Contexto sobre las limitaciones del proceso de responsabilidad estatal ante la corte IDH - Núm. 1-2015, Enero 2015 - Inciso. Revista de Investigaciones en Derecho y Ciencias Políticas - Libros y Revistas - VLEX 677524465

Contexto sobre las limitaciones del proceso de responsabilidad estatal ante la corte IDH

AutorDiana Patricia Hernández Castaño
Páginas58-70
Ι Ν Χ Ι Σ Ο
58 ∆ιανα Πατριχια Ηερν〈νδεζ Χαστα〉ο
Diana Patricia Hernández Castaño**
∗∗Αβογαδα Χυµ−λαυδε δε λα Υνιϖερσιδαδ Λα Γραν Χολοµβια Σεχχιοναλ Αρµενια, εσπεχιαλιστα εν ∆ερεχηο Χονστιτυχιοναλ ψ εν ∆ερεχηο Αδµινιστρατιϖο δε λα
µισµα υνιϖερσιδαδ, ψ Μαγστερ εν ∆ερεχηο Πβλιχο δε λα Υνιϖερσιδαδ Εξτερναδο δε Χολοµβια.
Ρεχιβιδο: 16/11/2014|Ρεϖισαδο: 06/12/2014|Αχεπταδο: 09/06/2015
Βαχκγρουνδ ον τηε λιµιτατιονσ οφ τηε προχεσσ οφ στατε ρεσπονσιβιλιτψ
οφ τηε χουρτ Ι∆Η
Inv est igaci ones Or igi na les
Original Research
Contexto sobre las limitaciones del proceso de responsabilidad estatal
ante la corte Interamericana de Derechos Humanos*
Resumen Abstract
Εν εστε αρτχυλο σε εφεχτα υνα δεσχριπχι⌠ν ψ υν αν〈λισισ α λασ
πρινχιπαλεσ φυεντεσ διρεχτασ ε ινδιρεχτασ θυε ηαν τραταδο ελ τεµα
δε λασ λιµιταχιονεσ δελ προχεσο δε ρεσπονσαβιλιδαδ ιντερναχιοναλ
εσταταλ δε χοµπετενχια δε λα Χορτε Ιντεραµεριχανα δε ∆ερεχηοσ
Ηυµανοσ(εν αδελαντε Χορτε Ι∆Η), α παρτιρ δελ εµπλεο δε υν
µτοδο αναλτιχο−ηερµενυτιχο, χον λο χυαλ σε φυνδαµεντα
δεσδε ελ πυντο δε ϖιστα τε⌠ριχο τρεσ ασπεχτοσ δεντρο δελ ϕυιχιο δε
ρεσπονσαβιλιδαδ ιντερναχιοναλ πορ ϖιολαχι⌠ν δε δερεχηοσ ηυµανοσ
α νιϖελ ιντεραµεριχανο: ελ αχχεσο αλ προχεσο δε ρεσπονσαβιλιδαδ,
ελ οβϕετο δελ προχεσο δε ρεσπονσαβιλιδαδ ψ λα εφεχτιϖιδαδ δε λασ
σεντενχιασ δε ρεσπονσαβιλιδαδ. Σε ενχοντρ⌠ θυε νο ηα σιδο εξτενσο
ελ αϖανχε τε⌠ριχο σοβρε εστε τεµα ϕυρδιχο δε δερεχηο ιντερναχιοναλ
πβλιχο, ψ συ χονστρυχχι⌠ν σε ηα φορϕαδο πρινχιπαλµεντε δεσδε ελ
ιντεριορ δε λα προπια Χορτε Ι∆Η, ψ πορ ενδε, σε χονχλυψε θυε λα
hcnvc" fg" gug" cpƒnkuku" lwtfkeq/ekgpvÝeq" swg" rgtokvc" fgvgtokpct"
λασ λιµιταχιονεσ θυε δεσδε λα µισµα χονστρυχχι⌠ν νορµατιϖα δελ
σιστεµα εµεργεν, χονδυχε α θυε νο τενγα υν προγρεσο εφεχτιϖο µ〈σ
δεσαρρολλαδο εν λα προτεχχι⌠ν δε δερεχηοσ ηυµανοσ εν λα ρεγι⌠ν.
Παλαβρασ χλαϖε: ∆ερεχηοσ ηυµανοσ, δερεχηο ιντερναχιοναλ. ρεσ−
πονσαβιλιδαδ ιντερναχιοναλ, ρεσπονσαβιλιδαδ εσταταλ.
Τηισ παπερ πρεσεντσ α δεσχριπτιον ανδ αν αναλψσισ οφ τηε µαιν
πριµαρψ ανδ σεχονδαρψ σουρχεσ αβουτ τηε λιµιτατιονσ οφ τηε
ϕυδγµεντ ρεφερρεδ, τηρουγη τηε υσε οφ αν αναλψτιχ−ηερµενευτιχαλ
µετηοδ, το βυιλδ τηε τηεορετιχαλ βασισ οφ τηε τηρεε µαιν ασπεχτσ οφ
vjg" kpxguvkicvkqp
vjg"lwfiogpvu0" Vjg" ctvkeng" Ýpfu" vjcv" vjgqtgvkecn" cfxcpeg" jcu" pqv"
βεεν εξτενσιϖε, ανδ ιτ ηασ βεεν βυιλτ πριµαριλψ φροµ ωιτηιν τηε
Ιντερ−Αµεριχαν Χουρτ οφ Ηυµαν Ριγητσ, ανδ τηερεφορε χονχλυδεσ
vjcv" vjg" ncem" qh" vjcv" ngicn/uekgpvkÝe" cpcn{uku" vq" fgvgtokpg" vjg"
λιµιτατιονσ φροµ τηε σαµε σψστεµ χονστρυχτιον ρεγυλατιονσ, λεαδινγ
vq"pqv"jcxg"fgxgnqrgf"c"u{uvgo"qh"rtqvgevkqp"oqtg"g悲gevkxg0
Κεψ ωορδσ: Ηυµαν Ριγητσ, ιντερνατιοναλ ρεσπονσιβιλιτψ.
,Ctvewnq"tguwnvcfq"fg"nc"kpxguvkicek„p
Χ⌠µο χιταρ: Ηερν〈νδεζ, ∆.Π. (2015). Χοντεξτο σοβρε λασ λιµιταχιονεσ δελ προχεσο δε ρεσπονσαβιλιδαδ εσταταλ αντε λα χορτε Ιντεραµεριχανα
δε ∆ερεχηοσ Ηυµανοσ. Ινχισο ν°17: 58−70.
Ι Ν Χ Ι Σ Ο
59
Χοντεξτο σοβρε λασ λιµιταχιονεσ δελ προχεσο δε ρεσπονσαβιλιδαδ εσταταλ αντε λα χορτε Ιντεραµεριχανα δε ∆ερεχηοσ Ηυµανοσ
Ιντροδυχχι⌠ν
Χοµο προδυχτο δελ δεσαρρολλο δε λα ινϖεστιγαχι⌠ν
ÐNkokvcekqpgu"fgn"rtqeguq" fg"tgurqpucdknkfcf"guvcvcn"
cpvg"nc" Eqtvg" KFJÑ."guvg" ctvewnq"ghgev¿c" wp" cpƒnkuku"
δελ εσταδο δελ αρτε ψ µαρχο τε⌠ριχο θυε συστενταν ελ
οβϕετιϖο πρινχιπαλ δελ προψεχτο ινϖεστιγατιϖο, δε λασ
dcugu" rctc" eqpuvtwkt" wp" cpƒnkuku" etvkeq" ekgpvÝeq"
αχερχα δελ ϕυιχιο δε ρεσπονσαβιλιδαδ ιντερναχιοναλ δε
λοσ Εσταδοσ εν ελ σιστεµα ιντεραµεριχανο δε δερεχηοσ
ηυµανοσ.
Ελ αρτχυλο δεσαρρολλα υν εστυδιο χρονολ⌠γιχο δελ
εσταδο δελ αρτε εν ελ χυαλ σε δεσταχαν λασ πρινχιπαλεσ
φυεντεσ πριµαριασ, εστο εσ αθυελλασ προδυχιδασ πορ
λα Χορτε Ι∆Η, ψ σεχυνδαριασ, χορρεσπονδιεντεσ α λα
δοχτρινα πρινχιπαλµεντε ηισπανοαµεριχανα.
Α παρτιρ δε λο αντεριορ σε εσταβλεχε εν πριµερ λυγαρ
θυε νο ηα σιδο εξτενσο ελ αϖανχε τε⌠ριχο σοβρε εστε
τεµα ϕυρδιχο δε τρασχενδενχια ιντερναχιοναλ, ψ συ
χονστρυχχι⌠ν σε ηα φορϕαδο πρινχιπαλµεντε δεσδε
ελ ιντεριορ δε λα προπια Χορτε Ι∆Η. ∆ιχηο ρεσυλταδο
πυεδε χονσιδεραρσε χοµο ποσιτιϖο εν λα µεδιδα
swg"tgÞglc" wp" ugpvkfq"fg" cwvqeqpvtqn" {"fg" eqpuvcpvg"
µεϕορα δε λα Χορτε Ι∆Η, ψ θυε λασ πρινχιπαλεσ φυεντεσ
dkdnkqitƒÝecu"ug"jcp"fgucttqnncfq"gp"nc"cevwcnkfcf."fg"
µοδο θυε φ〈χιλµεντε σε χονχλυψε υν χρεχιεντε ιντερσ
πορ εστα τεµ〈τιχα πορ παρτε δε λα αχαδεµια.
Ματεριαλεσ ψ µτοδοσ
Ελ πρεσεντε αρτχυλο ηαχε παρτε δε υν προψεχτο
δε ινϖεστιγαχι⌠ν θυε εµπλεα υν µτοδο
αναλτιχο−ηερµενυτιχο, χον ελ χυαλ σε εφεχτα
υν αν〈λισισ δελ εσταδο δελ αρτε σοβρε ελ ϕυιχιο δε
ρεσπονσαβιλιδαδ ιντερναχιοναλ πορ ϖιολαχι⌠ν δε
δερεχηοσ ηυµανοσ δε χοµπετενχια δε λα Χορτε Ι∆Η.
Τιενε υν ενφοθυε φυνδαµενταλµεντε χυαλιτατιϖο,
πορθυε λοσ αν〈λισισ θυε σε προπονεν παρτεν δε λα
χονστρυχχι⌠ν δε αργυµεντοσ δεδυχτιϖοσ ε ινδυχτιϖοσ,
ϕυρδιχοσ ψ φ〈χτιχοσ, φυνδαδοσ εν υνα ινϖεστιγαχι⌠ν
τε⌠ριχο−ϕυρδιχα. Ελ µατεριαλ θυε συστεντα ελ πρεσεντε
αρτχυλο χορρεσπονδε α φυεντεσ διρεχτασ, ϕυεχεσ
µιεµβροσ δε λα Χορτε Ι∆Η ψ αυτορεσ δε χονδιχιονεσ
αχαδµιχασ χοννοταδασ εν ελ 〈µβιτο δελ δερεχηο
ιντερναχιοναλ πβλιχο ψ δε λοσ δερεχηοσ ηυµανοσ,
φ〈χιλµεντε ασεθυιβλεσ πορθυε συσ οβρασ σον δε αµπλια
διφυσι⌠ν πορ ϖα ελεχτρ⌠νιχα, εν ιδιοµα εσπα〉ολ ε
ινγλσ.
