" ekv{" Î" JGK0" " Rctvkpi" htqo" c" tcpfqo" ogvjqf." vjtgg" jkijgt" gfwecvkqp" kpuvkvwvkqpu"
nqecvgf" kp" Ecnk" ekv{" ygtg" ugngevgf=" c" tgrtgugpvcvkxg" ucorng" qh" 3.222" kpfkxkfwcnu" ycu"
ugngevgf="vjg{" cpuygtgf"c" 32/swguvkqp"swguvk qppcktg."yjkej" ngf"vq" guvcdnkuj"kipqtcpeg"
cpf"nqy" wpfgtuvcpfkpi"d{" uwej"eqoowpkv{" qp"vjg" tgugctejgf"vqrke0"Vjg" cdqxg"ngcxgu"
kp" swguvkqp" vjg" tqng" rnckf" uq" hct" d{" vjg" xctkqwu" cevqtu." coqpi" vjgo" vjg" JGKu." yjq."
ceeqtfkpi" vq" vjgkt" okuukqp." ujqwnf" iwkfg" cecfgoke" g悲qtvu" cpf" tgugctej" vq" rtqoqvg" c"
ewnvwtg"qh"ceeqwpvcdknkv{."kp"c"xktvwqwu"urktcn."vjcv"ujqwnf"etgcvg"uwuvckpcdknkv{"uegpctkqu0""
Tguwnvu"dgeqog"c"ejcnngpig"cv"vjg"cecfgo{."nc{kpi"vjg"dcuku"vq"eqpuqnkfcvg"c"vtcpuxgtucn"
hqtocvkqp" kp" vjg" ewttkewnwo." yjkej" jgnru" vq" eqpuqnkfcvg" fkuewuukqp" urcegu" cdqwv"
qticpk¦cvkqp"eqookvogpv"vq"uvcmgjqnfgtu="uwej"JGKu"dgkpi"ecnngf"vq"rnc{"c"rctvkekrcvkxg"
tqng"cu"ocpcigtu"cpf"iwctcpvqtu"qh"vjg"rtqeguu0"
Κεψωορδσgfwecvkqp"kpuvkvwvkqpu."gpvgtrtkug"uqekcn"tgurqpukdknkv{."uwuvckpcdknkv{0"
Ινϖεστιγαχι⌠ν
KUUPRtkpv
KUUP"*G+
jvvr
Ρεϖιστα
130 Χοντεξτο 5 // 2016
Ιντροδυχχι⌠ν
Χον οχασι⌠ν α λοσ προχεσοσ εϖολυτιϖοσ δε λασ χιενχιασ
εµπρεσαριαλεσ ψ συσ χονδιχιοναντεσ εν ελ δεσαρρολλο
geqp„okeq" gortguctkcn." ug" jc" kfq" eqpuvtw{gpfq" /" {"
gp" cniwpqu" ecuqu" fgeqpuvtw{gpfq/" wp" cegtxq" vg„tkeq"
swg" jc" rtqownicfq" rqt" tgeqpqegt" cswgnnqu" curgevqu"
τρασχενδενταλεσ εν ελ δεσαρρολλο σοστενιβλε δε λασ ρεγιονεσ
ψ πορ συπυεστο δε λα χοµυνιδαδ.
Fkejcu"eqpukfgtcekqpgu"jcp"fgugpecfgpcfq"wpc"rtqhwpfc"
tgÞgzk„p" fgn" rcrgn" fg" ncu" qticpk¦cekqpgu." jcekc" gn"
ρεχονοχιµιεντο δε λασ νεχεσιδαδεσ δε λα σοχιεδαδ χιϖιλ,
eqoq" wpc" crwguvc" rqt" fkuvtkdwkt" gÝekgpvgogpvg" ncu"
εξτερναλιδαδεσ λασ εµπρεσασ ψ λογραρ προχεσοσ δε χαρ〈χτερ
ινχλυψεντε θυε τρασχιενδαν λοσ ιντερεσεσ α χορτο πλαζο δε
λοσ ινϖερσιονιστασ.
∆εσδε υν ενφοθυε εµπρεσαριαλ, λοσ αχοντεχιµιεντοσ
gzrgtkogpvcfqu"gp"nqu"¿nvkoqu"vkgorqu"jcp"rtqxqecfq"swg"
λα σοχιεδαδ νο περχιβα ελ εντε ↔εµπρεσα≈ ταν σολο δεσδε
wpc" rgturgevkxc" ÝpcpekgtcÑ*Jgttgtc." Ncttƒp." Ngejwic."
Octvpg¦."4236."r0339+"0
Cjqtc" dkgp." gp" gn" octeq" fg" ncu" fkuewukqpgu" fg" nc"
σοστενιβιλιδαδ ψ συ πραγµατισµο, σε φυε γεστανδο
υν δισχυρσο χονχερνιεντε αλ ρολ θυε δεβαν ϕυγαρ λασ
qticpk¦cekqpgu"eqoq"jcegfqtcu"fg"vcngu"rtgvgpukqpgu0"Cu"
σε φυε ροβυστεχιενδο αχαδµιχα, δισχιπλιναρ ψ πορ συπυεστο
τε⌠ριχαµεντε λα Ρεσπονσαβιλιδαδ Σοχιαλ Εµπρεσαριαλ
ΡΣΕ, εντενδιδα χοµο υνα α εστρατεγια, λα χυαλ ρεχονοχε
λασ νεχεσιδαδεσ δε λοσ αγεντεσ δε ιντερσ ταντο ιντερνοσ
χοµο εξτερνοσ, δανδο ασ ρεσπυεστα εν εσενχια α τρεσ
πιλαρεσ ιντερδεπενδιεντεσ θυε σε ρεφυερζαν µυτυαµεντε
(οβϕετιϖοσ σοχιαλεσ, εχον⌠µιχοσ ψ αµβιενταλεσ) ψ θυε δαν
nwict"c"wpc"vtcpuhgtgpekc"fg"dgpgÝekqu"jcekc"nc"uqekgfcf0"
Λα ΡΣΕ εσ υνα αχτιϖιδαδ χοορδιναδορα δε λοσ ιντερεσεσ
uqekcngu" {" cswgnnqu" tghgtkfqu" cn" ogfkq" codkgpvg." fkejc"
fgÝpkek„p" tgxgnc" gpvqpegu" wp" vtkrng" dcncpeg" gpvtg" ncu"
χονσιδεραχιονεσ σοχιαλεσ, εχον⌠µιχασ ψ αµβιενταλεσ θυε
jcp" fg" kpÞwkt" gp" ncu" fgekukqpgu" geqp„okecu" eqoq" wp"
ogecpkuoq"jcegfqt"fg"tguwnvcfqu"ucvkuhcevqtkqu"*Ecpekpq"
{"Oqtcngu."422:"ekvcpfq"c"Eqokuk„p"Gwtqrgc."4223+0
Wpc" fgÝpkek„p" uqdtg" nc" tgurqpucdknkfcf" uqekcn"
εµπρεσαριαλ πυεδε χονσιδεραρσε χοµπλετα σι χοµπρενδε
ελ ρανγο δε οβλιγαχιονεσ θυε λασ εµπρεσασ τιενεν
χον λα σοχιεδαδ εν συ χονϕυντο δε µανερα ιντεγραλ,
tgrtgugpvcpfq" ncu" ecvgiqtcu" fg" nq" geqp„okeq=" gn"
curgevq"ngicn="gn"korcevq"codkgpvcn"{"gn"tgurgvq"rqt"gn"
gpvqtpq"codkgpvcn="gn"fgugorg‚q" fivkeq"{"fkuetgekqpcn"
fgn"fgugorg‚q"fgn"pgiqekq0"*Ecocejq."4237."rr"7/8+0"
Nc" Tgurqpucdknkfcf" Uqekcn" Gortguctkcn" ug" jc" xgpkfq"
εφεχτυανδο χοµο υνα εστρατεγια δε ϖενταϕα χοµπετιτιϖα
swg" rgtokvg" ekgtvc" rgtocpgpekc" gp" gn" ogtecfq=" nc" ewcn"
dwuec" tgucnvct" wp" eqortqokuq" uqekcn" c" dgpgÝekq" fg" nc"
σοχιεδαδ εν γενεραλ (Ηερν〈νδεζ ψ Βονοµιε, 2010).
Λα Ρεσπονσαβιλιδαδ Σοχιαλ Εµπρεσαριαλ σε χονϖιερτε εν υν
διφερενχιαδορ εστρατγιχο παρα λα οργανιζαχιονεσ δελ νυεϖο
µιλενιο, βυσχανδο σιεµπρε ελ ρεχονοχιµιεντο δε υνα γραν
ρεπυταχι⌠ν εµπρεσαριαλ, ρεαλ ψ ϖερδαδερα (Ροµερο, 2015,
π.30).
Σε πυεδε ινφεριρ εντονχεσ θυε λα Ρεσπονσαβιλιδαδ
Uqekcn" Gortguctkcn" jc" gogtikfq"eqoq" wp" eqpegrvq" swg"
jc" ecodkcfq" gn" swgjcegt" qticpk¦cekqpcn." eqp" gn" Ýp" fg"
αδεχυαρσε α λασ χονδιχιονεσ δε υν χοντεξτο διν〈µιχο, εν
gn"swg"nc"cfqrek„p"fg"fkejcu"rqnvkecu"uqp"wp"tgÞglq"fg"wpc"
σοχιεδαδ θυε χαδα ϖεζ εξιγε πραχτιχασ µ〈σ ινχλυψεντεσ
ψ ρεσπονσαβλεσ δε λασ οργανιζαχιονεσ ψ θυε οβλιγα α
ρεχονοχερ λασ νεχεσιδαδεσ δε λοσ αγεντεσ δε ιντερσ ταντο
ιντερνοσ χοµο εξτερνοσ, δανδο λυγαρ α υν τρανσφερενχια δε
dgpgÝekqu"jcekc"nc"uqekgfcf0
Ηα σιδο ταλ λα αχεπταχι⌠ν ψ αχογιδα εν λα σοχιεδαδ χιϖιλ
θυε λα Ιντερνατιοναλ Οργανιζατιον φορ Στανδαρδιζατιον,
rqrwnctogpvg" eqpqekfc" eqoq" nc" KUQ." gp" gn" c‚q" 4232."
fgucttqnn„" wpc" iwc" uqdtg" Tgurqpucdknkfcf" Uqekcn" /KUQ"
48222/."ew{q" rtqr„ukvq"hwg" qtkgpvct"c" ncu"qticpk¦cekqpgu"
jcekc"nc" cfqrek„p"fg" ogfkfcu"swg" ictcpvk¦cp"dgpgÝekqu."
αχτυανδο δε µανερα σοχιαλµεντε ρεσπονσαβλε,
ρεχονοχιενδο λοσ οβϕετιϖοσ µισµοσ δε λα σοστενιβιλιδαδ
χοµο ελ τριπλε βαλανχε ο ελ τριπλε βοττοµ λινε (ΙΣΟ 26000,
2010).