Αν〈λισισ αλ χοντεξτο τε⌠ριχο σοβρε ελ προχεσο
δε ρεσπονσαβιλιδαδ ιντερναχιοναλ αντε λα
Χορτε Ι∆Η
Εν µατερια δε δερεχηοσ ηυµανοσ, λασ γαραντασ ψ
λοσ µεχανισµοσ αδϕετιϖοσ παρα συ µατεριαλιζαχι⌠ν
σον λασ εξιγενχιασ δε λοσ Εσταδοσ δεµοχρ〈τιχοσ
χονστιτυχιοναλεσ χοντεµπορ〈νεοσ θυε σε προχλαµαν
Εσταδοσ δε ∆ερεχηο ο Εσταδοσ Σοχιαλεσ δε ∆ερεχηο.
Α νιϖελ ιντεραµεριχανο, ελ σιστεµα ρεγιοναλ δε
προτεχχι⌠ν δε λοσ δερεχηοσ ηυµανοσ χοντεµπλα υν
µεχανισµο ϕυρισδιχχιοναλ δε γαραντα δε χοµπετενχια
δε λα Χορτε Ι∆Η ψ θυε τιενε πορ οβϕετο ϕυζγαρ λα
ρεσπονσαβιλιδαδ ιντερναχιοναλ δε λοσ Εσταδοσ παρτε δε
λα Χονϖενχι⌠ν Αµεριχανα σοβρε δερεχηοσ ηυµανοσ,
θυε αχεπταρον λα χοµπετενχια χοντενχιοσα δε διχηο
τριβυναλ, πορ ελ ινχυµπλιµιεντο α λασ οβλιγαχιονεσ
swg"cuwokgtqp"cn"uwuetkdkt"{"tcvkÝect"nc"Eqpxgpek„p"{"
δεµ〈σ νορµασ ϕυρδιχασ θυε ιντεγραν ελ χορπυσ ιυρισ
ιντεραµεριχανο σοβρε δερεχηοσ ηυµανοσ.
Βαϕο ελ χονϖενχιµιεντο θυε εστε σιστεµα ρεγιοναλ
eqoq" cpqvc" Hgttgt" Oe" Itgiqt" *4233+" rgtokvg" nc"
eqpÝiwtcek„p"fg" wp"ιυσ χονστιτυτιοναλε χοµµυνε εν
Ncvkpqcof‌itkec."{"eqp" gnnq"ukgpvc"ncu" dcugu"pgeguctkcu"
παρα λα χονφορµαχι⌠ν δε υνα χοµυνιδαδ δε ιντεγραχι⌠ν
ρεγιοναλ θυε προµυεϖα πρινχιπιοσ µνιµοσ εξιγιβλεσ
δε λα σοχιεδαδ αχτυαλ χοµο σον λα διγνιδαδ ηυµανα
ψ λα δεµοχραχια, σε προπονε ρεαλιζαρ υν αν〈λισισ
α λασ λιµιταχιονεσ ϕυρδιχασ δε διχηο µεχανισµο
ϕυρισδιχχιοναλ, παρα λο χυαλ χονστιτυψε υν πρεσυπυεστο
σινε θυα νον εφεχτυαρ υν αν〈λισισ αλ χοντεξτο τε⌠ριχο ο
εσταδο δελ αρτε χοµο σε ηα προπυεστο εν εστε αρτχυλο
δε ινϖεστιγαχι⌠ν.
Nqu" cxcpegu" vg„tkequ" {" rtƒevkequ" eqp" tgncek„p" c" ncu"
λιµιταχιονεσ δελ προχεσο ο ϕυιχιο δε ρεσπονσαβιλιδαδ
ιντερναχιοναλ δε λοσ Εσταδοσ πορ ϖιολαχι⌠ν δε δερεχηοσ
ηυµανοσ, χοντενιδο εν ελ Σιστεµα Ιντεραµεριχανο
fg" Fgtgejqu" Jwocpqu." uqp" nkokvcfqu" c" tgÞgzkqpgu"
εν φρεντε δε προπυεστασ ρεαλιζαδασ πορ λα Ασαµβλεα
Igpgtcn"fg"nc" QGC"rctc"hqtvcngegt" nc"Eqtvg"KFJ." ukp"
εµβαργο εν συ µαψορα, λοσ αυτορεσ νο ηαν εφεχτυαδο
wp"cpƒnkuku"lwtfkeq/ekgpvÝeq"swg"rgtokvc"fgvgtokpct"
λασ λιµιταχιονεσ θυε δεσδε λα µισµα χονστρυχχι⌠ν
νορµατιϖα δελ σιστεµα εµεργεν ψ χονλλεϖαν α θυε νο
τενγα υν προγρεσο εφεχτιϖο µ〈σ δεσαρρολλαδο εν λα
προτεχχι⌠ν δε δερεχηοσ ηυµανοσ εν λα ρεγι⌠ν.
Ι Ν Χ Ι Σ Ο
60 ∆ιανα Πατριχια Ηερν〈νδεζ Χαστα〉ο
Αντεχεδεντεσ
Σοβρε ελ ϕυιχιο δε ρεσπονσαβιλιδαδ ιντερναχιοναλ εν
ελ ΣΙ∆Η
Nc" eqpucitcek„p" fgn" lwkekq" fg" tgurqpucdknkfcf"
εν ελ ΣΙ∆Η, εσ φρυτο δε λα αχεπταχι⌠ν δε λα τεορα
χοντεµπορ〈νεα δελ δερεχηο ιντερναχιοναλ πβλιχο, εν
λα χυαλ ελ Εσταδο εσ συϕετο ιντερναχιοναλ θυε σε οβλιγα
νο σολο φρεντε α οτροσ Εσταδοσ σινο ταµβιν φρεντε
cn"kpfkxkfwq." {" gp" guc" o gfkfc" gpvqpegu." ug" eqpÝgtg"
αλ ινδιϖιδυο λα χονδιχι⌠ν δε συϕετο δε δερεχηο
ιντερναχιοναλ πβλιχο, ρεχονοχιµιεντο θυε εν λα τεορα
χλ〈σιχα δελ δερεχηο ιντερναχιοναλ ερα ιναδµισιβλε1.
Πρεχισαµεντε, βαϕο ελ δερεχηο ιντερναχιοναλ
χοντεµπορ〈νεο, ελ δερεχηο ιντερναχιοναλ πβλιχο σε
χαραχτεριζα πορ, εντρε οτρασ, ρεχονοχερ αλ ινδιϖιδυο
χοµο συϕετο δελ δερεχηο ιντερναχιοναλ. Εν λα τρανσιχι⌠ν
δε υν περοδο δε γυερρασ µυνδιαλεσ θυε χονλλεϖαρον
α λα αφεχταχι⌠ν δε πρινχιπιοσ ψ δερεχηοσ µνιµοσ ψ
φυνδαµενταλεσ δε λασ περσονασ, θυε εν σιτυαχι⌠ν δε
δεβιλιδαδ ψ δισχριµιναχι⌠ν φυερον σοµετιδασ α τοδα
χλασε δε ϖεϕ〈µενεσ πορ Εσταδοσ δε δερεχηο, χοµο ελ
Αλεµ〈ν, εστο φυε πρυεβα δε θυε αν βαϕο ελ αµπαρο
δελ δερεχηο σε πυεδεν χοµετερ γραϖεσ ινϕυστιχιασ, ψ
δε θυε ερα νεχεσαριο νο σολαµεντε υν ρεχονοχιµιεντο
υνιϖερσαλ δε λοσ δερεχηοσ ηυµανοσ σινο ταµβιν
ελ εσταβλεχιµιεντο δε σιστεµασ ψ µεχανισµοσ δε
προτεχχι⌠ν θυε λοσ ηαγαν εφεχτιϖοσ.
Αδϖιερτε ελ τραταδιστα Σεπλϖεδα (1984), θυε ελ
δερεχηο ιντερναχιοναλ: Ρεσυργι⌠ ϖιγοροσο δε
λασ χενιζασ δε λα σεγυνδα γυερρα, εν 1945, ψ σε
oqfgtpk¦c" eqpukfgtcdngogpvgÑ" *r075+0" Vcodkf‌ip"
Βριτο (1982) ιλυστρα: 1945 χονστιτυψ⌠ υνα ϖιχτορια
swg" crctgpvgogpvg" rqpc" Ýp" c" nqu" rtqdngocu" q"
ενφερµεδαδεσ δελ µυνδο: λα δεστρυχχι⌠ν δελ
φασχισµο, δελ ναζισµο ψ δελ ιµπεριαλισµο µιλιταρ
lcrqpf‌iuÑ"*r075+0
Εν εσε µισµο σεντιδο δεσταχα Μονροψ (2011) θυε
εν ελ δερεχηο ιντερναχιοναλ χοντεµπορ〈νεο σε δα υν
προχεσο δε υνιϖερσαλιζαχι⌠ν απαρεϕαδο α λα βσθυεδα
δε γενεραρ ϖινχυλατοριεδαδ δε λασ νορµασ ϕυρδιχασ ε
ινστιτυχιονεσ ιντερναχιοναλεσ. Ασ συργε ελ χονχεπτο
δε ιυσ χογενσ εντενδιδο χοµο Νορµασ ιµπερατιϖασ
δε δερεχηο ιντερναχιοναλ αχεπταδασ πορ λα χοµυνιδαδ
1. Χφρ. Κοροϖιν, Α. ετ. αλ. *3;85+"∆ερεχηο ιντερναχιοναλ πβλιχο (εδιταδο πορ
gn"Kpuvkvwvq"fg"Guvcfq" {"Fgtgejq"fg" nc"Cecfgokc"fg"Ekgpekcu"fg" nc"WTUU+."
xgtuk„p"gurc‚qnc"fg"L0"Xknncndc."Of‌izkeq."385/3880
ιντερναχιοναλ εν συ χονϕυντο θυε σολο πυεδεν σερ
fgtqicfcu"rqt"pqtocu"fg" kiwcn"pcvwtcng¦cÑ"*Oqptq{."
201:40). Εστε αυτορ πλαντεα χοµο οβϕετιϖο δελ
δερεχηο ιντερναχιοναλ αδεµ〈σ δε γαραντιζαρ λα παζ
{"ugiwtkfcf" kpvgtpcekqpcngu." vcodkf‌ip
gn" tgurgvq" fg" nqu" fgtgejqu" fg" ncu" rgtuqpcuÑ" *r063+."
θυε νο σε λιµιταν αλ ρεχονοχιµιεντο ψ γαραντα δε λοσ
δερεχηοσ χιϖιλεσ ψ πολτιχοσ, εχον⌠µιχοσ, σοχιαλεσ ψ
χυλτυραλεσ, σινο ταµβιν χολεχτιϖοσ χοµο ελ δερεχηο
α λα παζ, ελ γοχε δε υν αµβιεντε σανο ψ ελ δερεχηο αλ
δεσαρρολλο σοστενιβλε.
Χοµο ρεσυλταδο δελ πλαντεαµιεντο τε⌠ριχο δε εσε
νυεϖο οβϕετιϖο παρα ελ δερεχηο ιντερναχιοναλ πβλιχο
χοµο λο εσ λα γαραντα ψ προτεχχι⌠ν δε λοσ δερεχηοσ
ηυµανοσ εν ελ ορδεν ιντερναχιοναλ, σε ρεαλιζ⌠ εν 1948
nc" Fgenctcek„p" Wpkxgtucn" fg" Fgtgejq" Jwocpqu." nc"
χυαλ χοµο ανοτα Μονροψ (2011) φυε σεγυιδα πορ:
Nc" fgenctcek„p" uqdtg" nc" eqpeguk„p" fg" nc"
ινδεπενδενχια α λοσ πασεσ ψ πυεβλοσ χολονιαλεσ εν
1960, λοσ παχτοσ δε δερεχηοσ χιϖιλεσ ψ πολτιχοσ, ψ
σοβρε δερεχηοσ εχον⌠µιχοσ, σοχιαλεσ ψ χυλτυραλεσ
fg"3;88."nc" Eqphgtgpekc"fg"ncu" Pcekqpgu"Wpkfcu"
σοβρε δερεχηοσ ηυµανοσ δε Τεηερ〈ν εν θυε σε
fklq" swg" nc" Fgenctcek„p" Wpkxgtucn" fg" Fgtgejqu"
Ηυµανοσ χονστιτυα υνα οβλιγαχι⌠ν παρα λοσ
µιεµβροσ δε λα χοµυνιδαδ ιντερναχιοναλ, λα
αδοπχι⌠ν δε νυµεροσοσ τραταδοσ σοβρε δερεχηοσ
ηυµανοσ εν λοσ 〈µβιτοσ υνιϖερσαλ ψ ρεγιοναλ,
ψ πορ λτιµο, λα ΙΙ Χονφερενχια δε λασ Ναχιονεσ
Wpkfcu"uqdtg" Fgtgejqu" jwocpqu"swg "ug" tgcnk¦„"
gp"Xkgpc"gp"3;;5"*r04;+0
Α λα παρ δε λα χονστρυχχι⌠ν δε υν σιστεµα υνιϖερσαλ
δε προτεχχι⌠ν δε λοσ δερεχηοσ ηυµανοσ, ελ δερεχηο
ιντερναχιοναλ δε λοσ δερεχηοσ ηυµανοσ χονχιβε
ιγυαλµεντε υνοσ σιστεµασ ρεγιοναλεσ δε προτεχχι⌠ν
λοσ χυαλεσ φυερον χρεαδοσ παρα γαραντιζαρ α τοδα λα
ποβλαχι⌠ν υνα ινστανχια συπραναχιοναλ α λα χυαλ αχυδιρ
χυανδο νο σε ηα οβτενιδο ϕυστιχια ψ ρεπαραχι⌠ν πορ
ϖιολαχιονεσ δε δε ρεχηοσ ηυµανοσ εν συσ π ροπιοσ
πασεσ (πρινχιπιο δε συβσιδιαριεδαδ).
Nqu"ukuvgocu"tgikqpcngu"fg"rtqvgeek„p"fg"nqu"fgtgejqu"
ηυµανοσ σε φυνδαν εν λα τεορα δε λα ρεσπονσαβιλιδαδ
ιντερναχιοναλ δε λα ιµπυταβιλιδαδ, σεγν Χαµαργο:
Εστα τεορα δε λα ιµπυταβιλιδαδ πορ ηεχηοσ ιλχιτοσ
δελ Εσταδο σε βασα εν δεχισιονεσ αδοπταδασ πορ
λοσ τριβυναλεσ ιντερναχιοναλεσ. Φυνδαµεντα λα
Ι Ν Χ Ι Σ Ο
61
Χοντεξτο σοβρε λασ λιµιταχιονεσ δελ προχεσο δε ρεσπονσαβιλιδαδ εσταταλ αντε λα χορτε Ιντεραµεριχανα δε ∆ερεχηοσ Ηυµανοσ
ρεσπονσαβιλιδαδ ιντερναχιοναλ δελ Εσταδο εν δοσ
ρεθυισιτοσ οβϕετιϖοσ: α) θυε ελ ηεχηο ιλχιτο (αχχι⌠ν
υ οµισι⌠ν) σεα ρεαλ ψ εφεχτιϖαµεντε ιµπυταβλε
α υν Εσταδο; ψ β) θυε εσε ηεχηο ιλχιτο σεα εν
ϖιολαχι⌠ν δελ δερεχηο ιντερναχιοναλ ο σε τραδυζχα
οβϕετιϖαµεντε εν ελ ινχυµπλιµιεντο δε υνα
οβλιγαχι⌠ν ιντερναχιοναλ δελ Εσταδο. (Χαµαργο,
2007, π.409).
Σεγν εστα τεορα, λα ρεσπονσαβιλιδαδ ιντερναχιοναλ δε
λοσ Εσταδοσ πορ ϖιολαχι⌠ν δε λοσ δερεχηοσ ηυµανοσ
δεριϖα δε λα ϖιολαχι⌠ν δε λασ οβλιγαχιονεσ α λασ χυαλεσ
ug"jcp" xkpewncfq"rqt" nc"crtqdcek„p" {" tcvkÝecek„p"fg"
ινστρυµεντοσ ϕυρδιχοσ ιντερναχιοναλεσ θυε χονσαγραν
δερεχηοσ ηυµανοσ, ασ λοσ σιστεµασ ρεγιοναλεσ
εξιστεντεσ σον ελ σιστεµα αφριχανο, ελ σιστεµα ευροπεο,
ψ ελ σιστεµα ιντεραµεριχανο.
Αηορα βιεν δεβε π ρεχισαρσε θυε λασ οβλιγαχιονεσ
θυε εµεργεν εν ελ δερεχηο ιντερναχιοναλ δε λοσ
δερεχηοσ ηυµανοσ, νο σον λασ µισµασ δελ δερεχηο
ιντερναχιοναλ, σινο θυε τιενεν λα παρτιχυλαριδαδ δε
τραταρσε δε οβλιγαχιονεσ παρα χον λοσ ινδιϖιδυοσ, πορ
εσο εστασ νο σον ρεχπροχασ, εσ δεχιρ, δε λοσ Εσταδοσ
εντρε σ, σινο αντε λα χοµυνιδαδ ιντερναχιοναλ ψ
φρεντε α συσ προπιοσ χιυδαδανοσ. Βαϕο εσε χαρ〈χτερ,
λασ οβλιγαχιονεσ σεγν λο ηα ανοταδο λα Χορτε Ι∆Η
σον δε ρεσπετο, εσ δεχιρ, υνα ρελαχι⌠ν διρεχτα εντρε ελ
Εσταδο ψ λα χοµυνιδαδ ψ πορ ελλο εσ υνα οβλιγαχι⌠ν
δε ρεσυλταδο, ψ δε γαραντα, εσ δεχιρ υνα οβλιγαχι⌠ν
δε πρεϖενχι⌠ν θυε οτροσ νο ιρρεσπετεν λοσ δερεχηοσ,
προµοχιοναρ ελ εϕερχιχιο δε λοσ δερεχηοσ ψ ρεαχχιοναρ
αντε λα ϖιολαχι⌠ν δελ δερεχηο, πορ λο ταντο, σε τρατα δε
υνα οβλιγαχι⌠ν δε µεδιο.
Nq" cpvgtkqt" rgtokvg" uquvgpgt" swg" nc" tgurqpucdknkfcf"
ιντερναχιοναλ δε λοσ Εσταδοσ πορ ϖιολαχι⌠ν δε λοσ
δερεχηοσ ηυµανοσ εσ εσενχιαλµεντε οβϕετιϖα, ψ
παρτε νο δε λα εξιστενχια δελ δα〉ο χοµο σερα υνα
περσπεχτιϖα χιϖιλιστα, σινο δε λα εξιστενχια δε λα
ϖιολαχι⌠ν α λοσ δερεχηοσ ηυµανοσ θυε φυνδαµενταν
ελ ηεχηο ϕυρδιχαµεντε ιλχιτο.
Ιγυαλµεντε, εσ πρεχισο ινδιχαρ σιγυιενδο α Ασδρυβαλ
Αγυιαρ (1994) θυε λα ρεσπονσαβιλιδαδ ιντερναχιοναλ
δε λοσ Εσταδοσ πορ ϖιολαχι⌠ν δε λοσ δερεχηοσ
jwocpqu" ug" hwpfc" gp" qdnkicekqpgu" Ðgtic" qopguÑ"
fg" ghgevqu" vtkcpiwnctgu
φρεντε α λα χοµυνιδαδ ιντεραµεριχανα χοµο υν τοδο;
φρεντε α χαδα υνο δε λοσ δεµ〈σ Εσταδοσ Παρτεσ δε
λα Χονϖενχι⌠ν; ψ, φρεντε α τοδοσ λοσ ινδιϖιδυοσ 
ναχιοναλεσ ο εξτρανϕεροσ− συϕετοσ α συ ϕυρισδιχχι⌠ν,
χοµο διρεχτοσ δεστιναταριοσ δε λοσ δερεχηοσ ηυµανοσ
ρεχονοχιδοσ πορ εστε ινστρυµεντο δε δερεχηο
rctvkewnctÑ" *r034:/34;+." vcodkf‌ip" tgÝgtg" swg" ug"
τρατα δε οβλιγαχιονεσ εστανδαριζαδασ ψ δε εξτενσι⌠ν
προγρεσιϖα.
Αηορα βιεν, σε ρεχονοχε εν λα χονστρυχχι⌠ν δελ
σιστεµα ιντεραµεριχανο δε δερεχηοσ ηυµανοσ, ψ
eqpetgvcogpvg" gp" nc" eqpÝiwtcek„p" fgn" lwkekq" fg"
ρεσπονσαβιλιδαδ ιντερναχιοναλ δε λοσ Ε σταδοσ πορ
ϖιολαχι⌠ν δε λοσ δερεχηοσ ηυµανοσ χονσαγραδοσ εν λα
χονϖενχι⌠ν, ποσιχιονεσ εσταταλεσ διϖιδασ εν χυαντο α λα
συϕεχι⌠ν γενεραλ α υνα ϕυρισδιχχι⌠ν ιντερναχιοναλ παρα
χοντρολαρ συσ χονδυχτασ εν φρεντε δελ χυµπλιµιεντο
δε λασ οβλιγαχιονεσ θυε τιενεν, πορ σερ παρτε δε διχηο
ινστρυµεντο δε δερεχηοσ ηυµανοσ.
∆ε λα λεχτυρα α λοσ τραϖαυξ πρπαρατοιρεσ δε λα
Eqpxgpek„p" *QGC." 3;8;+." ug" rwgfg" gxkfgpekct" gn"
δεσεο µαψοριταριο δε λοσ Εσταδοσ αµεριχανοσ δε χρεαρ
υν τριβυναλ ιντερναχιοναλ θυε ϖελαρα πορ λα απλιχαχι⌠ν
δε λα Χονϖενχι⌠ν ψ σε ενχαργαρα δε συ ιντερπρεταχι⌠ν.
Αηορα βιεν, εσε αποψο µαψοριταριο α λα χρεαχι⌠ν
δε λα Χορτε Ι∆Η, εστυϖο εσο σ, χονδιχιοναδο α θυε
συ χοµπετενχια φυερα φαχυλτατιϖα, ταλ χοµο θυεδ⌠
χονσαγραδο εν ελ αρτχυλο 62 δε λα χονϖενχι⌠ν. ∆ε
εστα µανερα, υνα ϖεζ υν Εσταδο αχεπτα λα χοµπετενχια
χοντενχιοσα δε λα Χορτε Ι∆Η δε µανερα εξπρεσα, σε
σοµετε α συ ϕυρισδιχχι⌠ν ψ α λα ποσιβιλιδαδ δε σερ
δεµανδαδα πορ ϖιολαχι⌠ν δε δερεχηοσ ηυµανοσ.