Εσ ασ χοµο σε εϖιδενχια υνα νεχεσιδαδ δε ρεχονοχερ,
λα διϖυλγαχι⌠ν δε λασ διφερεντεσ αχτιϖιδαδεσ ψ συσ
εξτερναλιδαδεσ, χοµο υνα εστρατεγια φυνδαµενταλ δε
eqowpkecek„p" cugtvkxc" fktkikfc" jcekc" nc" igpgtcek„p"
δε ϖαλορεσ δε ϖιταλ ιµπορτανχια εν λα σοχιεδαδ χοµο λα
tgrwvcek„p."gpvtg"qvtqu."swg"Ýpcnogpvg"rqukdknkvcp"cnecp¦ct"
wp"rqukekqpcokgpvq"eqorgvkvkxq"hcxqtcdng"*Egrcn."422:+0
ÐGp" vfitokpqu" igpgtcngu." nqu" rctvkfctkqu" fg" nc" TUE" jcp"
ρεχυρριδο α χυατρο αργυµεντοσ παρα πρεσενταρ συ τεσισ:
οβλιγαχι⌠ν µοραλ, συστενταβιλιδαδ, λιχενχια παρα οπεραρ ψ
tgrwvcek„pÑ"*Rqtvgt."Mtcogt."4228."r0"66+0
131
Χοντεξτο 5 //2016
Fwtcpvg" ncu" ¿nvkocu" ffiecfcu" ug" jc" tgukipkÝecfq" ncu"
αχτυαχιονεσ δε λασ οργανιζαχιονεσ δεσδε υνα µιραδα
ρεσπονσαβλε, χονσιδερανδο λασ ιµπλιχαχιονεσ δε διϖυλγαρ
{"jcegt"rtqeguqu" fg"tgpfkek„p"fg" ewgpvcu"swg"eqcf{wxgp"
α ινχρεµενταρ ϖαλορεσ ιντανγιβλεσ χοµο λα ρεπυταχι⌠ν,
ποσιχιοναµιεντο δε µαρχασ, εντρε οτροσ, λοσ χυαλεσ σον
αναλιζαδοσ δεσδε λα χονταβιλιδαδ εµεργεντε χοµο υνα
απυεστα πορ λογραρ φαχτορεσ διφερενχιαδορεσ εξιτοσοσ.
Λα νεχεσιδαδ δε ϖισιβιλιζαρ λοσ λογροσ οργανιζαχιοναλεσ
δεσδε ελ τριπλε βαλανχε (εχον⌠µιχο, σοχιαλ ψ αµβιενταλ) διο
λυγαρ α θυε διϖερσοσ οργανισµοσ δε χαρ〈χτερ µυλτιλατεραλ
ε ιντερινστιτυχιοναλ, χονχιβιεραν υνα σεριε δε εσφυερζοσ
gpecokpcfqu" jcekc" nc" cuwpek„p" fg" etkvgtkqu" octeq." swg"
eqpnngxctqp"c"rtqrqpgt"nkpgcokgpvqu"gurgeÝequ"fg"eqo¿p"
αχυερδο παρα ρεχονοχερ θυ αχχιονεσ δεβεν αδελανταρσε
{" fg" swfi" ocpgtc" jcp" fg" ugt" rtgugpvcfcu." eqp" gn" Ýp" fg"
αλχανζαρ εσχεναριοσ δε χρεδιβιλιδαδ ψ τρανσπαρενχια εν
ρελαχι⌠ν αλ οβϕετο δε δισχυσι⌠ν εν χοµεντο.
Σε δεβε δεσταχαρ εντονχεσ λασ λνεασ διρεχτριχεσ παρα
gortgucu" ownvkpcekqpcnguÑ" fg" nc" Qticpk¦cek„p" rctc" nc"
Eqqrgtcek„p" {" gn" Fgucttqnnq" Geqp„okeq" QEFG=" vgzvq"
αχτυαλιζαδο εν 2011 ψ πυβλιχαδο εν 2013, θυε ενυνχια
υνοσ πρινχιπιοσ δε χαρ〈χτερ ϖολυνταριο, θυε προµυεϖεν
υν χονϕυντο δε αχτυαχιονεσ εµπρεσαριαλεσ σοχιαλµεντε
ρεσπονσαβλεσ, εν αρασ δε λογραρ αρµονιζαρ λασ ρελαχιονεσ
gpvtg" ncu" eqorc‚cu" ownvkpcekqpcngu" " {" nc" uqekgfcf" gp"
γενεραλ.
Ποστεριορµεντε, λα Χοµισι⌠ν Ευροπεα, απορτ⌠ υν ϖαλιοσο
ινστρυµεντο χοµο ελ Λιβρο Βλανχο σοβρε Ρεσπονσαβιλιδαδ
CodkgpvcnÑ."rwdnkecfq"gp"gn"c‚q"4222."eqp"gn"qdlgvkxq"fg"
ÐeqpÝiwtct"wp" tfiikogp"fg" tgurqpucdknkfcf" codkgpvcn"fg"
〈µβιτο χοµυνιταριο θυε περµιτα µεϕοραρ λα απλιχαχι⌠ν
ταντο δε λοσ πρινχιπιοσ αµβιενταλεσ ρεχογιδοσ εν ελ Τραταδο
EG"eqoq"fg"nc"ngikuncek„p"codkgpvcn"eqowpkvctkcÑ0
Πορ συ παρτε, Λασ Ναχιονεσ Υνιδασ (2009), προπονε ελ
Rcevq"Owpfkcn="ogfkcpvg"nc"gncdqtcek„p"fg"32"rtkpekrkqu."
χυψα ιντενχι⌠ν εσ προµοϖερ υνα πλαταφορµα πολτιχα ψ υν
µαρχο πρ〈χτιχο παρα λασ εµπρεσασ χοµπροµετιδασ χον λα
uquvgpkdknkfcf"{"ncu"rtƒevkecu"gortguctkcngu"tgurqpucdnguÑ"
(π. 2), µεδιαντε ελ χονχυρσο δε λα σοχιεδαδ χιϖιλ ψ
εµπρεσασ εν ελ αλχανχε δε υνοσ οβϕετιϖοσ θυε δαν χυεντα
fg"kpvgtgugu"gp"fgtgejqu"jwocpqu."eqpfkekqpgu"ncdqtcngu."
codkgpvg" {" eqttwrek„p=" swg" rtqowgxcp" wpc" geqp„okec"
µ〈σ ινχλυσιϖα ψ σοστενιβλε.
Αντε ελ χρεχιεντε ιντερσ δε προπιοσ ψ παρτιχυλαρεσ σοβρε ελ
τεµα εν χοµεντ⌠, φυε τοµανδο χαδα ϖεζ µαψορ φυερζα εν
gn"ƒodkvq"cecffiokeq/"gortguctkcn"/fg"hqtoc" rctcngnc"c"nc"
eqttkgpvg"fg"nc"uquvgpkdknkfcf/="wpc"rtgqewrcek„p"uqdtg"ncu"
guvtcvgikcu" fg" eqowpkecek„p=" rqt" ewcpvq" nc" kphqtocek„p"
swg"fgdc" fkugokpctug"jcekc" nqu"itwrqu" fg"kpvgtfiu."uqdtg"
λασ αχχιονεσ εµπρενδιδασ εν αρασ δε ρετορναρ ψ ρεδιστριβυιρ
dgpgÝekqu=" gtcp" fgueqpqekfcu" q" gp" cniwpqu" ecuqu." uw"
διϖυλγαχι⌠ν αδολεχα δε ϖαλιδεζ αντε τερχεροσ, αφεχτανδο
λοσ οβϕετιϖοσ οργανιζαχιοναλεσ εν χυαντο αλ αλχανχε δε
λοσ δενοµιναδοσ αχτιϖοσ ιντανγιβλεσ, α λοσ χυαλεσ ψα σε
jc"jgejq"tghgtgpekc"eqoq"tgrwvcek„p."rqukekqpcokgpvq"fg"
µαρχα, εντρε οτροσ.
Σε εϖιδενχιαβα εντονχεσ υνα νεχεσιδαδ δε ρεγυλαρ λα
ινφορµαχι⌠ν διϖυλγαδα, εν αρασ δε λογραρ αυµενταρ συ
χρεδιβιλιδαδ εν λα σοχιεδαδ ψ πορ συπυεστο απυνταλαρ συ
προχεσο δε εξπανσι⌠ν ψ χονσολιδαχι⌠ν εν λοσ διφερεντεσ
εσχεναριοσ δονδε χονϖεργε, πορ χυαντο δε εσα µανερα,
χοντριβυιρα α ποτενχιαρ λα φυερζα διναµιζαδορα δε λα ΡΣΕ
χοµο υνα απυεστα παρα γενεραρ φαχτορεσ χοµπετιτιϖοσ.
∆ε µοδο θυε αντε λα νεχεσιδαδ δε οτοργαρ µαψορ ριγορ α
nqu"kphqtogu" rwdnkecfqu"rqt" ncu"fkxgtucu" qticpk¦cekqpgu="
συργιερον διϖερσασ ινιχιατιϖασ, εντρε λασ χυαλεσ δεσταχα
πριµορδιαλµεντε λα φυνδαδα πορ λα Γλοβαλ Ρεπορτινγ
Kpkvkcvkxg*ITK+."pq" uqnq"rqt"gn" kpvgtfiu"kpxguvkicvkxq=" ukpq"
πορ συ αµπλιο ρεχονοχιµιεντο α νιϖελ ιντερναχιοναλ. Λα
ITK"eqpuvkvwkfc"hqtocnogpvg"gp"3;;9"eqoq"wpc"kpkekcvkxc"
µανχοµυναδα δελ ΠΝΥΜΑ (Προγραµα δε Ναχιονεσ
Υνιδασ παρα ελ Μεδιο Αµβιεντε) ψ λα οργανιζαχι⌠ν νο
γυβερναµενταλ εσταδουνιδενσε ΧΕΡΕΣ (Χοαλιτιον φορ
Gpxktqpogpvcnn{"Tgurqpukdng"Geqpqokgu+."gp"gn"c‚q"4222"
πυβλιχ⌠ λα πριµερα προπυεστα χονοχιδα χοµο λα γυα παρα
nc" gncdqtcek„p" fg" ogoqtkcu" fg" uquvgpkdknkfcfÑ" eqp" nc"
kpvgpek„p"fg"jcegt"fg"eqpqekokgpvq"r¿dnkeq"wp"kphqtog."gn"
χυαλ αβαρχα λα διµενσι⌠ν σοχιαλ, εχον⌠µιχα ψ αµβιενταλ,
δεσταχ〈νδοσε πορ συ αλτα ριγυροσιδαδ, τοδα ϖεζ θυε σε
uqogvg"c" wp"pkxgn" fg"eqpvtqn" {"xgtkÝecek„p" ukoknct"cn" fg"
wp"kphqtog"Ýpcpekgtq"vtcfkekqpcn0
Λα γυα δελ ΓΡΙ εσ εντονχεσ υν δοχυµεντο ελαβοραδο
δε µανερα παρτιχιπατιϖα, ελ χυαλ σε συβδιϖιδε εν διϖερσοσ
χαπτυλοσ, δε λοσ χυαλεσ σε ρεσαλτα λοσ πρινχιπιοσ δε
gncdqtcek„p="rctc"fgvgtokpct"gn"eqpvg pkfq"{"nc"ecnkfcf"fg"
nc"ogoqtkc="nqu" eqpvgpkfqu"dƒukequ"igpgtcngu." qtkgpvcfqu"
jcekc"gn"tgeqpqekokgpvq"fg"nc"qticpk¦cek„p"rquvwncpvg."uw"
rgtÝn." guvtcvgikcu=" gpvtg" qvtcu=" {" nqu" eqpvgpkfqu" dƒukequ"
gurgeÝequ." gn" ewcn" guvcdngeg" ncu" fktgevtkegu" rctc" nqu"
132 Χοντεξτο 5 // 2016
ινδιχαδορεσ ψ ενυνχια α προφυνδιδαδ λα ινφορµαχι⌠ν α
ρενδιρ σοβρε λα χατεγορα αµβιενταλ, σοχιαλ ψ εχον⌠µιχα
χον συσ ρεσπεχτιϖασ συβχατεγορασ (ΓΡΙ,2013).