Ρεσυλταδοσ
Σοβρε λασ λιµιταχιονεσ δελ ϕυιχιο δε ρεσπονσαβιλιδαδ
ιντερναχιοναλ δε χοµπετενχια δε λα Χορτε Ι∆Η
Εν φρεντε δε λα εϖολυχι⌠ν δε λα Χορτε Ι∆Η α παρτιρ
fg"fkejc"eqpÝiwtcek„p" rqt"gn" cewgtfq"fg" xqnwpvcfgu"
δε λοσ Εσταδοσ, εσ ποσιβλε δεσταχαρ λοσ σιγυιεντεσ
cwvqtgu."cn"kiwcn"swg"fqewogpvqu"qÝekcngu."swg"ug"jcp"
ρεφεριδο α συ δεσενϖολϖιµιεντο ψ λασ λιµιταχιονεσ εν
συ εϕερχιχιο ϕυρισδιχχιοναλ:
Gn"ejkngpq"Jf‌ievqt"Hc¿pfg¦"Ngfguoc"*3;;;+."uquvkgpg"
θυε λασ νορµασ ιντερναχιοναλεσ σοβρε προτεχχι⌠ν δε
λοσ δερεχηοσ ηυµανοσ σον ιυσ χογενσ. Σεγυιδαµεντε
προχεδε αλ αν〈λισισ δε λοσ οβστ〈χυλοσ θυε αλ ιντεριορ δε
λοσ Εσταδοσ προπιχιαν λα ιµπυνιδαδ δε λασ ϖιολαχιονεσ
δε λοσ δερεχηοσ ηυµανοσ, χον εστυδιο δελ χασο
ϖενεζολανο. Ιγυαλµεντε, εξπλιχα θυε εν ελ µαρχο δε λα
Ι Ν Χ Ι Σ Ο
62 ∆ιανα Πατριχια Ηερν〈νδεζ Χαστα〉ο
ρελαχι⌠ν ϖερτιχαλ εντρε ινδιϖιδυο ψ Εσταδο, εστε λτιµο
εσ ελ οβλιγαδο εν ελ πλανο ιντερναχιοναλ α λα γαραντα
ψ προτεχχι⌠ν δε λοσ δερεχηοσ ηυµανοσ. Χονχλυψε
ινδιχανδο: Εν ελ µαρχο δελ δερεχηο ιντερναχιοναλ,
λα ρεσπονσαβιλιδαδ χριµιναλ πορ αχτοσ θυε πυεδαν
ecnkÝectug"fg"xkqncekqpgu"fg"fgtgejqu"jwocpqu"tgecg"
σοβρε ελ ινδιϖιδυο διρεχταµεντε ρεσπονσαβλε; περο
λα ρεσπονσαβιλιδαδ ιντερναχιοναλ πορ νο ινϖεστιγαρ ψ
ucpekqpct"vcngu"jgejqu"tgecg"uqdtg"gn"GuvcfqÑ0"*r038+0
Gp"cdtkn"4:"fg"4222."nc"QÝekpc"fgn"Ugetgvctkq"Igpgtcn"
fg" nc" Qticpk¦cek„p" fg" nqu" Guvcfqu" Cogtkecpqu"
gncdqt„" wp" kphqtog" rctc" gn" Itwrq" fg" Vtcdclq" Αδ
Ηοχ σοβρε λοσ ∆ερεχηοσ Ηυµανοσ, χρεαδο πορ λοσ
Μινιστροσ δε Ρελαχιονεσ Εξτεριορεσ ρευνιδοσ ελ 22 δε
νοϖιεµβρε δε 1999 εν Σαν ϑοσ, Χοστα Ριχα, ρελατιϖο
cn" Ýpcpekcokgpvq" fgn" Ukuvgoc" Kpvgtcogtkecpq" fg"
∆ερεχηοσ Ηυµανοσ, εν διχηο ινφορµε σε πρεσενταρον
δοσ προπυεστασ παρα ελ φορταλεχιµιεντο δε λα Χορτε
Ι∆Η, πριµερο, χονϖερτιρλα εν υνα Χορτε περµανεντε,
λο θυε ιµπλιχαβα παρα εσε α〉ο ελ ινχρεµεντο δελ
πρεσυπυεστο εν 6,1 µιλλονεσ δε δ⌠λαρεσ, ψ σεγυνδο,
nc"etgcek„p" fg" wpc" Ýuecnc"{" nc" ctoqpk¦cek„p" fg"nqu"
προχεδιµιεντοσ προβατοριοσ δε λα Χοµισι⌠ν ψ λα Χορτε,
eqp"gn"Ýp"fg"cwogpvct"nc"ecrcekfcf"kpxguvkicfqtc"fgn"
Σιστεµα Ιντεραµεριχανο δε Προτεχχι⌠ν δε λοσ ∆ερεχηοσ
Ηυµανοσ; ρεδυχιρ λα δυπλιχαχι⌠ν δε ταρεασ θυε εξιστε
εντρε λα Χοµισι⌠ν ψ λα Χορτε; εσταβλεχερ ϖνχυλοσ
µ〈σ σ⌠λιδοσ χον λασ αυτοριδαδεσ ναχιοναλεσ; δαρ α
λοσ χιυδαδανοσ µ〈σ αχχεσο αλ σιστεµα; ινχρεµενταρ
ελ νµερο δε χασοσ τραµιταδοσ; ρεδυχιρ ελ τιεµπο δε
τραµιταχι⌠ν δε λοσ χασοσ; ινχρεµενταρ ελ νµερο δε
χασοσ ενϖιαδοσ α λα Χορτε; ψ αδοπταρ προχεδιµιεντοσ
υνιφορµεσ ψ µ〈σ τρανσπαρεντεσ.
Αντνιο Αυγυστο Χαναδο Τρινδαδε (2000) ρεαλιζα
υνα δεσχριπχι⌠ν δελ δερεχηο δε παρτιχιπαχι⌠ν διρεχτα δε
λοσ ινδιϖιδυοσ εν τοδο ελ προχεδιµιεντο αντε λα Χορτε
Ιντεραµεριχανα, χοµο παρτε δελ αχχεσο α λα ϕυστιχια α
νιϖελ ιντερναχιοναλ, λα εϖολυχι⌠ν δελ ρεγλαµεντο δε λα
Χορτε Ι∆Η αλ ρεσπεχτο ψ λα ποστυλαχι⌠ν παρα ελ φυτυρο
δελ εσταβλεχιµιεντο δελ ϕυσ στανδι δε λοσ ινδιϖιδυοσ
δεµανδαντεσ αντε λα Χορτε. Ιγυαλµεντε, ηαχε υνα
ρεφερενχια α λα γαραντα χολεχτιϖα χοµο υν µεχανισµο
παρα ασεγυραρ ελ χυµπλιµιεντο δε λασ σεντενχιασ δε λα
Χορτε.
Πρεϖιο α λα ρεφορµα δελ ρεγλαµεντο δε λα Χορτε εν
4225."Ocwtkekq"Kxƒp"fgn"Vqtq"Jwgtvc"*4224+"uquvkgpg
Σι βιεν λα οβλιγαχι⌠ν γενεραλ δε ρεσπεταρ λοσ
δερεχηοσ ηυµανοσ εσ υνα οβλιγαχι⌠ν εργα οµνεσ,
εν µατερια δε ρεσπονσαβιλιδαδ ιντερναχιοναλ παρα
λα προτεχχι⌠ν α λοσ δερε χηοσ ηυµανοσ ελ νιχο
συϕετο ρεσπονσαβλε εσ ελ Εσταδο, µιεντρασ θυε
λοσ ινδιϖιδυοσ σε χονστιτυψεν εν συϕετοσ πασιϖοσ
ο τιτυλαρεσ δελ δερεχηο δε ρεπαραχι⌠ν χοµο
χονσεχυενχια δε λα ρεσπονσαβιλιδαδ ιντερναχιοναλ.
(π.4).
Ιγυαλµεντε αλυδε α λοσ πρινχιπιοσ δε υνιδαδ ψ
χοντινυιδαδ δε Εσταδο παρα ιµπυταρ ρεσπονσαβιλιδαδ
ιντερναχιοναλ.
Ελ ϕυεζ Μανυελ ςεντυρα (2005) αργυµεντα λα νεχεσιδαδ
δε θυε λα Χορτε Ι∆Η σε χονϖιερτα εν υν τριβυναλ
περµανεντε, α παρτιρ δε υν εστυδιο α λοσ εφεχτοσ δε λα
απλιχαχι⌠ν δελ ρεγλαµεντο δε λα Χορτε ρεφορµαδο εν
2001, εντρε ϕυνιο δε 2001 ψ ϕυνιο δε 2004, εν ρελαχι⌠ν
χον ελ αρτχυλο 44.1 δελ ρεγλαµεντο δε λα Χοµισι⌠ν
Ι∆Η, ιγυαλµεντε εν συ ρεφορµα δε 2001, εν λα χυαλ
σε δετερµινα θυε χυανδο υν Εσταδο νο ηα χυµπλιδο
χον λασ ρεχοµενδαχιονεσ δελ ινφορµε δελ αρτχυλο
50 δε λα Χονϖενχι⌠ν απροβαδο πορ ελλα, σοµετερ〈
σιεµπρε ελ χασο α χονσιδεραχι⌠ν δε λα Χορτε, σαλϖο πορ
δεχισι⌠ν φυνδαδα εν χοντρα δε λα µαψορα αβσολυτα δε
λοσ µιεµβροσ δε λα Χοµισι⌠ν, λοσ χυαλεσ χονσιδερα
σον: ελ αυµεντο δελ νµερο δε χασοσ σοµετιδοσ α λα
Χορτε ψ ελ οτοργαµιεντο δε λοχυσ στανδι ιν ϕυδιχιο α
λα πρεσυντα ϖχτιµα εν λοσ προχεσοσ, θυε χονϖιερτε ελ
προχεσο δε ρεσπονσαβιλιδαδ µ〈σ χοµπλεϕο ψ χοστοσο
συ τραµιταχι⌠ν ψ δεχισι⌠ν.
Gn" lwg¦" Fkgiq" Ictec/Uc{ƒp" *4227+" tgcnk¦c" wp"
cpƒnkuku"fgn"rtqeguq"fg"Ðpcekqpcnk¦cek„pÑ"fgn"fgtgejq"
ιντερναχιοναλ δε λοσ δερεχηοσ ηυµανοσ, δεσταχανδο
χ⌠µο ελ αϖανχε δε λα Χορτε Ι∆Η εν µατερια δελ δεβερ
δε γαραντα ψ ελ δεβερ δε ινϖεστιγαρ ψ σανχιοναρ λασ
ϖιολαχιονεσ α λοσ δερεχηοσ ηυµανοσ, ελ δεβιδο προχεσο
ψ ελ ϕυεζ νατυραλ ψ λα ϕυστιχια µιλιταρ, ηα τενιδο υν αλτο
ιµπαχτο εν λοσ τριβυναλεσ ναχιοναλεσ δε λα ρεγι⌠ν,
tgcÝtocpfq" eqp" gnnq" nc" kfgc" swg" nc" qrgtcvkxkfcf"
{" gÝecekc" fg" nc" Eqpxgpek„p" {." gp" igpgtcn." fg" nqu"
ινστρυµεντοσ ιντερναχιοναλεσ δε δερεχηοσ ηυµανοσ,
εστ〈 χονδιχιοναδα α θυε λοσ Εσταδοσ αδοπτεν λασ
µεδιδασ νεχεσαριασ παρα χυµπλιρ ψ ηαχερ χυµπλιρ λοσ
δερεχηοσ προτεγιδοσ, ψ εν εσε προχεσο δε τραδυχχι⌠ν
εν λοσ προχεσοσ ϕυρδιχοσ ε ινστιτυχιοναλεσ ιντερνοσ
δε λοσ δεσαρρολλοσ ϕυρισπρυδενχιαλεσ ιντερναχιοναλεσ
σοβρε δερεχηοσ ηυµανοσ, εσ φυνδαµενταλ ελ ρολ δελ
ϕυεζ ιντερνο ο ναχιοναλ.