Λα απαριχι⌠ν δε χ⌠διγοσ δε χονδυχτα ενφοχαδοσ αλ
δεσαρρολλο δε υνα ρεσπονσαβιλιδαδ σοχιαλ χορπορατιϖα
πυεδεν σερ χονσιδεραδοσ χοµο υνα πυντα δε λανζα θυε
dwuec"swg"ncu"gortgucu"kfgpvkÝswgp"qrqtvwpkfcfgu"fg"
µεϕορα ιντερνασ, ψα σεα εν συσ προχεσοσ προδυχτιϖοσ
ο εν λα φορµα εν θυε δεσαρρολλαν συσ αχτιϖιδαδεσ, λο
θυε δεριϖαρ〈 εν ελ δεσαρρολλο δε εµπρεσασ θυε βυσθυεν
ιµπλεµενταρ εστρατεγιασ ψ µοδελοσ δε νεγοχιοσ
swg" rgtokvcp" cnecp¦ct" wpc" cevkvwf" icpct/icpct" eqp"
ρεσπεχτο α λα προβλεµ〈τιχα µεδιοαµβιενταλ α τραϖσ
δελ δεσαρρολλο δε πολτιχασ εµπρεσαριαλεσ συστενταβλεσ.
(Αχχινελλι ψ δε λα Φυεντε, 2013, π. 243)
Εσ ιντερεσαντε χονοχερ εντονχεσ ελ παπελ θυε λασ
Ινστιτυχιονεσ δε Εδυχαχι⌠ν Συπεριορ, εν αδελαντε ΙΕΣ
." jcp" lwicfq" fgufg" nc" eqpuqnkfcek„p" fg" gurcekqu" fg"
δισχυσι⌠ν, θυε αλβεργυεν λασ προβλεµ〈τιχασ ρεφεριδασ α λα
σοστενιβιλιδαδ ψ λα ΡΣΕ χοµο υνα απυεστα πορ χονχιενχιαρ
α λα σοχιεδαδ χιϖιλ χοµο ϕυεζ ψ παρτε δεντρο δε λα
ιµπλεµενταχι⌠ν δε εστρατεγιασ δε χαµβιο οργανιζαχιοναλ,
περο α συ ϖεζ χοµο γεστορα δε ινφορµεσ δε σοστενιβιλιδαδ
swg" fgp" ewgpvc" vcodkfip" fg" uw" swgjcegt" kpuvkvwekqpcn" {"
δε λασ ποστυρασ θυε λεσ χοµπετε, χοµο υνα οργανιζαχι⌠ν
διναµιζαδορα δε χαµβιο σοχιαλ.
Λα ινϖεστιγαχι⌠ν δεσαρρολλαδα ρεσπονδε α υν µτοδο
fguetkrvkxq." gn" ewcn" rtqrgpfg" rqt" kfgpvkÝect" gn"
χονοχιµιεντο ψ απροπιαχι⌠ν δε λα χοµυνιδαδ αχαδµιχα
δε λασ ΙΕΣ δε λα χιυδαδ δε Χαλι, εν ρελαχι⌠ν α λασ γυασ
παρα λα πυβλιχαχι⌠ν δε ινφορµεσ δε ΡΣΕ.
Μεδιαντε υν µτοδο αλεατοριο σε σελεχχιοναρον τρεσ
Ινστιτυχιονεσ δε Εδυχαχι⌠ν Συπεριορ, υβιχαδασ εν λα χιυδαδ
δε Χαλι, δε λα χυαλ σε εξτραϕο υνα µυεστρα ρεπρεσεντατιϖα
ποβλαχιοναλ δε 1.000 περσονασ περτενεχιεντεσ α λα
χοµυνιδαδ αχαδµιχα (χονφορµαδα πορ εστυδιαντεσ,
fqegpvgu." cfokpkuvtcvkxqu" {" guvwfkcpvgu+" fg" fkejcu" KGU."
rquvgtkqtogpvg" ug" fgucttqnn„" wpc" guvtcvkÝecek„p" gp" nc"
θυε σε δετερµιν⌠ ελ νµερο δε περσονασ α απλιχαρ ελ
ινστρυµεντο πορ χαδα σεγµεντο ποβλαχιοναλ.
∆ε 1000 περσονασ ενχυεσταδασ, ταν σολο 450 περσονασ
χονοχεν µετοδολογασ παρα ρενδιρ ινφορµεσ δε βαλανχε
σοχιαλ, δε λοσ χυαλεσ ελ 34 % χορρεσπονδε α λοσ δοχεντεσ,
53""'" rgtuqpcn"fktgevkxq."42"" '"guvwfkcpvgu"{" Ýpcnogpvg"
36.:;""'"cn"rgtuqpcn"cfokpkuvtcvkxq0
Λα ινϖεστιγαχι⌠ν αδελανταδα περµιτι⌠ εσταβλεχερ θυε
jc"gzkuvkfq" wpc" twrvwtc" gp" gn" rtqeguq" fg" eqowpkecek„p."
jcdkfc"ewgpvc"fg"swg"ug"kfgpvkÝe„"swg"gn"67"'"fg"nqu"ecuqu"
νο χονοχεν λοσ ινφορµεσ δε βαλανχε σοχιαλ ψ ταν σολο ελ 10
% δα χυεντα δε συ ιντενχι⌠ν, χοντενιδοσ ψ µετοδολογα,
ρεσυλταδοσ θυε συµαδοσ α λα βαϕα απλιχαχι⌠ν πορ παρτε δε
λοσ ενχυεσταδοσ, µυεστρα υν ρετο ιµπορταντε δε χαρα αλ
φυτυρο.
Ιγυαλµεντε σε ρεϖελα υνα τενδενχια πορ γρυπο ποβλαχιοναλ,
εν δονδε λοσ δοχεντεσ, ελ τερχερ γρυπο εν χυαντο α νµερο
δε ενχυεσταδοσ (200 περσονασ) λιδεραν λασ χιφρασ εν
χονοχιµιεντο ψ απλιχαχι⌠ν, τοδα ϖεζ θυε δε αχυερδο χον
nc"kpxguvkicek„p."fg"94" rgtuqpcu"swg"jcp"crnkecfq" cniwpc"
µετοδολογα, ελ 60 %, εσ δεχιρ, 42 περσονασ οστενταν λα
µισµα χονδιχι⌠ν (δοχεντεσ).
Αντε υν εσχεναριο δε υνα βαϕα απροπιαχι⌠ν ψ χονοχιµιεντο
δελ τεµα πορ παρτε δε λα χοµυνιδαδ αχαδµιχα δε λασ ΙΕΣ
gp"Ecnk."fglc" gp"gpvtgfkejq" gn"tqn" jcuvc"cjqtc"lwicfq" rqt"
διϖερσοσ αχτορεσ, εντρε λοσ θυε δεσταχαν λασ ΙΕΣ, θυιενεσ
δε αχυερδο α συ µισιοναλιδαδ δεβεν διριγιρ λοσ εσφυερζοσ
αχαδµιχοσ ε ινϖεστιγατιϖοσ εν προχυρα δε φοµενταρ λα
χυλτυρα δε ρενδιχι⌠ν δε χυεντασ, εν υνα εσπιραλ ϖιρτυοσα θυε
jc"fg"rtqrgpfgt"rqt"igpgtct"guegpctkqu"fg"uquvgpkdknkfcf0
Α πεσαρ εντονχεσ δε θυε εξιστε υν σοπορτε τε⌠ριχο ψ
µετοδολ⌠γιχο χοµο βασε φυνδαµενταλ δε δισχυσι⌠ν
gp" nqu" guegpctkqu" gp" eqogpvq." ug" jceg" gxkfgpvg" swg" ncu"
Wpkxgtukfcfgu" c" pkxgn" nqecn" g" kpenwuq" pcekqpcn" jcp" ukfq"
αϕενασ α λα πρεσενταχι⌠ν ψ διϖυλγαχι⌠ν δε µεµοριασ δε
σοστενιβιλιδαδ. Λο αντεριορ εσ χορροβοραδο πορ ελ βαϕο
p¿ogtq"fg"kphqtogu"tghtgpfcfqu"rqt"guvcu="jcdkfc"ewgpvc"
fg"swg"fg"cewgtfq"eqp"nc"kpxguvkicek„p"gn"32"'" kfgpvkÝe„"
cniwpc"Kpuvkvwek„p" fg" Gfwecek„p" Uwrgtkqt" KGU" swg" jc{c"
ρενδιδο χυεντασ δε σοστενιβιλιδαδ
Χιερταµεντε, ταλεσ ρεσυλταδοσ σε ϖεν σοπορταδοσ πορ οτρασ
kpxguvkicekqpgu"eqoq"nc" rwdnkecfc"gp" gn"c‚q" 4237"rqt"nc"
Συπεριντενδενχια δε Σοχιεδαδεσ, εν δονδε σε οβσερϖα θυε
α νιϖελ ναχιοναλ λασ ΙΕΣ παρτιχιπαν χον ελ 5 % δεντρο δελ
τοταλ δε οργανιζαχιονεσ θυε ρινδεν χυεντασ εν ασπεχτοσ
σοχιαλεσ, εχον⌠µιχοσ ψ αµβιενταλεσ.
Λοσ ρεσυλταδοσ χονστιτυψεν υν ρετο εν λα αχαδεµια,
σεντανδο πρεχεδεντεσ παρα θυε σε χονσολιδε υνα
φορµαχι⌠ν δε χαρ〈χτερ τρανσϖερσαλ εν ελ χυρρχυλο, θυε
χοαδψυϖε α χονσολιδαρ εσπαχιοσ δε δισχυσι⌠ν εν τορνο
α λοσ χοµπροµισοσ δε λασ οργανιζαχιονεσ φρεντε α λοσ
133
Χοντεξτο 5 //2016
uvcmgjqnfgtu." ukgpfq" ncu" KGU" nncocfcu" c" lwict" wp" tqn"
παρτιχιπατιϖο χοµο γεστορεσ ψ γαραντεσ δελ προχεσο.
Ματεριαλεσ ψ µτοδοσ
Λα ινϖεστιγαχι⌠ν δεσαρρολλαδα ρεσπονδε α υν χορτε
χυαντιτατιϖο χον υν µτοδο δεσχριπτιϖο, ελ χυαλ προπενδι⌠
rqt"kfgpvkÝect"gn"pkxgn" fg"eqpqekokgpvq"{"crtqrkcek„p" fg"
λα χοµυνιδαδ αχαδµιχα δε λασ ΙΕΣ εν λα χιυδαδ Σαντιαγο
fg" Ecnk=" gp" tgncek„p" c" nqu" kphqtogu" fg" eqtvg" uqekcn" {"
αµβιενταλ.
Μεδιαντε υν µτοδο αλεατοριο σε σελεχχιοναρον τρεσ
Ινστιτυχιονεσ δε Εδυχαχι⌠ν Συπεριορ υβιχαδασ εν λα χιυδαδ
δε Χαλι, δε λα χυαλ σε εξτραϕο υνα µυεστρα ρεπρεσεντατιϖα
ποβλαχιοναλ δε 1.000 περσονασ περτενεχιεντεσ α λα
χοµυνιδαδ αχαδµιχα (χονφορµαδα πορ εστυδιαντεσ,
fqegpvgu."cfokpkuvtcvkxqu"{"guvwfkcpvgu+"fg"fkejcu"KGU0
Rctc" nq" cpvgtkqt." ug" guvtcvkÝe„" gn" eqplwpvq" rqdncekqpcn"
περτενεχιεντε α λα χοµυνιδαδ αχαδµιχα, απλιχανδο χοµο
ινστρυµεντο υν χυεστιοναριο χον διεζ (10) πρεγυντασ δε λα
σιγυιεντε µανερα:
‚" 350 Εστυδιαντεσ.
‚" 200 ∆οχεντεσ.
‚" 300 ∆ιρεχτιϖοσ.
‚" 150 Αδµινιστρατιϖοσ.
Ρεσυλταδοσ
Α παρτιρ δε λα ενχυεστα απλιχαδα, σε πρεσεντα α χοντινυαχι⌠ν
ελ αν〈λισισ εφεχτυαδο, τοµανδο χοµο ρεφερενχια λασ
ινδαγαχιονεσ εφεχτυαδασ µεδιαντε ελ ινστρυµεντο.
Εν λα ταβλα 1 σε πρεσενταν λοσ ρεσυλταδοσ εν ρελαχι⌠ν α λασ
µετοδολογασ παρα διϖυλγαρ ρεσυλταδοσ α νιϖελ σοχιαλ ψ
αµβιενταλ.
Ταβλα 1. ↵Χονοχε υστεδ µετοδολογασ παρα διϖυλγαρ
ρεσυλταδοσ δε πρ〈χτιχασ α νιϖελ σοχιαλ ψ αµβιενταλ?
∆ε αχυερδο χον λοσ ρεσυλταδοσ, σε οβσερϖα θυε ελ 45% δε
λοσ ενχυεσταδοσ τιενε χονοχιµιεντο σοβρε λασ µεµοριασ δε
σοστενιβιλιδαδ, λο θυε χονστιτυψε υν φαχτορ δετερµιναντε
εν χυαντο α λα νεχεσιδαδ δε χονσολιδαρ αχχιονεσ οριενταδασ
c" nc" fkxwnicek„p" fg" fkejcu" rtƒevkecu." fg" ectc" c" cnecp¦ct"
εσχεναριοσ δε χονοχιµιεντο γενεραλιζαδο, εν δονδε σε
tgeqpq¦ecp"ncu" fkhgtgpvgu"ogvqfqnqicu" rctc"gn" swgjcegt"
δε λα ΡΣΕ χοµο υνα εστρατεγια δε χαµβιο οργανιζαχιοναλ.
Εν λα ταβλα 2 σε εξπονεν λοσ ρεσυλταδοσ, εν ρελαχι⌠ν αλ ρολ
θυε χυµπλεν εν λα Υνιϖερσιδαδ, αθυελλοσ θυε ρεσπονδιερον
cÝtocvkxcogpvg"c"nc"rtgiwpvc"30
Ταβλα 2."Uk"uw"tgurwguvc"cpvgtkqt"hwg"cÝtocvkxc."ogpekqpg"
θυε ρολ χυµπλε υστεδ εν λα Υνιϖερσιδαδ.
∆ε αχυερδο α λοσ ρεσυλταδοσ δε λα ενχυεστα, δεντρο δε
λα ποβλαχι⌠ν οβϕετο δε αν〈λισισ θυε χονοχεν λασ γυασ
µετοδολ⌠γιχασ παρα λα ρενδιχι⌠ν δε χυεντασ, υν 34 %
χορρεσπονδε α λοσ δοχεντεσ, 31 % αλ περσοναλ διρεχτιϖο,
42" '" guvwfkcpvgu" {" Ýpcnogpvg" 36.:;" '" cn" rgtuqpcn"
αδµινιστρατιϖο.
Tguwnvc" kpvgtgucpvg" kfgpvkÝect" swg" fg" 422" fqegpvgu"
ενχυεσταδοσ, 153 χονοχεν λασ µετοδολογασ παρα λα
διϖυλγαχι⌠ν δε ρεσυλταδοσ, σοβρεσαλιενδο νοτοριαµεντε εν
ρελαχι⌠ν α λοσ δεµ〈σ σεχτορεσ ποβλαχιοναλεσ.
Cu" okuoq" ug" fguvcec" gn" jgejq" fg" swg" nqu" guvwfkcpvgu."
σεγµεντο θυε τενα µαψορ ρεπρεσεντατιϖιδαδ, χον 350
gpewguvcfqu." ;2" fg" gnnqu" cÝtocp" eqpqegt" nc" vgoƒvkec."
σιενδο υνα χιφρα µυψ βαϕα, λα χυαλ δα λυχεσ σοβρε λα
νεχεσιδαδ δε αβορδαρ χον µαψορ ριγυροσιδαδ δεσδε λοσ
rtq{gevqu" gfwecvkxqu." nqu" curgevqu" kpjgtgpvgu" c" nc" TUG"
παρα θυε σεα αµπλι συ χονοχιµιεντο α λα µασα εστυδιαντιλ.
Πορ οτρα παρτε, δε 300 διρεχτιϖοσ θυε φορµαρον παρτε δελ
µυεστρεο, 140 δε ελλοσ, χονοχεν λασ µετοδολογασ παρα
διϖυλγαρ λασ αχχιονεσ σοχιαλεσ ψ αµβιενταλεσ, υνα χιφρα
Φρεχ % %
ϖ〈λιδο
%
αχυµυλαδο
Σι 450 45 45 45
Νο 550 55 55 100
Τοταλ 1000 100 100
Φυεντε: λοσ αυτορεσ
Φρεχ. % %
ϖ〈λιδο
%
αχυµυλαδο
Αδµινιστρατιϖο 89 360:; 360:; 100
Φυεντε: λοσ αυτορεσ
Φρεχ
%
%
ϖ〈λιδο
%
αχυµυλαδο
Σι
450
45
45
45
Νο
550
55
55
100
Τοταλ
1000
100
100
Φρεχ.
%
%
ϖ〈λιδο
%
αχυµυλαδο
Εστυδιαντε
90
20
20
20
∆οχεντε
153
34
34
54
∆ιρεχτιϖο
140
31.11
31.11
:7033
Αδµινιστρατιϖο
89
360:;
360:;
100
Τοταλ
450
100
100
Φυεντε: λοσ αυτορεσ
134 Χοντεξτο 5 // 2016
dclc."jcdkfc" ewgpvc"fg" uw"kpÞwgpekc" c"pkxgn" kpuvkvwekqpcn"
ε ιµπαχτο εν λα προµυλγαχι⌠ν δε πολτιχασ ψ εστρατεγιασ
δεσδε λο αχαδµιχο ψ χυρριχυλαρ.
Α χοντινυαχι⌠ν, εν λα ταβλα 3, σε ρελαχιοναν λοσ ρεσυλταδοσ,
σοβρε ελ µεδιο α τραϖσ δελ χυαλ λα µυεστρα ποβλαχιοναλ
χονοχι⌠ λασ µετοδολογασ οβϕετο δε αν〈λισισ.
Ταβλα 3. Α τραϖσ δε θυ µεδιο τυϖο χονοχιµιεντο δε λασ
µετοδολογασ παρα διϖυλγαρ ρεσυλταδοσ α νιϖελ σοχιαλ ψ
αµβιενταλ.
Σε πυδο χονσταταρ θυε λα µυεστρα αχχεδι⌠ αλ χονοχιµιεντο
δε λασ γυασ σοβρε σοστενιβιλιδαδ α τραϖσ δε διφερεντεσ
µεδιοσ ε ινστανχιασ δε χοµυνιχαχι⌠ν.
Gn" 4:0:;" '" fg" nqu" gpewguvcfqu" cÝtocp" swg" vwxq"
eqpqekokgpvq" c" vtcxfiu" fg" nc" rƒikpc" qÝekcn" fgn" ITK."
εϖιδενχι〈νδοσε λα φαλτα δε διφυσι⌠ν ψ ϖισιβιλιδαδ δε λασ
ινστιτυχιονεσ ενχαργαδασ αλ ρεσπεχτο.
Ιγυαλµεντε σε δεβε ρεσαλταρ θυε ταν σολο ελ 4.44 %
fg" nqu" gpewguvcfqu" cÝtocp" swg" ncu" Wpkxgtukfcfgu" ngu"
περµιτιερον χονοχερ λασ γυασ εν ρεφερενχια, σιενδο υν
ρεσυλταδο ποχο ρεπρεσεντατιϖο ψ α συ ϖεζ πρεοχυπαντε,
εν ταντο εσ δεβερ δε λα αχαδεµια γενεραρ εστρατεγιασ παρα
απροπιαρ α λα χοµυνιδαδ σοβρε λα ιµπορτανχια εστρατγιχα
δε λασ πραχτιχασ ρεφερεντεσ α λα ΡΣΕ ψ συ ρεφρενδαχι⌠ν αντε
τερχεροσ
∆ε 450 περσονασ θυε χονοχεν λα µετοδολογα οβϕετο
fg" fkuewuk„p=" gn" 54'" *366" rgtuqpcu+" eqpukfgtc" swg" ncu"
ogoqtkcu" fg" uquvgpkdknkfcf" vkgpg" gn" Ýp" fg" ngikvkoct" ncu"
rtƒevkecu"qticpk¦cekqpcngu."gn"4;'"*352" rgtuqpcu+"cÝtoc"
θυε σιρϖεν παρα µεϕοραρ λα ιµαγεν χορπορατιϖα, ελ 25%
(113 περσονασ) παρα διφυνδιρ λα ΡΣΕ, µιεντρασ θυε ελ 14%
(63 περσονασ) παρα χοµυνιχαρσε χον λοσ γρυποσ δε ιντερσ
δε λα εµπρεσα.