Ι Ν Χ Ι Σ Ο
85
Χοντεξτο σοβρε λασ λιµιταχιονεσ δελ προχεσο δε ρεσπονσαβιλιδαδ εσταταλ αντε λα χορτε Ιντεραµεριχανα δε ∆ερεχηοσ Ηυµανοσ
Nwku" Hgtpcpfq" ènxctg¦" Nqpfq‚q" *4228+." ghgevw„"
υνασ οβσερϖαχιονεσ σοβρε ελ φυνδαµεντο νορµατιϖο
δε λα ρεσπονσαβιλιδαδ ιντερναχιοναλ πορ ϖιολαχι⌠ν α
λοσ δερεχηοσ ηυµανοσ, ινδιχανδο θυε ελ συϕετο πασιϖο
εσ ελ Εσταδο, σιν εµβαργο, ρεχονοχε χοµο εξιστεν
ραµασ δελ δερεχηο ιντερναχιοναλ πβλιχο εν λασ χυαλεσ,
λοσ ινδιϖιδυοσ−παρτιχυλαρεσ σον ταµβιν συϕετοσ δε
ρεσπονσαβιλιδαδ ιντερναχιοναλ. Συ αν〈λισισ δα πασο
παρα θυε σε χονσιδερε προπιχιο ιντερρογαρσε σοβρε
λα ποσιβιλιδαδ δε θυε λοσ παρτιχυλαρεσ σεαν συϕετοσ
πασιϖοσ ιντερναχιοναλεσ εν φρεντε δε λα ϖιολαχι⌠ν δε
δερεχηοσ ηυµανοσ εν ελ σιστεµα ιντεραµεριχανο.
Iwuvcxq" Icnn„p" Iktcnfq." Nw¦" Octkpc" Oqp¦„p"
Ekhwgpvgu." Lwcp" Lquf‌i" I„og¦" Ecocejq." Encwfkq"
Itquuocp." Tqdgtv" m0" Iqnfocp." Encwfkc" Octvkp."
∆ιεγο Ροδργυεζ−Πινζ⌠ν, ςιϖιανα Κρστιχεϖιχ,
Πεδρο Νικκεν, Μ⌠νιχα Πιντο ψ Παυλο ςαννυχηι
(2007), σε〉αλαρον θυε λασ πρινχιπαλεσ δεβιλιδαδεσ
δελ σιστεµα ρεγιοναλ εσ λα αυσενχια δε µεχανισµοσ
δε σεγυιµιεντο δε συσ προπιασ δεχισιονεσ, δε ορδεν
ϕυρδιχο ψ πολτιχο ψ λα νεχεσιδαδ δε ασεγυραρ υν
εφεχτιϖο αχχεσο α λα ϕυστιχια α νιϖελ ρεγιοναλ. Σι βιεν
σε δεσταχα λα λαβορ ϕυρισπρυδενχιαλ δε λα Χορτε Ι∆Η, εν
αµπλιαρ προγρεσιϖαµεντε εν ελ χοντενιδο, ψ πορ ενδε,
εν λα προτεχχι⌠ν δε λοσ δερεχηοσ ηυµανοσ, ταµβιν
σε εϖιδενχια λιµιταχιονεσ πολτιχασ ψ εχον⌠µιχασ
θυε εσε αϖανχε εν λα χονστρυχχι⌠ν δε υν δερεχηο
χονστιτυχιοναλ χοµυνιταριο σεα µυχηο µαψορ. ςιϖιανα
Mtuvkegxke"tgcnk¦„"wpc"etvkec"gp"nc" swg"tgÝgtg"swg" nc"
Χορτε νο ηα ποδιδο δαρ ρεσπυεστα α λα µαψορα δε λασ
ϖχτιµασ θυε βυσχαν ϕυστιχια, νι ηα ιντερϖενιδο εν
φορµα χονσιστεντε εν µυχηασ σιτυαχιονεσ χρτιχασ δε
fgtgejqu" jwocpqu" gp" Ncvkpqcof‌itkec0" Rqt" uw" rctvg"
Πεδρο Νικκεν δεσταχα τρεσ δεβιλιδαδεσ δελ ΣΙ∆Η: ι)
λα χαρενχια δε ρεχυρσοσ ηυµανοσ ψ µατεριαλεσ παρα
ατενδερ λα δεµανδα θυε ρεχιβε, ιι) λα ινεϕεχυχι⌠ν
δε λασ δεχισιονεσ ταντο δε λα Χοµισι⌠ν χοµο δε λα
Χορτε Ι∆Η, νο εσ ατενδιδα πορ λοσ ⌠ργανοσ πολτιχοσ
fg" nc" QGC." guvqu" uqp." gn" Eqpuglq" Rgtocpgpvg" {" nc"
Ασαµβλεα Περµανεντε, ψ εν ιιι) λα λιµιταδα αχχι⌠ν
εν ελ χαµπο δε λοσ δερεχηοσ εχον⌠µιχοσ, σοχιαλεσ
{"ewnvwtcngu0"Nc" cwvqtc" Oqpkec" Rkpvq" gp" guc" okuoc"
λνεα δε πενσαµιεντο αλυδε α λα νεχεσιδαδ δε εξιγιρ
µαψορ χοµπροµισο δε λοσ Εσταδοσ παρτε, εν χυαντο
α λα ελεχχι⌠ν δε λοσ ϕυεχεσ, λα ασιγναχι⌠ν δε ρεχυρσοσ
εχον⌠µιχοσ παρα θυε ελ σιστεµα φυνχιονε, ψ λα
δεχισι⌠ν πολτιχα δε χρεαρ µεχανισµοσ θυε γαραντιχεν
λα ιµπλεµενταχι⌠ν µατεριαλ δε λασ δεχισιονεσ.
Εν χυαντο αλ αχχεσο αλ σιστεµα, λοσ αυτορεσ Χλαυδιο
Itquuocp." Tqdgtv" M0" Iqnfocp." Encwfkc" Octvp" {"
∆ιεγο Ροδργυεζ−Πινζ⌠ν, ρεχονοχεν θυε λα φαλτα δε
ρεχυρσοσ ψ ελ νµερο χρεχιεντε δε πετιχιονεσ θυε ελ
σιστεµα ρεχιβε, χονλλεϖα α αδοπταρ αλτερνατιϖασ θυε
περµιταν ρεσολϖερ ελ διλεµα δε λα χονγεστι⌠ν δε
rgvkekqpgu0"Cu" rtqrqpgp" rctc" oglqtct" nc" gÝekgpekc"
ταντο δε λα Χοµισι⌠ν χοµο δε λα Χορτε, λα αχυµυλαχι⌠ν
fg" rgvkekqpgu" swg" tgÞglgp" jgejqu" q" rcvtqpgu" fg"
ϖιολαχιονεσ σιµιλαρεσ; λα αδοπχι⌠ν δελ µτοδο
δε δεχισιονεσ περ χυριαµ, εν ελ χυαλ λοσ ⌠ργανοσ
ρεσυελϖεν µεδιαντε υν ινφορµε ο σεντενχια βρεϖε
ecuqu"swg"tgÞglgp"ewguvkqpgu"ngicngu"{c"fgÝpkfcu"eqp"
χλαριδαδ εν λα ϕυρισπρυδενχια εξιστεντε; λα σελεχχι⌠ν
εστρατγιχα δε χασοσ, σιεµπρε θυε σε γαραντιχε λα
τρανσπαρενχια ψ λα δετερµιναχι⌠ν δε χριτεριοσ πρεχισοσ
δε σελεχχι⌠ν.
Πορ οτρα παρτε Πεδρο Νικκεν δεσταχα λα νεχεσιδαδ δε
θυε λοσ σιστεµασ ϕυρδιχοσ ιντερνοσ ινσερτεν δε µανερα
αδεχυαδα λοσ εστ〈νδαρεσ σοβρε ελ αλχανχε ψ λα γαραντα
fg" nqu" fgtgejqu" jwocpqu" swg" Ýlc" nc" Eqtvg" KFJ."
µεδιαντε λα απλιχαχι⌠ν δελ αρτχυλο 2 δε λα χονϖενχι⌠ν
σοβρε λα αδοπχι⌠ν δε µεδιδασ λεγισλατιϖασ ψ δε οτρο
ectƒevgt0" Kiwcnogpvg." tgÝtkf‌ipfqug" c" nqu" fgtgejqu"
προχεσαλεσ δε λα ϖχτιµα ψ συσ ρεπρεσενταντεσ συγιερεν
θυε λα Χοµισι⌠ν Ι∆Η ποδρα εν ελ φυτυρο αβανδοναρ
συ φυνχι⌠ν χοµο παρτε δεµανδαντε εν ελ ϕυιχιο δε
ρεσπονσαβιλιδαδ εσταταλ.
Φιναλµεντε, Παυλο ςαννυχηι σε προνυνχια σοβρε
nc"gÝecekc"fgn" UKFJ." kpfkecpfq" swg" gu" pgeguctkc" nc"
προµοχι⌠ν ψ διφυσι⌠ν δελ σιστεµα εν λοσ διφερεντεσ
⌠ργανοσ εσταταλεσ: εϕεχυτιϖο, λεγισλατιϖο ψ ϕυδιχιαλ,
ασ χοµο λα χοοπεραχι⌠ν µ〈σ εστρεχηα παρα ελαβοραρ ε
ιµπλεµενταρ αχχιονεσ ιντεγραδασ παρα ελ χυµπλιµιεντο
δε λασ σεντενχιασ δε λα Χορτε Ι∆Η.
Ελ αργεντινο ϑυαν Χαρλοσ Ηιττερσ (2007), αναλιζα λα
ρεσπονσαβιλιδαδ δελ Εσταδο εν ελ 〈µβιτο δελ δερεχηο
ιντερναχιοναλ δε δερεχηοσ ηυµανοσ, πρεχισανδο λασ
ρεσπονσαβιλιδαδεσ δε λοσ ϕυεχεσ ναχιοναλεσ εν ελ
ρεσπετο ψ γαραντα δελ σιστεµα ιντεραµεριχανο ψ ελ
guvƒpfct"opkoq"Ýlcfq" uqdtg"nc"ocvgtkc" rqt"nc"Eqtvg"
Ι∆Η.
Lwcpkvc" Octc" N„rg¦" Rcvt„p" *422:+" uquvkgpg" swg"
ελ Σιστεµα Ιντεραµεριχανο δε ∆ερεχηοσ Ηυµανοσ
(ΣΙ∆Η) οφρεχε µεχανισµοσ, ινστρυµεντοσ ψ γαραντασ
παρα θυε λασ ϖχτιµασ, ρεπρεσενταντεσ, ο χυαλθυιερ
περσονα τενγα αχχεσο αλ µισµο πορ λα ϖυλνεραχι⌠ν
Ι Ν Χ Ι Σ Ο
64 ∆ιανα Πατριχια Ηερν〈νδεζ Χαστα〉ο
δε δερεχηοσ λαβοραλεσ; σιν εµβαργο, αλ ρεαλιζαρ υνα
ρεϖισι⌠ν δε λα ϕυρισπρυδενχια δε λα Χορτε Ι∆Η ψ λοσ
ινφορµεσ δε λα Χοµισι⌠ν σε οβσερϖα θυε νο εξιστε
wpc" rtqvgeek„p" gÝec¦" fg" nqu" fgtgejqu" geqp„okequ."
σοχιαλεσ ψ χυλτυραλεσ, πορ λο χυαλ σε ρεαλιζα υνα
χρτιχα α λα απλιχαχι⌠ν ρεστρινγιδα δελ αρτχυλο 26 δε
λα Χονϖενχι⌠ν.
Μ⌠νιχα Ανδρεα Τανγαριφε Πεδραζα (2008) ρεαλιζ⌠
υνα ρεϖισι⌠ν δελ εσταδο δε λασ εµπρεσασ εν ελ 〈µβιτο
ιντερναχιοναλ, α λα λυζ δε λοσ δερεχηοσ ηυµανοσ. Εν
εσε σεντιδο, δεσχριβε:
Gn"rtkpekrcn"jcnnc¦iq"ug" tgÝgtg"c"nc" kpgzkuvgpekc"fg"
µεχανισµοσ χλαροσ θυε λε περµιταν α λασ εµπρεσασ
αϕυσταρ συσ αχτιϖιδαδεσ χον εστ〈νδαρεσ δε ρεσπετο α
λοσ δερεχηοσ ηυµανοσ; ιγυαλµεντε, α λα αυσενχια
δε ρεχυρσοσ εφεχτιϖοσ ε ιδ⌠νεοσ θυε προτεϕαν α λασ
ϖχτιµασ δε λοσ αβυσοσ χοµετιδοσ πορ λασ εµπρεσασ
q"eqp"uw"eqornkekfcf="{"Ýpcnogpvg."ukp"swg"gzkuvcp"
ινστανχιασ χοµπετεντεσ εν ελ πλανο ιντερναχιοναλ,
παρα χονοχερ δε εστε τιπο δε ϖιολαχιονεσ εν λασ θυε
λασ εµπρεσασ εστ〈ν διρεχταµεντε ινϖολυχραδασ ψ, πορ
ενδε, σον ρεσπονσαβλεσ δε ταλεσ αχτοσ. (Τανγαριφε,
2008:145−146).
Αδεµ〈σ ρεαλιζα αλυσι⌠ν α λα τεορα δελ ∆ριττωιρκυνγ,
σεγν λα χυαλ λοσ δερεχηοσ φυνδαµενταλεσ δεβεν σερ
ρεσπεταδοσ ταντο πορ λοσ ποδερεσ πβλιχοσ χοµο πορ
λοσ παρτιχυλαρεσ εν ρελαχι⌠ν χον οτροσ παρτιχυλαρεσ.
Gn" ctigpvkpq" Ngqpctfq" I0" Hknkrrkpk" *422:+" cdqtfc"
χινχο ασπεχτοσ α φορταλεχερ δε λα Χορτε: ι) λα αχεπταχι⌠ν
fg" nc" lwtkufkeek„p" fg" nc" Eqtvg" KFJ" {" tcvkÝecek„p"
δε τραταδοσ πορ τοδοσ λοσ πασεσ δε Αµριχα, ιι) ελ
προχεσο δε δεσιγναχι⌠ν δε ϕυεχεσ ψ χοµποσιχι⌠ν
δε λα Χορτε, ιιι) ελ πρεσυπυεστο δε λα Χορτε Ι∆Η, ιϖ)
λοσ µεχανισµοσ δε σεγυιµιεντο δε λασ δεχισιονεσ,
ψ ϖ) λα πυβλιχιδαδ δελ τραβαϕο δε λα Χορτε Ι∆Η ψ λα
παρτιχιπαχι⌠ν χιυδαδανα.
Lwcpc"Kpf‌iu"Cequvc"N„rg¦"{"Fkcpc"Dtcxq"Twdkq"*422:+."
ρεαλιζαν υνα δεσχριπχι⌠ν δε λασ χονσεχυενχιασ θυε
εστ〈ν πρεϖιστασ νορµατιϖαµεντε πορ ελ ινχυµπλιµιεντο
δε λασ σεντενχιασ δε λα Χορτε Ιντεραµεριχανα, ταντο
εν ελ 〈µβιτο ιντερναχιοναλ χοµο εν ελ ναχιοναλ, ψ λα
προβλεµ〈τιχα, εν ταντο θυε εν ελ 〈µβιτο ιντερναχιοναλ
σολο τρατα δε υν χοντρολ πολτιχο α λα λυζ δε λο πλασµαδο
εν λα Χονϖενχι⌠ν, ψ εν ελ ναχιοναλ, σε ποδρα εσπεχυλαρ
χον ελ χυµπλιµιεντο α τραϖσ δε υν προχεσο εϕεχυτιϖο
θυε εν τοδο χασο πρεσενταρα ϖαριοσ οβστ〈χυλοσ.
Ελ αυτορ αργεντινο Αριελ ∆υλιτζκψ (2008) δεϖελα θυε
λα µαψορα δε λασ δισχυσιονεσ σοβρε λα εϖαλυαχι⌠ν, λα
ρεφορµα, ελ περφεχχιοναµιεντο ο ελ φορταλεχιµιεντο
δελ σιστεµα ιντεραµεριχανο σε αλεϕαν δελ χοντεξτο
ηιστ⌠ριχο εν ελ θυε σε ενχυεντρα λα ρεγι⌠ν, συελεν
λιµιταρσε α προπονερ ρεφορµασ δε λοσ ρεγλαµεντοσ δε λα
Χοµισι⌠ν ο λα Χορτε ο δισχυτιρ σοβρε ελ προχεδιµιεντο
δε αδµισιβιλιδαδ, δε λασ αυδιενχιασ, δε λασ µεδιδασ
χαυτελαρεσ, δελ ρολ δε λα Χοµισι⌠ν αντε λα Χορτε, περο
εν συ χονσιδεραχι⌠ν νο δετερµιναν υνα σολυχι⌠ν,
παρα υνα τραδα δε προβλεµασ εστρυχτυραλεσ χεντραλεσ
θυε χονφροντα ελ σιστεµα ψ θυε ρεθυιερεν ατενχι⌠ν
πριοριταρια: φαλτα δε πρεσυπυεστο, φαλτα δε χυµπλιµιεντο
fg"uwu" fgekukqpgu"{" hcnvc"fg" tcvkÝecek„p"wpkxgtucn" fg"
λοσ τραταδοσ ιντεραµεριχανοσ δε δερεχηοσ ηυµανοσ.
Βαϕο εσε πανοραµα, αργυµεντα: λα νεχεσιδαδ δε
egpvtcnk¦ct"nqu"fgtgejqu" jwocpqu"fgpvtq" fg"nc" QGC."
λα ϖινχυλαχι⌠ν εντρε λα προτεχχι⌠ν δε λα δεµοχραχια ψ
λα δεφενσα δε λοσ δερεχηοσ ηυµανοσ, ψ λα νεχεσιδαδ
δε ρεφορµαρ ελ σιστεµα δε χασοσ, εσταβλεχιενδο νυεϖοσ
ρολεσ παρα λα Χοµισι⌠ν ψ παρα λα Χορτε, λα πριµερα
χοµο ⌠ργανο δε αδµισιβιλιδαδ ψ σολυχι⌠ν αµιστοσα,
ψ λα σεγυνδα χοµο ⌠ργανο δε ινστρυχχι⌠ν ψ δε
ϕυζγαµιεντο.
Lwcpc"Kpf‌iu"Cequvc"N„rg¦"{"Octvjc"Egeknkc"Oc{c"Ecnng"
(2009), εφεχταν υν χυεστιοναµιεντο α λα εξιστενχια
αυτ⌠νοµα ε ινδεπενδιεντε δε υν δερεχηο δε πετιχι⌠ν
ινδιϖιδυαλ εν ελ Σιστεµα Ιντεραµεριχανο δε ∆ερεχηοσ
Ηυµανοσ, παρα ελλο εµπλεαν υν µτοδο χοµπαρατιϖο,
χον ελ δερεχηο δε πετιχι⌠ν ινδιϖιδυαλ χονσαγραδο εν ελ
σιστεµα ευροπεο δε προτεχχι⌠ν δε δερεχηοσ ηυµανοσ.
Χονχλυψεν σε〉αλανδο θυε εν ελ χασο ιντεραµεριχανο
νο εσ ποσιβλε αν ηαβλαρ δε υν δερεχηο δε πετιχι⌠ν
ινδιϖιδυαλ αυνθυε ποδρα σερ εσπεραβλε θυε εν ελ
hwvwtq"fgdc"eqpÝiwtctug"vcn0
Gn" ctigpvkpq" Fcokƒp"C0" Iqp¦ƒng¦" Ucn¦dgti" *4232+"
ρεαλιζα υνα ινϖεστιγαχι⌠ν χυαντιτατιϖα αχερχα δελ
χυµπλιµιεντο δε σεντενχιασ ιντερναχιοναλεσ εν µατερια
δε δερεχηοσ ηυµανοσ, πορ παρτε δε λοσ Εσταδοσ δελ
χοντινεντε αµεριχανο. Αναλιζα ελ νιϖελ δε εφεχτιϖιδαδ
δελ Σιστεµα Ιντεραµεριχανο δε Προτεχχι⌠ν δε λοσ
∆ερεχηοσ Ηυµανοσ, ψ πρεσεντα χοµο µεχανισµο
παρα µεϕοραρ λα εφεχτιϖιδαδ δε λασ δεχισιονεσ, λα
παρτιχιπαχι⌠ν δε λα σοχιεδαδ χιϖιλ εϕερχιενδο πρεσι⌠ν
σοβρε λοσ Εσταδοσ παρα θυε γαραντιχεν, προτεϕαν ψ
ρεπαρεν λοσ δερεχηοσ ηυµανοσ.
Gn"cwvqt"wtwiwc{q" Lckog"Itgkh."gp" gn"fqewogpvq" ÐGn"
σιστεµα αµεριχανο δε προτεχχι⌠ν δε λοσ δερεχηοσ
Ι Ν Χ Ι Σ Ο
65
Χοντεξτο σοβρε λασ λιµιταχιονεσ δελ προχεσο δε ρεσπονσαβιλιδαδ εσταταλ αντε λα χορτε Ιντεραµεριχανα δε ∆ερεχηοσ Ηυµανοσ
jwocpquÑ." rncpvgc" nc" rqukdknkfcf" fg" tgxkuk„p" fg"
λασ σεντενχιασ δε λα Χορτε Ι∆Η πορ λα εξιστενχια δε
ηεχηοσ νυεϖοσ ρελεϖαντεσ θυε νο σε τυϖιερον εν
χυεντα αλ µοµεντο δε προδυχιρσε ελ φαλλο, πεσε α θυε
νο εξιστε νορµα εξπρεσα εν λα Χονϖενχι⌠ν θυε αδµιτα
fkejc"rqukdknkfcf." uquvkgpg" ukiwkgpfq" c" Itqu"Gurkgnn"
(1988), θυε χοµο διχηα ιµπυγναχι⌠ν σε αποψα εν λοσ
πρινχιπιοσ γενεραλεσ δελ δερεχηο προχεσαλ λα µισµα
δεβε σερ αδµιτιδα εν διχηο ορδεναµιεντο.
Nqu" cwvqtgu" Hgtpcpfq" Dcuej." Ngqpctfq" Hknkrrkpk."