Σε πυεδε εσταβλεχερ εντονχεσ θυε ταν σολο ελ 14 %
tgcnogpvg"kfgpvkÝec"nc"tc¦„p"hwpfcogpvcn"fg"ncu"ogoqtkcu"
δε σοστενιβιλιδαδ, τοδα ϖεζ θυε δε αχυερδο χον λα γυα παρα
λα ελαβοραχι⌠ν δε µεµοριασ δε σοστενιβιλιδαδ, ελ προπ⌠σιτο
fg" fkejc" ogoqtkc" gu" ÐNc" gncdqtcek„p" fg" wpc" ogoqtkc"
δε σοστενιβιλιδαδ χοµπρενδε λα µεδιχι⌠ν, διϖυλγαχι⌠ν ψ
ρενδιχι⌠ν δε χυεντασ φρεντε α γρυποσ δε ιντερσ ιντερνοσ ψ
gzvgtpqu"gp"tgncek„p"eqp"gn"fgugorg‚q"fg"nc"qticpk¦cek„p"
eqp"tgurgevq" cn"qdlgvkxq"fgn" fgucttqnnq"uquvgpkdngÑ*" ITK."
2013).
∆ελ µισµο µοδο σε ινδαγ⌠ α 450 περσονασ δε λα µυεστρα
ποβλαχιοναλ, λοσ χυαλεσ χονοχεν λασ µετοδολογασ παρα
fkxwnict"tguwnvcfqu="uk"nqu"okuoqu."jcp""rwguvq"gp"rtƒevkec"
αλγυνα µετοδολογα παρα λα διϖυλγαχι⌠ν δε ρεσυλταδοσ δε
TUG."tgeqpqekgpfq"swg"gn":6"'"*5:2"gpewguvcfqu+"pwpec"
jcp"crnkecfq"cniwpc"encug"fg"ogvqfqnqic"rctc"nc"tgpfkek„p"
δε χυεντασ δε ΡΣΕ. Λο αντεριορ χονστιτυψε υν αργυµεντο
παρα ασεϖεραρ θυε εξιστε υνα εσχασα παρτιχιπαχι⌠ν ψ
εµποδεραµιεντο εν λα αδοπχι⌠ν ε ιµπλεµενταχι⌠ν δε
tgpfkek„p"fg" ewgpvcu"{" swg"guvg" jc"ukfq" wpc"jgttcokgpvc"
swg" jc" ukfq" tgngicfc" fgpvtq" fg" ncu" fkpƒokecu" fg" ncu"
οργανιζαχιονεσ.
Εσ ασ χοµο σε εϖιδενχια θυε ελ χονοχιµιεντο δε λοσ
ενχυεσταδοσ εσ εµινεντεµεντε τε⌠ριχο, εν ταντο θυε
fg"672" rgtuqpcu." vcp" uqnq" 92" *38" '+" cniwpc" xg¦" nq" jcp"
απλιχαδο. Ελ νο τενερ χλαριδαδ σοβρε λα απλιχαχι⌠ν δε λα
µισµα ρεϖιστε υν προβλεµα, εν ταντο δα λυγαρ α εσταβλεχερ
θυε εξιστε υνα ρελαχι⌠ν µυψ βαϕα εντρε λοσ εσχεναριοσ
αχαδµιχοσ ψ συ ιµπλεµενταχι⌠ν α νιϖελ εµπρεσαριαλ.
Fg"gucu"92"rgtuqpcu."gn" 82"'."gswkxcngpvg"c"64" rgtuqpcu."
jcp" crnkecfq" ogvqfqnqicu" rctc" nc" fkxwnicek„p" fg"
ρεσυλταδοσ δε ΡΣΕ, α τραϖσ δε αχτιϖιδαδεσ δε πρεσταχι⌠ν
δε σερϖιχιοσ χοµο χονσυλτορασ ψ ασεσορασ. Σε πυδο
εσταβλεχερ α παρτιρ δελ ινστρυµεντο απλιχαδο θυε εσασ 42
περσονασ χορρεσπονδεν α δοχεντεσ υνιϖερσιταριοσ.
Ελ 29% δε λοσ χασοσ (20 περσονασ), χορρεσπονδε α
εϕερχιχιοσ πρ〈χτιχοσ εν λα αχαδεµια, λοσ χυαλεσ δε αχυερδο
αλ ινστρυµεντο, σον εστυδιαντεσ.
Φρεχ. % % ϖ 〈λιδο %
αχυµυλαδο
Πνυµα 20 4.44 4.44 4.44
Πορταλ Εντιδαδ
χερτιφιχαδορα 30 8089 8089 11,11
Π〈γινασ δελ
ΓΡΙ
130 4:0:; 4:0:; 40
Υνιϖερσιδαδ 20 4.44 4.44 44.44
Πυβλιχαχιονεσ
χιεντφιχασ
50 11.11 11.11 55.55
44.44
Οτρα
Τοταλ 450 100 100
200 44.44 100
Φυεντε: λοσ αυτορεσ
Φρεχ.
%
% ϖ〈λιδο
%
αχυµυλαδο
Πνυµα
20
4.44
4.44
4.44
Πορταλ Εντιδαδ
χερτιφιχαδορα
30
8089
8089
11,11
Π〈γινασ δελ
ΓΡΙ
130
4:0:;
4:0:;
40
Υνιϖερσιδαδ
20
4.44
4.44
44.44
Πυβλιχαχιονεσ
χιεντφιχασ
50
11.11
11.11
55.55
44.44
Οτρα
Τοταλ
450
100
100
200
44.44
100
Φυεντε: λοσ αυτορεσ
135
Χοντεξτο 5 //2016
Wp"6'." gswkxcngpvg"c" vtgu" rgtuqpcu"*5+" ncu" jcp"crnkecfq"
gp" nc" gortguc." okgpvtcu" swg" gn" 9'" tguvcpvg" fcp" qvtcu"
ρεσπυεστασ.
Gu" fg" tgucnvct" swg" pkpi¿p" gpewguvcfq" kphqto„" jcdgt"
απλιχαδο λασ µετοδολογασ εν πρ〈χτιχασ ο πασαντασ
υνιϖερσιταριασ. Ηαχε φαλτα σιν λυγαρ α δυδασ µαψορεσ
εσφυερζοσ παρα αρτιχυλαρ λοσ προχεσοσ δε απρενδιζαϕε χον
αχτιϖιδαδεσ δε απλιχαχι⌠ν ψ τρανσφερενχια δε χονοχιµιεντο
αρτιχυλαδοσ αλ σεχτορ εµπρεσαριαλ, δε εστα µανερα σε
korcevctc" ukipkÝecvkxcogpvg" c" nqu" cigpvgu" fg" kpvgtfiu" cn"
rtqoqxgt"eqp"oc{qt"gÝecekc"ncu"cevkxkfcfgu"gp"tghgtgpekc0
Λα ταβλα 4 ρεπρεσεντα λα οπινι⌠ν δε λα µυεστρα χον ρελαχι⌠ν
c"nc"xkukdknkfcf"fg"ncu"KGU="gxkfgpekcfc"gp"nc"tgpfkek„p"fg"
χυεντασ δε συσ ρεσυλταδοσ εν λο σοχιαλ ψ αµβιενταλ.
Ταβλα 4."KfgpvkÝec"wuvgf"cniwpc"Kpuvkvwek„p"fg"Gfwecek„p"
Uwrgtkqt"KGU"swg" jc{c"tgpfkfq"ewgpvcu"fg" uwu"tguwnvcfqu"
εν λο σοχιαλ ψ αµβιενταλ?
∆ε αχυερδο χον λοσ ρεσυλταδοσ δε λα ενχυεστα, σε εϖιδενχια
υν νοτοριο δεσχονοχιµιεντο (90%), δε θυε λασ ΙΕΣ θυε
jc{cp" tgpfkfq" ewgpvcu" c" vtcxfiu" fg" ncu" ogvqfqnqicu"
εξιστεντεσ.
Λο αντεριορ εσ υνα χονσεχυενχια µισµα δε λα ποχα
fkxwnicek„p" swg" ug" jc" igpgtcfq" gp" nc" eqowpkfcf" uqdtg"
λασ µεµοριασ δε σοστενιβιλιδαδ αυναδο α λα χονδιχι⌠ν δε
swg"gp"uw" itcp"oc{qtc." nqu"kphqtogu"jcp" ukfq"crnkecfqu"
igpgtcnogpvg"rqt"gn"ugevqt"kpfwuvtkcn."ugtxkekqu"Ýpcpekgtqu"
{"gp"ogpqt"ogfkfc"jc"ukfq"ceqikfq"rqt"ncu"KGU0
Αλ ινδαγαρ α λοσ ενχυεσταδοσ σοβρε λοσ ρεσυλταδοσ διϖυλγαδοσ
rqt"ncu"KGU" {"uw"eqjgtgpekc" eqp"nc"tgcnkfcf." ug"gxkfgpekc"
θυε δε 450 περσονασ θυε χονοχεν λασ µετοδολογασ παρα
fkxwnict"tguwnvcfqu" uqekcngu" {" codkgpvcngu."gn" 89'" *522"
ενχυεσταδοσ), χονσιδερα θυε λοσ ρεσυλταδοσ διϖυλγαδοσ
pq"ug" clwuvcp"c" nc" tgcnkfcf="gn" 4'"*32" rgtuqpcu+" cÝtocp"
swg"nqu"tguwnvcfqu" rtgugpvcfqu"fcp"ewgpvc"fg" nc"tgcnkfcf="
µιεντρασ θυε υν 31%, θυε ρεπρεσεντα 140 ενχυεσταδοσ, σε
αβστυϖο δε δαρ υνα ρεσπυεστα αλ ρεσπεχτο.
Fg" vcn" uwgtvg" swg" gu" rtwfgpvg" cÝtoct" swg" gzkuvg" wp"
χονσενσο γενεραλιζαδο εν χυαντο α θυε λοσ ρεσυλταδοσ
θυε σε ρινδεν εν λοσ ινφορµεσ οβϕετο δε αν〈λισισ, σον εν
συ µαψορα υν ινστρυµεντο µερχαντιλιστα θυε σε αλεϕα δε
λοσ ιµπαχτοσ αντροπογνιχοσ ρεαλµεντε χαυσαδοσ πορ λοσ
διϖερσοσ σεχτορεσ δε λα εχονοµα.