Cpc" Nc{c." Octkcpq" Pkpq." Hgnkekvcu" Tquuk." Dƒtdctc"
Σχηρειβερ (2010), ρεαλιζαν λασ σιγυιεντεσ προπυεστασ
παρα ινχρεµενταρ ελ χυµπλιµιεντο δε λασ δεχισιονεσ
δελ ΣΙ∆Η: ελ δεσδοβλαµιεντο δε λασ οβλιγαχιονεσ
χον χοντενιδοσ αµπλιοσ θυε πρεσενταν βαϕο νιϖελ δε
χυµπλιµιεντο, ταλ χοµο λα δε ινϖεστιγαρ ψ σανχιοναρ,
τοδα ϖεζ θυε εν λα µεδιδα εν θυε λασ ⌠ρδενεσ ο
tgeqogpfcekqpgu" ugcp" oƒu" gurgeÝecu" ug" rwgfg"
φαχιλιταρ ελ χοντρολ δε λοσ διϖερσοσ µεχανισµοσ α
τραϖσ δε λοσ χυαλεσ αµβασ οβλιγαχιονεσ πυεδαν
σερ χυµπλιδασ; ελ εσταβλεχιµιεντο δε µεχανισµοσ
ναχιοναλεσ δε ιµπλεµενταχι⌠ν; ελ φορταλεχιµιεντο δε
λοσ προχεσοσ δε σολυχι⌠ν αµιστοσα, ελ προχεδιµιεντο
δε χονχιλιαχι⌠ν ψ ελ σεγυιµιεντο δε λασ δεχισιονεσ συ
χοντρολ ψ µονιτορεο.
Nc" gz" lwg¦c" Egeknkc" Ogfkpc" Swktqic" *4233+."
παρτιενδο δε υν εστυδιο δε λα λτιµα ρεφορµα ρεαλιζαδα
εν ελ α〉ο 2009 α λοσ ρεγλαµεντοσ δε λα Χορτε Ι∆Η
ψ δε λα Χοµισι⌠ν Ι∆Η, προχεδε α εσταβλεχερ λοσ
χαµβιοσ ψ δεσαφοσ θυε σε πρεσενταν δεντρο δελ
σιστεµα δε πετιχιονεσ ινδιϖιδυαλεσ ο ταµβιν
λλαµαδο ϕυιχιο δε ρεσπονσαβιλιδαδ ιντερναχιοναλ
εσταταλ. Εν πριµερ λυγαρ, αλυδε αλ ρολ δε λα Χοµισι⌠ν
Ι∆Η χοµο δεµανδαντε δεντρο δε εστοσ προχεσοσ δε
ρεσπονσαβιλιδαδ αντεσ δε λα ρεφορµα δε 2009, ψ α λα
ποσιβιλιδαδ δε παρτιχιπαχι⌠ν δε λα ϖχτιµα δεντρο δελ
ϕυιχιο δε µανερα ινδεπενδιεντε ψ πλενα, σιν εµβαργο,
λιµιταδασ πορ λοσ ηεχηοσ δε λα χοντιενδα πρεσενταδοσ
ινιχιαλµεντε πορ λα Χοµισι⌠ν Ι∆Η, θυιεν εσ χον λοσ
Εσταδοσ, λοσ νιχοσ λεγιτιµαδοσ παρα ινιχιαρ ελ ϕυιχιο
cpvg"nc"Eqtvg"KFJ0"Gp"ugiwpfq"nwict."ug"tgÝgtg"cn"lwg¦"
αδ ηοχ χονσιδερανδο θυε νο σον περµισιβλεσ εν λοσ
χασοσ εντρε υν παρτιχυλαρ ψ υν Εσταδο, πυεσ δεϖιενεν
gp" wpc" kphtceek„p" Þcitcpvg" fgn" fgdkfq" rtqeguq." cn"
πρετενδερ δεσιγναρ υν ϕυεζ δε λα µισµα ναχιοναλιδαδ
δελ Εσταδο δεµανδαδο. Εν τερχερ λυγαρ, ενυνχια λα
χονσαγραχι⌠ν δελ δεφενσορ ιντεραµεριχανο, χοµο υνα
εσπεχιε δε δεφενσορ πβλιχο παρα λασ ϖχτιµασ χον
fkÝewnvcfgu"rctc"ceegfgt"cn"UKFJ0
Hkpcnogpvg."Nkikc"Icnxku"Qtvk¦"*4234+."ug‚cn„"swg"dclq"
υνα χονχεπχι⌠ν ηετεροδοξα σοβρε λα ρεσπονσαβιλιδαδ
εν δερεχηοσ ηυµανοσ, εσ ποσιβλε πρεδιχαρ θυε ηαψ
οτροσ συϕετοσ ϖιολαδορεσ δε λοσ δερεχηοσ ηυµανοσ
διφερεντεσ αλ Εσταδο ψ ελ φυνδαµεντο δε διχηα
tgurqpucdknkfcf"rwgfg"gpeqpvtctug
fg"nc"Fgenctcek„p"Wpkxgtucn"fg"nqu"fgtgejqu"jwocpqu"
swg" cÝtoc" swg" pk" nqu" Guvcfqu" pk" nqu" rctvkewnctgu"
πυεδεν ρεαλιζαρ αχτιϖιδαδεσ τενδιεντεσ α λα συπρεσι⌠ν
δε λοσ δερεχηοσ ηυµανοσ σο πρετεξτο δε προτεγερ
guvqu"fgtgejquÑ"*r09;+0
∆ισχυσι⌠ν δε ρεσυλταδοσ
Σοβρε ελ αϖανχε δε λα χονστρυχχι⌠ν δοχτριναρια
εν λασ λιµιταχιονεσ
Nqu" cpvgtkqtgu" ctvewnqu" {" vgzvqu" fcp" ewgpvc" fgn"
χοντεξτο φρεντε αλ τεµα δε ινϖεστιγαχι⌠ν ρεφεριδο,
δελ χυαλ δεβε ρεσαλταρσε θυε σι βιεν ηα αϖανζαδο
gp" nc" eqpuvtweek„p" fqevtkpctkc" fg" wpc" tgÞgzk„p" swg"
χοντριβυψε αλ µεϕοραµιεντο δελ σιστεµα ιντεραµεριχανο
δε δερεχηοσ ηυµανοσ, ταµβιν σε εϖιδενχια λα
νεχεσιδαδ δελ δεσαρρολλο δε µ〈σ ινϖεστιγαχιονεσ σοβρε
ελ τεµα, θυε προφυνδιχεν πρινχιπαλµεντε εν ασπεχτοσ
δε δερεχηο χοµο ελ αν〈λισισ ϕυρδιχο, θυε τρανσχιενδε
λιµιταχιονεσ δε οτρα νδολε χοµο εχον⌠µιχασ ψ
σοχιαλεσ, σιν δεσχονοχερλασ.
∆ελ εστυδιο ψ αν〈λισισ δε λασ φυεντεσ ρελαχιοναδασ
εν ελ απαρταδο αντεριορ, εσ δαβλε σοστενερ θυε λα
βασε φυνδαµενταλ δελ ϕυιχιο δε ρεσπονσαβιλιδαδ
ιντερναχιοναλ εσταταλ δε χοµπετενχια δε λα Χορτε
Ι∆Η εσ λα προτεχχι⌠ν δε λοσ δερεχηοσ ηυµανοσ. Εν
εφεχτο, εστοσ σον ελ επιχεντρο θυε ιρραδια λοσ σιστεµασ
δεµοχρ〈τιχοσ, ψ εν ελ χασο αµεριχανο, χονστιτυψε
δεβερ χονϖενχιοναλ δε λοσ Εσταδοσ συ ρεσπετο ψ
γαραντα, σο πενα δε ρεσπονσαβιλιδαδ ιντερναχιοναλ.
Εσοσ δεβερεσ γενεραλεσ δε ρεσπετο ψ γαραντα,
ιµπλιχαν νο σολαµεντε υνα ρεσπονσαβιλιδαδ εσταταλ
πορ συσ αχχιονεσ ψ οµισιονεσ εν φρεντε δε λοσ
παρτιχυλαρεσ, σινο ταµβιν ελ δε ινϖεστιγαρ ψ σανχιοναρ
λοσ ηεχηοσ δε ρεσπονσαβιλιδαδ χιϖιλ ψ χριµιναλ θυε
α χαυσα δε υν παρτιχυλαρ συπονγαν λα ϖυλνεραχι⌠ν ψ
ϖιολαχι⌠ν δε λοσ δερεχηοσ ηυµανοσ. Χυανδο ελ Εσταδο
νο ρεσπονδε α διχηοσ χοµπροµισοσ, εσ χυανδο ελ
σιστεµα ιντεραµεριχανο ιντερϖιενε, χοµο µεχανισµο
συπλετοριο.
Ι Ν Χ Ι Σ Ο
66 ∆ιανα Πατριχια Ηερν〈νδεζ Χαστα〉ο
Αηορα χοµο υνα δε λασ πρινχιπαλεσ λιµιταχιονεσ θυε
ρεχονοχε λα δοχτρινα αλ Σιστεµα Ιντεραµεριχανο δε
Fgtgejqu"Jwocpqu"gu"nc"tgncvkxc"c"uw"Ýpcpekcokgpvq."
θυε εσ ρεδυχιδο ψ θυε χονδυχε α θυε συσ χαπαχιδαδεσ
ινϖεστιγαδορασ ψ δε ϕυζγαµιεντο πορ υνα παρτε, ψ δε
εϕεχυχι⌠ν δε λασ χονδενασ ψ σανχιονεσ, πορ οτρα, σεαν
µενγυαδασ. Εστα σιτυαχι⌠ν ηα σερϖιδο παρα ρεχλαµαρ
fg"nc" QGC" wp" hqtvcngekokgpvq" fgn" ukuvgoc" ogfkcpvg"
λα ινσταυραχι⌠ν δε λα Χορτε Ι∆Η χοµο υν τριβυναλ
περµανεντε. Ιγυαλµεντε σε δεσταχα δε λοσ εστυδιοσ
αχαδµιχοσ, υνα χρτιχα διριγιδα α χονφορµαρ υνα
Χορτε Ι∆Η µ〈σ ιµπαρχιαλ δεσδε συ οριγεν, εσ δεχιρ,
δεσδε λα ελεχχι⌠ν δε συσ ϕυεχεσ µιεµβροσ, ψ εν εσα
µεδιδα προπονεν λα ελιµιναχι⌠ν δε λοσ ϕυεχεσ αδ ηοχ.
Χον ρελαχι⌠ν αλ αχχεσο αλ προχεσο δε ρεσπονσαβιλιδαδ
ιντερναχιοναλ, εξιστε υνα χοινχιδενχια εν λα µαψορα
δε λοσ αυτορεσ εν θυε ελ αϖανχε εν εστε ασπεχτο εστ〈
δαδο εν λα µεδιδα θυε σε περµιτα ελ ϕυσ στανδι α λοσ
ινδιϖιδυοσ, εσ δεχιρ, ελ δερεχηο δε αχχεσο διρεχτο δε
λοσ ινδιϖιδυοσ. Νο οβσταντε, σε αϖιζορα εν συσ ποστυρασ
θυε διχηο ϕυσ στανδι εσ αλγο θυε δεβε ιρσε γεστανδο
εν ελ τιεµπο δε µανερα προγρεσιϖα ψ νο εν φορµα
ινµεδιατα, δαδα λα ρεγυλαρ χαπαχιδαδ δε ρεσπυεστα
θυε τιενε ελ σιστεµα. ∆ε εστα µανερα χονστιτυψε υν
αϖανχε εν λασ νορµασ ιντεραµεριχανασ (Ρεγλαµεντο
δε λα Χορτε Ι∆Η) ελ ρεχονοχιµιεντο δε λοχυσ στανδι
ιν ϕυδιχιο α λασ ϖχτιµασ, αυνθυε παρα αλγν σεχτορ δε
λα δοχτρινα, δε χυαλθυιερ µανερα µινοριταριο, διχηο
ρεχονοχιµιεντο ραλεντιχε λα συστανχιαχι⌠ν ψ δεχισι⌠ν
δε λοσ προχεσοσ.