Λα Ταβλα 5 δα χυεντα δελ σαβερ δε υνα πορχι⌠ν δε λα
µυεστρα ποβλαχιοναλ, σοβρε λοσ πρινχιπιοσ, χοντενιδοσ
dƒukequ"{"gurgeÝequ"fg"ncu"ogvqfqnqicu"crnkecfcu0
Ταβλα 5. ↵Χονοχε υστεδ λοσ πρινχιπιοσ, χοντενιδοσ β〈σιχοσ
{"gurgeÝequ"fg"ncu"ogvqfqnqicu"crnkecfcuA
Σε πυεδε ινφεριρ α παρτιρ δε λοσ ρεσυλταδοσ δε λα ενχυεστα,
θυε ταν σολο ελ 10 % δε λοσ ενχυεσταδοσ χονοχε εν αλγυνα
ogfkfc"nqu"rtkpekrkqu."eqpvgpkfqu"dƒukequ"{"gurgeÝequ"fg"
λασ µετοδολογασ.
Εσ εϖιδεντε εντονχεσ θυε ταλ σιτυαχι⌠ν εσ υνα χονσεχυενχια
δελ δεσχονοχιµιεντο εν λα ποβλαχι⌠ν εν ρελαχι⌠ν α λασ
µετοδολογασ παρα διϖυλγαρ ρεσυλταδοσ δε πρ〈χτιχασ α νιϖελ
uqekcn"{"codkgpvcn."vcn"eqoq"ug"tgÞglc"gp"nc"vcdnc"Pq"30
∆ελ µισµο µοδο εσ εϖιδεντε θυε αυν χυανδο, εν χιερτα
µεδιδα, λα ποβλαχι⌠ν ενχυεσταδα χονοζχα λασ µεµοριασ,
pq" ug" jc" crtqrkcfq" fg" nc" guvtwevwtc." ogvqfqnqic" {"
eqpvgpkfqu"kpjgtgpvgu"c"gnnc."nq"swg"fkÝewnvc"tgeqpqegt"uw"
ιµπορτανχια.
Φιναλµεντε λα ταβλα 6, ρελαχιονα λα περχεπχι⌠ν δελ 45 %
δε λα µυεστρα, θυε χονοχε λασ µετοδολογασ παρα διϖυλγαρ
tguwnvcfqu"fg" rtƒevkecu"c" pkxgn"uqekcn" {"codkgpvcn=" htgpvg"
αλ δεβερ δε λασ ΙΕΣ εν πρεσενταρ ινφορµεσ εν λο σοχιαλ ψ
αµβιενταλ.
Ταβλα 6. ↵Χονσιδερα υστεδ θυε λασ ΙΕΣ δεβεν πρεσενταρ
ινφορµεσ εν λο σοχιαλ ψ αµβιενταλ?
Φρεχ. % % ϖ〈λιδο %
αχυµυλαδο
Σι 45 10 10 10
Νο 405 90 90 100
Τοταλ 450 100 100
Φυεντε: λοσ αυτορεσ
Φρεχ. % %
ϖ〈λιδο
%
αχυµυλαδο
Σι 10 10 10 10
Νο :2 :2 :2 90
Νο σαβε 10 10 10 100
Τοταλ 450 100 100
Φυεντε: λοσ αυτορεσ
Φρεχ.
%
% ϖ〈λιδο
%
αχυµυλαδο
Σι
45
10
10
10
Νο
405
90
90
100
Τοταλ
450
100
100
Φυεντε: λοσ αυτορεσ
Φρεχ.
%
%
ϖ〈λιδο
%
αχυµυλαδο
Σι
10
10
10
10
Νο
:2
:2
:2
90
Νο σαβε
10
10
10
100
Τοταλ
450
100
100
136 Χοντεξτο 5 // 2016
∆ε αχυερδο χον λοσ ρεσυλταδοσ δελ ινστρυµεντο, ελ 41.11
% χονσιδερα θυε λασ ΙΕΣ δεβεν ρενδιρ συσ ρεσυλταδοσ α
τραϖσ δε ινφορµεσ δε σοστενιβιλιδαδ ο δε βαλανχε σοχιαλ,
λο χυαλ χονστιτυψε υν ελεµεντο ϖαλιοσο α χονσιδεραρ α
φυτυρο, πορ χυαντο σε ρεθυιερε δε µαψορ χονχιενχιαχι⌠ν εν
λα σοχιεδαδ σοβρε ελ παπελ θυε δεβε χυµπλιρ λα αχαδεµια,
χοµο γαραντε δε λα σοστενιβιλιδαδ περο ταµβιν χοµο υν
παρτιχιπαντε αχτιϖο εν λα πρεσενταχι⌠ν δε λοσ ιµπαχτοσ
ecwucfqu" jcekc" nqu" cigpvgu" fg" kpvgtfiu" {" ncu" ogfkfcu" fg"
eqorgpucek„p" q" okvkicek„p" c" swg" jc{c" nwict" eqoq"
εστρατεγια δεσδε λα ΡΣΕ .
∆ισχυσι⌠ν δε ρεσυλταδοσ
Εσ εϖιδεντε θυε δεντρο δελ σεγµεντο ποβλαχιοναλ
περτενεχιεντε α λα χοµυνιδαδ αχαδµιχα δε ΙΕΣ δε
λα χιυδαδ δε Χαλι, εξιστε υν δεσχονοχιµιεντο ελεϖαδο
εν χυαντο α λασ γυασ παρα λα ελαβοραχι⌠ν δε ινφορµεσ
χον χοντενιδο σοχιαλ, συσ χοντενιδοσ ψ µετοδολογα
δε ιµπλεµενταχι⌠ν, σιενδο ινελυδιβλε λα νεχεσιδαδ δε
ινχρεµενταρ λοσ προχεσοσ δε διϖυλγαχι⌠ν εν λοσ εσχεναριοσ
αχαδµιχοσ.
Ταλεσ αργυµεντοσ σε σοπορταν χον οτρασ ινϖεστιγαχιονεσ
αδελανταδασ ρεχιεντεµεντε ψ θυε δαν χυεντα δελ χοντεξτο ψ
πρινχιπαλεσ ρεσυλταδοσ δε λα ΡΣΕ α νιϖελ δε Λατινοαµριχα
ψ πορ συπυεστο Χολοµβια.
∆ε αχυερδο αλ εστυδιο διϖυλγαδο πορ Ψεπεσ, ετ αλ (2015),
ug"jceg"rctvkewnct"gn"jgejq"swg"fg"wpc"owguvtc"vqvcn"fg"959"
gortgucu"{" 9;2" e kwfcfcpqu." gn" 64'" fg" nqu" gortguctkqu"
cÝtocp"vgpgt"wp" cnvq"eqpqekokgpvq" fg"nc" TUG"{"gn" 36"'"
χονσιδερα θυε συσ εµπλεαδοσ τιενεν χονοχιµιεντο σοβρε
λα ΡΣΕ. Εξιστε εντονχεσ υνα σιµιλιτυδ εντρε λοσ δατοσ
απορταδοσ πορ Συπερσοχιεδαδεσ ψ λα πρεσεντε ινϖεστιγαχι⌠ν,
σιενδο ελ δεσχονοχιµιεντο εν λα µυεστρα δελ ορδεν δελ
:2" '." gp" ewcpvq" c" nc" ogvqfqnqic" fg" rtgugpvcek„p." uwu"
χοµπονεντεσ, πρινχιπιοσ ψ χοντενιδοσ β〈σιχοσ. ∆ελ µισµο
µοδο θυε απροξιµαδαµεντε ελ 53 % νο σαβε ο νο χονοχε
σι λασ ΙΕΣ χοµο οργανιζαχιονεσ δελ σεχτορ σερϖιχιοσ δεβεν
πρεσενταρ ινφορµεσ δε σοστενιβιλιδαδ.
Gug"okuoq" fgueqpqekokgpvq"ug" xg" gp"rctvg" kpÞwgpekcfq"
πορ λα εσχασα παρτιχιπαχι⌠ν δε λασ ΙΕΣ εν λα πρεπαραχι⌠ν ψ
πρεσενταχι⌠ν δε ινφορµεσ δε ΡΣΕ, δε αχυερδο χον Γ⌠µεζ
ψ Θυιντανιλλα (2012), ελ σεχτορ θυε µ〈σ πρεσεντα ινφορµεσ
δε σοστενιβιλιδαδ εν Λατινοαµριχα σον λασ εµπρεσασ δε
uwokpkuvtq"fg"gpgtic" gnfievtkec"eqp"wp" :2"'."gp" ugiwpfq"
nwict."nc" igpgtcek„p" fg" gpgtic" eqp" wp" 97" '" {" crctgeg"
gp"vgtegt"nwict" ncu"kpuvkvwekqpgu"Ýpcpekgtcu" eqp"wp"95" '0"
Πορ συ παρτε λασ Υνιϖερσιδαδεσ απενασ συπεραν ελ 4% εν
διϖυλγαχι⌠ν δε ινφορµεσ.
Εν Χολοµβια ϖεµοσ χοµο σε χονσερϖα λα τενδενχια,
εν δονδε ελ σεχτορ µ〈σ ρεπρεσεντατιϖο εν χυαντο α λοσ
ρεπορτεσ σοχιαλεσ ψ αµβιενταλεσ εσ ελ δε ενεργα χον υν
36%, σεγυιδο δε αλιµεντοσ ψ βεβιδασ ψ λογστιχα χον υν
14 % χαδα υνο. ςαλγα λα πενα µενχιοναρ θυε ελ σεχτορ
εδυχαχι⌠ν ρεπρεσεντα απενασ ελ 5 %.
Λο αντεριορ δα χυεντα δε λοσ ρεσυλταδοσ δε λα ινϖεστιγαχι⌠ν
cfgncpvcfc."rqt"ewcpvq" gn";2'"fg" nqu"gpewguvcfqu"cÝtoc"
pq"eqpqegt"cniwpc"KGU"swg"jc{c"fgucttqnncfq"{"fkxwnicfq"
λοσ ρεσυλταδοσ δε ΡΣΕ βαϕο αλγυνα µετοδολογα, αυναδο
c" swg" cntgfgfqt" fgn" 7:" '" pq" vkgpg" enctkfcf" uk" ncu" KGU"
fgdgp"rtgugpvct"kphqtogu"gp"nq"uqekcn"{"codkgpvcn="ukgpfq"
εϖιδεντε θυε αν εξιστε υν αµπλιο χαµινο πορ ρεχορρερ εν
εστε χαµπο εν παρτιχυλαρ.
∆ε 1000 περσονασ ενχυεσταδασ, ταν σολο 450 περσονασ
χονοχεν µετοδολογασ παρα ρενδιρ ινφορµεσ δε βαλανχε
σοχιαλ, δε λοσ χυαλεσ ελ 34 % χορρεσπονδε α λοσ δοχεντεσ,
53"'" rgtuqpcn" fktgevkxq." 42" '" guvwfkcpvgu" {" Ýpcnogpvg"
36.:;"'"cn"rgtuqpcn"cfokpkuvtcvkxq0
Ιγυαλµεντε σε ρεϖελα υνα τενδενχια πορ γρυπο ποβλαχιοναλ,
εν δονδε λοσ δοχεντεσ, ελ τερχερ γρυπο εν χυαντο α νµερο
δε ενχυεσταδοσ (200 περσονασ) λιδεραν λασ χιφρασ εν
χονοχιµιεντο ψ απλιχαχι⌠ν, τοδα ϖεζ θυε δε αχυερδο χον
nc"kpxguvkicek„p."fg"94" rgtuqpcu"swg"jcp"crnkecfq" cniwpc"
µετοδολογα, ελ 60 %, εσ δεχιρ, 42 περσονασ οστενταν λα
µισµα χονδιχι⌠ν (δοχεντεσ).
Λο αντεριορ χονστιτυψε υν δεσαφο εν λα φορµαχι⌠ν δε
προφεσιοναλεσ χαπαχεσ δε εξιγιρ α λασ οργανιζαχιονεσ
µαψορ χονχιενχια σοχιαλ, µεδιαντε λα ινχορποραχι⌠ν
δε αχτιϖιδαδεσ θυε γαραντιχεν λα σατισφαχχι⌠ν δε λασ
νεχεσιδαδεσ δε ορδεν σοχιαλ ψ αµβιενταλ παρα λα χοµυνιδαδ
εν γενεραλ.
Φρεχ. % %
ϖ〈λιδο
%
αχυµυλαδο
Σι 3:7 41.11 41.11 41.11
Νο 49 6 6 69033
Νο σαβε 45: 740:; 740:; 100
Τοταλ 450 100 100
Φυεντε: λοσ αυτορεσ
Φρεχ.
%
%
ϖ〈λιδο
%
αχυµυλαδο
Σι
3:7
41.11
41.11
41.11
Νο
49
6
6
69033
Νο σαβε
45:
740:;
740:;
100
Τοταλ
450
100
100
Φυεντε: λοσ αυτορεσ
137
Χοντεξτο 5 //2016
∆ε αχυερδο αλ εστυδιο διϖυλγαδο πορ Συπερσοχιεδαδεσ,
Χολοµβια εσ α νιϖελ δε Λατινοαµριχα, ελ Θυιντο πασ εν
χυαντο α νµερο δε εµπρεσασ θυε ρεπορταν συσ πρ〈χτιχασ
fg"dcncpeg"uqekcn."eqp"crgpcu"gn"9"'."ow{"nglqu"fg"rcugu"
eqoq"Dtcukn"{"Ejkng"eqp"wp"67"'"{"47"'"tgurgevkxcogpvg0
Εσ πριοριταριο ρεπλιχαρ εστασ αχτιϖιδαδεσ α τοδο νιϖελ,
εν αρασ δε γενεραρ υνα χυλτυρα προαχτιϖα εν χυαντο α λα
διϖυλγαχι⌠ν δε ρεσυλταδοσ, χοµο υνα απυεστα πορ χονσολιδαρ
εσπαχιοσ δε δεβατε, φυνδαµενταδοσ εν λοσ ρεσυλταδοσ
προϖιστοσ πορ ταλεσ ινφορµεσ, ταλ σιτυαχι⌠ν δα λυγαρ α
µαψορ χονχιενχιαχι⌠ν δε παρτε δε λοσ διφερεντεσ αγεντεσ
kpvgtfiu." swkgpgu" eqp" uw" kpÞwgpekc" fktgevc." rtgukqpctƒp"
α λασ οργανιζαχιονεσ παρα θυε δε µανερα σιστεµ〈τιχα ψ
οπορτυνα, απερτυρεν συσ προχεσοσ δε ινφορµαχι⌠ν.
Εν ρελαχι⌠ν αλ µεδιο α τραϖσ δελ χυαλ λοσ ενχυεσταδοσ
χονοχιερον αχερχα δε λα µετοδολογα, σε πυδο εσταβλεχερ
θυε δελ τοταλ δε λοσ χασοσ, ταν σολο απενασ ελ 5 % σε διο α
τραϖσ δε λασ ΙΕΣ, µιεντρασ θυε ελ απενασ ελ 11.11 % φυε
eqp"qecuk„p"c"rwdnkecekqpgu"ekgpvÝecu0
Σε ρεθυιερε µαψορ παρτιχιπαχι⌠ν πορ παρτε δε λα αχαδεµια,
αλ προπονερ δεσδε λασ πολτιχασ ινστιτυχιοναλεσ, υνα
hqtocek„p" qtkgpvcfc" jcekc" nc" uquvgpkdknkfcf0" Fkejc"
φορµαχι⌠ν δεβε τενερ υν χαρ〈χτερ τρανσϖερσαλ ψ ϖινχυλαντε
παρα θυε τραϖσ δε λασ φυνχιονεσ συσταντιϖασ χοµο λα
ινϖεστιγαχι⌠ν ψ λα δοχενχια σε χονσολιδε υνα µασα χρτιχα
fg" rtqhgukqpcngu" hqtocfqu" fgufg" rquvwtcu" cÝpgu" c" wpc"
ραχιοναλιδαδ αµβιενταλ θυε εξιϕαν δε λασ οργανιζαχιονεσ
µαψορ χοµπροµισο σοχιαλ ψ αµβιενταλ.
∆εντρο δε λα περχεπχι⌠ν δε λοσ υσυαριοσ εν ρελαχι⌠ν α
nqu"kpvgtgugu" fg"ogvqfqnqic."ug" fguvcec"gn" jgejq"fg" swg"
ελ 32 % λο χονσιδεραρ〈 χοµο υνα απυεστα πορ λεγιτιµαρ
ncu" rtcevkecu" qticpk¦cekqpcngu."nq" ewcn" jceg" rgpuct" vcngu"
cevkxkfcfgu" pq" eqoq" wp" Ýgn" tgÞglq" fg" wpc" eqpfwevc"
σοχιαλµεντε ρεσπονσαβλε δε λασ οργανιζαχιονεσ, σινο χοµο
υν µεδιο παρα ρεχιβιρ λα αχεπταχι⌠ν πορ παρτε δε συσ παρεσ
{"cu"rqfgt"oglqtct"uw"kocigp"eqtrqtcvkxc"*4:0:;"'+0"Ukp"
nwict"c"fwfcu"vcngu"cugxgtcekqpgu"ngikvkok¦cp" gn"jgejq"fg"
θυε ελ 2 % δε λοσ ενχυεσταδοσ χονσιδερα θυε λοσ ρεσυλταδοσ
fkxwnicfqu" rqt" nc" KGU" uqp" eqjgtgpvgu" eqp" nqu" korcevqu"
ρεαλµεντε χαυσαδοσ α λα σοχιεδαδ.
Λοσ ρεσυλταδοσ εντονχεσ σε χονστιτυψεν υν ρετο εν λα
αχαδεµια, σεντανδο πρεχεδεντεσ παρα θυε σε χονσολιδε
υνα φορµαχι⌠ν δε χαρ〈χτερ τρανσϖερσαλ εν ελ χυρρχυλο,
θυε χοαδψυϖε α χονσολιδαρ εσπαχιοσ δε δισχυσι⌠ν εν
τορνο αλ χοµπροµισο δε λασ οργανιζαχιονεσ φρεντε α λοσ
uvcmgjqnfgtu."ukgpfq" ncu" Wpkxgtukfcfgu" nncocfcu" c" lwict"
υν ρολ παρτιχιπατιϖο χοµο γαραντεσ δελ προχεσο.
Χονχλυσιονεσ
Εσ ιµπερατιϖο δεσαρρολλαρ υνα χυλτυρα δε ρεσπονσαβιλιδαδ
σοχιαλ εν λασ ΙΕΣ νο σολο α νιϖελ ∆επαρταµενταλ σινο
ταµβιν εν ελ τερριτοριο Ναχιοναλ, δονδε σε λογρε υνα
χονχιενχιαχι⌠ν σοβρε λα ιµπορτανχια δε ασυµιρ ποστυρασ
swg" fgufg" Ng悲" *4228+." rqftcoqu" eqpegdkt=" eqoq" wpc"
νυεϖα ραχιοναλιδαδ αµβιενταλ, δονδε σε πριϖιλεγιεν
αχχιονεσ θυε ρεαλµεντε δεν χυεντα δε λασ νεχεσιδαδεσ
δε λοσ αγεντεσ δε ιντερσ ψ θυε σε ινχορπορεν εν λασ
rqnvkecu"kpuvkvwekqpcngu." eqp" gn" Ýtog" rtqr„ukvq" fg" xgnct"
rqt" tguwnvcfqu" tgcnogpvg" ucvkuhcevqtkqu0" Fkejcu" ceekqpgu"
δεβεν τεϕερσε νεχεσαριαµεντε δεσδε ελ σενο δε λα
cecfgokc."jcdkfc"ewgpvc"fg"uw"eqttgurqpucdknkfcf"pq"uqnq"
εν λα φορµαχι⌠ν δε προφεσιοναλεσ χαπαχεσ δε ρεχονστρυιρ
υνα σοχιεδαδ νυεϖα θυε σιεντε λασ βασεσ δε υνα νυεϖα
χιϖιλιζαχι⌠ν δεσδε ελ εχο χεντρισµο, σινο ταµβιν πορ
συ δεβερ χοµο παρτιχιπε εν λα εστρυχτυρα εχον⌠µιχα δε
nc" uqekgfcf." gp" nc" ewcn" gxkfgpvgogpvg" jc" fg" cuwokt" nqu"
ιµπαχτοσ χαυσαδοσ εν ελ αµβιεντε ψ δε λασ αχχιονεσ δε
okvkicek„p"{"eqorgpucek„p"c"swg"jc{c"nwict0
Εντονχεσ λα γνεσισ δε λα ΡΣΕ, εσ εν πριµερ λυγαρ
ρεχονσιδεραρ λασ αχχιονεσ ενµαρχαδασ εν χριτεριοσ
νεταµεντε υτιλιταριστασ πορ οτρασ χονχεπχιονεσ χον µαψορ
χαργα σοχιαλ, παρα ποστεριορµεντε πρεσενταρλασ αντε λα
χοµυνιδαδ εν γενεραλ, µεδιαντε διϖερσοσ ινστρυµεντοσ
swg"jcp"fg"eqpvtkdwkt"c"uw"ctoqpk¦cek„p"{"eqpuqnkfcek„p."
fƒpfqngu"nc"uwÝekgpvg"tkiwtqukfcf" ekgpvÝec"swg"uqrqtvgp"
λοσ δατοσ εσβοζαδοσ. Εσ ασ χοµο ναχε πρεχισαµεντε
µετοδολογασ χοµο ελ ΓΡΙ, µεδιαντε εσφυερζοσ
ιντερινστιτυχιοναλεσ θυε ιντενταρον αχερχαρ υνασ γυασ δε
χονοχιµιεντο χοµν θυε διεραν χυεντα πρεχισαµεντε δε
λασ ιντενχιονεσ ψ ελ χοµπροµισο δε λασ οργανιζαχιονεσ
χον ελ τριπλε βαλανχε (σοχιαλ, εχον⌠µιχο ψ αµβιενταλ).
Χολοµβια οχυπα ελ Θυιντο λυγαρ εν Λατινοαµριχα
gp" nq" swg" cvc‚g" cn" p¿ogtq" fg" gortgucu" swg" fkxwnicp"
ρεσυλταδοσ εν ΡΣΕ, θυεδανδο ρεζαγαδο εν ρελαχι⌠ν α συσ
ϖεχινοσ χοµο Βρασιλ, σιενδο υν φαχτορ χορρελαχιοναδο α λα
kpekrkgpvg" korngogpvcek„p" fg" fkejc" guvtcvgikc" {" cn" dclq"
p¿ogtq" fg" gortguc" swg" nc" jcp" kpeqtrqtcfq" fgpvtq" fg"
swgjcegt"kpuvkvwekqpcn0"
138 Χοντεξτο 5 // 2016
Λα ινϖεστιγαχι⌠ν αδελανταδα περµιτι⌠ εσταβλεχερ θυε
jc"gzkuvkfq" wpc" twrvwtc" gp" gn" rtqeguq" fg" eqowpkecek„p."
jcdkfc"ewgpvc"fg"swg"ug"kfgpvkÝe„"swg"gn"67"'"fg"nqu"ecuqu"
νο χονοχεν λοσ ινφορµεσ δε βαλανχε σοχιαλ ψ ταν σολο ελ 10
% δα χυεντα δε συ ιντενχι⌠ν, χοντενιδοσ ψ µετοδολογα,
ρεσυλταδοσ θυε συµαδοσ α λα βαϕα απλιχαχι⌠ν πορ παρτε δε
λοσ ενχυεσταδοσ, µυεστρα υν ρετο ιµπορταντε δε χαρα αλ
φυτυρο.
Αντε υν εσχεναριο δε υνα βαϕα απροπιαχι⌠ν ψ χονοχιµιεντο
δελ τεµα πορ παρτε δε λα χοµυνιδαδ αχαδµιχα δε λασ ΙΕΣ
gp" Ecnk." swgfc" gpvtgfkejq" gn" tqn" fgekukxq" jcuvc" cjqtc"
ϕυγαδο πορ διϖερσοσ αχτορεσ, εντρε λοσ θυε δεσταχαν λασ
ΙΕΣ, θυιενεσ δε αχυερδο α συ µισιοναλιδαδ δεβεν διριγιρ
λοσ εσφυερζοσ αχαδµιχοσ ε ινϖεστιγατιϖοσ εν προχυρα δε
φοµενταρ λα χυλτυρα δε ρενδιχι⌠ν δε χυεντασ, εν υνα εσπιραλ
xktvwquc"swg" jc" fg" rtqrgpfgt" rqt" igpgtct" guegpctkqu" fg"
σοστενιβιλιδαδ.
∆ελ µισµο µοδο, αδεµ〈σ δε συ ρολ δεχισιϖο εν λα γενεραχι⌠ν
δε µασα χρτιχα, ταµβιν σε εσπερα θυε παρτιχιπεν δε
µανερα µ〈σ αχτιϖα, λιδερανδο λοσ προχεσοσ χονχερνιεντεσ
α ινχορποραρ δεντρο δε συσ πλανεσ εστρατγιχοσ ψ πολτιχασ
ινστιτυχιοναλεσ, λα χορρεχτα ψ οπορτυνα µεδιχι⌠ν δε λα
σοστενιβιλιδαδ, δανδο λυγαρ α ινφορµεσ θυε χονσερϖεν λα
περιοδιχιδαδ, ριγυροσιδαδ ψ τρανσπαρενχια δεβιδα α λο λαργο
δε τοδο ελ προχεσο, εν προχυρα δε γαραντιζαρ ελ ρεσπετο α
συσ αγεντεσ δε ιντερσ δεσδε λα ϖερδαδ, χοµο υν χαµινο
παρα λογραρ εσχεναριοσ δονδε λοσ ιντερεσεσ µερχαντιλιστασ
χεδαν συ εσπαχιο παρα εριγιρ υνα νυεϖα λ⌠γιχα αµβιενταλ
swg"jc"ugpvct"ncu"dcugu"c"pwgxc"ekxknk¦cek„p0
Tghgtgpekcu"dkdnkqitƒÝecu"
Αχχινελλι, Ε., ψ δε λα Φυεντε, ϑ. (2013). Ρεσπονσαβιλιδαδ
σοχιαλ χορπορατιϖ α, αχτιϖιδαδεσ εµπρεσαριαλεσ
ψ δεσαρρολλο συστενταβλε: Μοδελο µατεµ〈τιχο
δε λασ δεχισιονεσ εν λα εµπρεσα. Χονταδυρα ψ
Cfokpkuvtcek„p."7:"*5+."449/46:0
Ecocejq." L0K0" *4237+0" Λασ νορµασ δε ρεσπονσαβιλιδαδ
σοχιαλ. Συ διµενσι⌠ν εν ελ 〈µβιτο λαβοραλ δε λασ
εµπρεσασ. Tgxkuvc" Ncvkpqcogtkecpc"fg" Fgtgejq"
Uqekcn.""42."5/4;0
Ecpekpq."E0" E0." {" Oqtcngu." O0" *422:+0" Tgurqpucdknkfcf"
Σοχιαλ Εµπρεσαριαλ. ∆οχυµεντο ∆οχεντε, 59.
Egrcn0"*422:+0" Tgurqpucdknkfcf" Uqekcn" fg"ncu" Gortgucu
Xgpvclc"Eqorgvkvkxc"rctc"ncu"Eqorc‚kcu0"Dqngvkp"
ΦΑΛ.
Χοµισι⌠ν Ευροπεα. (2000), Λιβρο Βλανχο σοβρε
tgurqpucdknkfcf"codkgpvcn0"Nwzgodwtiq
fg"Rwdnkecekqpgu" QÝekcngu" fg" ncu" Eqowpkfcfgu"
Ευροπεασ.
Γ⌠µεζ, Μ., ψ Θυιντανιλλα, ∆. (2012). Λοσ ινφορµεσ
δε Ρεσπονσαβιλιδαδ Σοχιαλ Εµπρεσαριαλ:
συ εϖολυχι⌠ν ψ τενδενχιασ εν ελ χοντεξτο
ιντερναχιοναλ ψ χολοµβιανο. Χυαδερνοσ δε
Χονταβιλιδαδ, 13 *54+."343/37:0""
Ηερν〈νδεζ, Χ., ψ Βονοµιε, Μ. (2010). Ρεσπονσαβιλιδαδ
Σοχιαλ Εµπρεσαριαλ: Εστρατεγια δε Χοµπετιτιϖιδαδ
εν ελ Μαρχο δε λα Γλοβαλιζαχι⌠ν. Φορµαχι⌠ν
Igtgpekcn."366/38:0
Jgttgtc." L0." Ncttƒp." O0." Ngejwic." O0R0."{" Octvpg¦." F0"
(2014). Εϖολυχι⌠ν δε λα λιτερατυρα σοβρε λα
ρεσπονσαβιλιδαδ σοχιαλ εν πψµεσ χοµο δισχιπλινα
ekgpvÝec0" Ρεϖιστα Ευροπεα δε ∆ιρεχχι⌠ν ψ
Geqpqoc"fg"nc"Gortguc."46"*4237+"339Î34:0"fqk
jvvr
Ινιχιατιϖα δε Ρεπορτε Γλοβαλ [ΓΡΙ] (2013). Γυα παρα λα
gncdqtcek„p"fg"ogoqtkcu"fg"uquvgpkdknkfcf"/"I60
Ng悲."G0"*4228+0"Cxgpvwtcu"fg"nc"grkuvgoqnqic"codkgpvcn."
Εδ. Σιγλο ΞΞΙ, Μξιχο.
Οργανιζαχι⌠ν δε λασ Ναχιονεσ Υνιδασ [ΟΝΥ]. (2009).
Ελ Παχτο Μυνδιαλ: Χιϖισµο εµπρεσαριαλ εν λα
geqpqoc"owpfkcn0"Tgewrgtcfq"fgjvvru
υνι δο .ορ γ/φιλ εαδµι ν/µεδ ια/δο χυµεν τσ/πδ φ/
Rtqewt gogpv1I nqdcnaE qorcev1 IEaDtqe jwtga
Urcpkuj0RFH0
Οργανιζαχι⌠ν Ιντερναχιοναλ δε Νορµαλιζαχι⌠ν [ΙΣΟ].
*4232+0"KUQ" 48222/"Iwc" uqdtg" tgurqpucdknkfcf"
σοχιαλ.
Οργανιζαχι⌠ν παρα λα Χοοπεραχι⌠ν ψ ελ ∆εσαρρολλο
Εχον⌠µιχο [ΟΧ∆Ε]. (2013), Λνεασ ∆ιρεχτριχεσ
δε λα ΟΧ∆Ε παρα Εµπρεσασ Μυλτιναχιοναλεσ,
QGEF"Rwdnkujkpi0"Tgewrgtcfq"fg
qti132039:91;9:;486424658/gu0
Rqtvgt." O0G0." {" Mtcogt." O0T0" *4228+0" Εστρατεγια
ψ Σοχιεδαδ." Jctxctf" Dwukpguu" Tgxkgy."
:6*34+.64/780
139
Χοντεξτο 5 //2016
Ροµερο, Ω.Ε. (2015). Ρεσπονσαβιλιδαδ σοχιαλ εµπρεσαριαλ
ψ χορπορατιϖα. Σαντιαγο δε Χαλι, Χολοµβια:
Λιτοχολορ
[grgu." I0C0." Jgtpƒpfg¦." N0O0." Htcpeq." N0." Ecocejq."
Μ.Τ., Χυβιλλοσ, Ν.Μ., ℑνγελ, Μ., Χρυζ, ϑ. (2015).
Εσταδο δε λα ΡΣΕ εν Χολοµβια: Περχεπχι⌠ν,
Πρ〈χτιχα ε Ιµπαχτο εν ελ Νεγοχιο. Αϖανχεσ
δε Εντορνο δε Νεγοχιοσ Νο. 20. Υνιϖερσιδαδ
Εξτερναδο δε Χολοµβια. Συπεριντενδενχια
δε Σοχιεδαδεσ. Βογοτ〈. ∆.Χ. Ρεχυπεραδο
δε: jvvr
ΠΡΜΕ /µε µορι ασ/Εντο ρνο% 20δ ε%20 λοσ%20
Νεγοχιοσ%20Ν%2020.πδφ

Para continuar leyendo

Solicita tu prueba

VLEX utiliza cookies de inicio de sesión para aportarte una mejor experiencia de navegación. Si haces click en 'Aceptar' o continúas navegando por esta web consideramos que aceptas nuestra política de cookies. ACEPTAR