Ιγυαλµεντε εξιστε υν χονσενσο δοχτριναλ εν χυαντο
α θυε ελ συϕετο πασιϖο δελ ϕυιχιο δε ρεσπονσαβιλιδαδ
ιντερναχιοναλ λο χονστιτυψε ελ Εσταδο, σιν εµβαργο,
σε χονσιδερα εν εστε αρτχυλο θυε εν ταντο ελ δερεχηο
ιντερναχιοναλ πβλιχο ρεχονοζχα α λοσ ινδιϖιδυοσ
ψ γρυποσ λα χονδιχι⌠ν δε συϕετοσ δε δερεχηοσ, εσ
χονσεχυενχια λ⌠γιχα θυε εϖεντυαλµεντε ιγυαλµεντε
τενγαν λα χονδιχι⌠ν δε συϕετοσ δε οβλιγαχιονεσ
ιντερναχιοναλεσ βαϕο εστε σιστεµα δε ρεσπονσαβιλιδαδ.
Πεσε α ελλο, σε ινσιστε αν νο σε οβσερϖαν προπυεστασ
δε λοσ αυτορεσ θυε χοινχιδαν χον εστα λ⌠γιχα.
Ρεσπεχτο δελ οβϕετο δελ ϕυιχιο δε ρεσπονσαβιλιδαδ,
λοσ αυτορεσ δεσταχαν ελ παπελ δε λα Χορτε Ι∆Η εν δαρ
χοντενιδο α λοσ δερεχηοσ ψ λιβερταδεσ ρεχονοχιδοσ
εν ελ χορπυσ ιυρισ ιντεραµεριχανο, χον λο χυαλ χοµο
⌠ργανο αυτοριζαδο δε ιντερπρεταχι⌠ν δε λα χονϖενχι⌠ν
ψ δε λοσ δεµ〈σ ινστρυµεντοσ δε προτεχχι⌠ν
ιντεραµεριχανοσ, σε ινστιτυψε χοµο φυεντε δε δερεχηο
ϖινχυλαντε εν λοσ ορδεναµιεντοσ ϕυρδιχοσ ιντερνοσ,
α τραϖσ δε µεχανισµοσ ϕυρδιχοσ χοµο ελ χοντρολ
δε χονϖενχιοναλιδαδ. Εστε ρολ συπονε υν ρεαλχε δελ
χαρ〈χτερ εργα οµνεσ δε λοσ δερεχηοσ ηυµανοσ ψ
πρινχιπαλµεντε υνα τρανσφορµαχι⌠ν δελ σιστεµα δε
φυεντεσ δελ δερεχηο εν λοσ ορδεναµιεντοσ ιντερνοσ
πορ ελ χαρ〈χτερ ιυσ χογενσ δελ δερεχηο δε λοσ δερεχηοσ
ηυµανοσ, λο θυε α συ ϖεζ δεριϖα εν χυεστιοναµιεντοσ
α λασ ϕεραρθυασ δε λασ φυεντεσ ψ λα λεγιτιµιδαδ
fgoqetƒvkec" hqtocn." eqoq" gngogpvq" fgÝpkvqtkq" fg"
διχηασ ϕεραρθυασ.
Ταµβιν σε ρεχονοχε εν λα βιβλιογραφα αναλιζαδα, ελ
δι〈λογο δε λα Χορτε Ι∆Η χον λασ χορτεσ ψ τριβυναλεσ
ναχιοναλεσ δε λα ρεγι⌠ν παρα προφυνδιζαρ εν λα
προτεχχι⌠ν, γαραντα ψ ρεσπετο δε λοσ δερεχηοσ χιϖιλεσ
ψ πολτιχοσ ινδιϖιδυαλεσ, ασ χοµο εν λοσ δερεχηοσ
σοχιαλεσ εχον⌠µιχοσ ψ αµβιενταλεσ. Αυνθυε ρεσπεχτο
δε εστοσ δερεχηοσ σε χυεστιονα θυε συ προτεχχι⌠ν σε ηα
λιµιταδο πορ λα χλ〈υσυλα δε προγρεσιϖιδαδ δελ αρτχυλο
26 δε λα χονϖενχι⌠ν, εν εσε σεντιδο, σε διχε θυε λα
Χορτε Ι∆Η σε ηα χονχεντραδο πρινχιπαλµεντε εν λα
προτεχχι⌠ν δε δερεχηοσ ινδιϖιδυαλεσ χοµο λα ϖιδα, λα
λιβερταδ ψ λα ιντεγριδαδ φσιχα.
Εν χυαντο α λα εφεχτιϖιδαδ δε λασ σεντενχιασ δε λα
Χορτε Ι∆Η, εσ χασι υν〈νιµε ελ ρεπαρο δε λα αχαδεµια
ψ δε λοσ µισµοσ ιντεγραντεσ δε εστα πορ λα αυσενχια δε
µεχανισµοσ δε σεγυιµιεντο δε συσ προπιασ δεχισιονεσ,
δε ορδεν ϕυρδιχο ψ πολτιχο. Περο δεσταχαν θυε ελ
διαλογο ιντερ−ϕυρισδιχχιοναλ αλ θυε σε ηαχα ρεφερενχια
χονστιτυψα υνα ϖα α τραϖσ δε λα χυαλ λα Χορτε πυεδα
nqitct"nc"gÝecekc"fgn"UKFJ." guvcdngekgpfq"guvƒpfctgu"
ψ παρ〈µετροσ θυε χονδυζχαν α θυε ελ εϕερχιχιο
εϕεχυτιϖο, λεγισλατιϖο ψ ϕυδιχιαλ δε λοσ Εσταδοσ εστ
εν χονσονανχια χον λα γαραντα ψ προτεχχι⌠ν δε λοσ
δερεχηοσ ηυµανοσ.
Φιναλµεντε, εν λοσ τραβαϕοσ αναλιζαδοσ σε οβσερϖα λα
ιµπορτανχια δε λα παρτιχιπαχι⌠ν δε λα σοχιεδαδ χιϖιλ
παρα χοντρολαρ θυε λοσ Εσταδοσ προτεϕαν λοσ δερεχηοσ
ηυµανοσ ψ χυµπλαν λασ οβλιγαχιονεσ θυε ελ σιστε µα
ιντεραµεριχανο δε δερεχηοσ ηυµανοσ χονσαγρα.
Χονχλυσιονεσ
Ελ ϕυιχιο δε ρεσπονσαβιλιδαδ ιντερναχιοναλ εσ υν
µεχανισµο υλτιµα ρατιο ο συβσιδιαριο, χον ελ χυαλ σε
βυσχα λα ρεπαραχι⌠ν δε λοσ δα〉οσ πορ ϖιολαχιονεσ α λοσ
δερεχηοσ ηυµανοσ. Σι βιεν εσ χιερτο, συ οβϕετο εστ〈
πλαντεαδο χοµο λα δετερµιναχι⌠ν δε εξιστενχια δε
Ι Ν Χ Ι Σ Ο
67
Χοντεξτο σοβρε λασ λιµιταχιονεσ δελ προχεσο δε ρεσπονσαβιλιδαδ εσταταλ αντε λα χορτε Ιντεραµεριχανα δε ∆ερεχηοσ Ηυµανοσ
ρεσπονσαβιλιδαδ πορ ινχυµπλιµιεντο αλ χορπυσ ιυρισ
δελ Σιστεµα ιντεραµεριχανο δε ∆ερεχηοσ ατριβυιβλε α
λοσ Εσταδοσ παρτε δε λα Χονϖενχι⌠ν θυε ηαν αχεπταδο
λα χοµπετενχια χοντενχιοσα δε λα Χορτε Ι∆Η, εσ
ιννεγαβλε λα ρεπερχυσι⌠ν µ〈σ αλλ〈 δε εσε εσχεναριο,
εν λα προτεχχι⌠ν δε λοσ δερεχηοσ ηυµανοσ, αλ πυντο
θυε λασ δεχισιονεσ προδυχτο δε εσε ϕυιχιο ινχιδεν εν
οτροσ Εσταδοσ θυε νο ηαν αχεπταδο διχηα χοµπετενχια
δε εσε ⌠ργανο ϕυρισδιχχιοναλ χοµο ρεφερεντε δε
ιντερπρεταχι⌠ν ψ απλιχαχι⌠ν δελ δερεχηο δε λοσ
δερεχηοσ ηυµανοσ.
Ρεχονοχιενδο λα τρασχενδενχια δε εστε µεχανισµο
ϕυρισδιχχιοναλ συπραναχιοναλ δε γαραντα δε λοσ
fgtgejqu" jwocpqu." ug" jc" lwuvkÝecfq" gp" gn" rtgugpvg"
αρτχυλο λα νεχεσιδαδ δε εστυδιαρ ελ εσταδο δελ αρτε δε
εστε µεχανισµο εν χυαντο α συσ λιµιταχιονεσ, παρα
δετερµιναρ ελ γραδο δε αϖανχε δε λα δοχτρινα ψ λα
αχαδεµια εν γενεραλ.
Α παρτιρ δελ αν〈λισισ ρεαλιζαδο σε ηα λογραδο
εσταβλεχερ, εν πριµερ λυγαρ, θυε νο ηα σιδο εξτενσο
ελ αϖανχε τε⌠ριχο σοβρε εστε τεµα ϕυρδιχο δε δερεχηο
ιντερναχιοναλ πβλιχο, ψ συ χονστρυχχι⌠ν σε ηα φορϕαδο
πρινχιπαλµεντε δεσδε ελ ιντεριορ δε λα προπια Χορτε
Ι∆Η. ∆ιχηο ρεσυλταδο εν τοδο χασο πυεδε χονσιδεραρσε
eqoq"rqukvkxq"gp"nc"ogfkfc"swg"tgÞglc" wp"ugpvkfq"fg"
αυτοχοντρολ ψ δε χονσταντε µεϕορα δε λα Χορτε Ι∆Η,
{" swg" ncu" rtkpekrcngu" hwgpvgu" dkdnkqitƒÝecu" ug" jcp"
δεσαρρολλαδο εν λα αχτυαλιδαδ, δε µοδο θυε φ〈χιλµεντε
σε χονχλυψε υν χρεχιεντε ιντερσ πορ εστα τεµ〈τιχα πορ
παρτε δε λα αχαδεµια.
Εν σεγυνδο λυγαρ, εµεργε θυε λοσ αυτορεσ νο ηαν
ghgevwcfq"wp" cpƒnkuku" lwtfkeq/ekgpvÝeq"swg" rgtokvc"
δετερµιναρ λασ λιµιταχιονεσ θυε δεσδε λα µισµα
χονστρυχχι⌠ν νορµατιϖα δελ σιστεµα εµεργεν ψ
χονλλεϖαν α θυε νο τενγα υν προγρεσο εφεχτιϖο µ〈σ
δεσαρρολλαδο εν λα προτεχχι⌠ν δε δερεχηοσ ηυµανοσ
εν λα ρεγι⌠ν.
Νο οβσταντε, δε λασ λιµιταχιονεσ σοχιαλεσ, εχον⌠µιχασ
ψ πολτιχασ θυε ηα αναλιζαδο λα δοχτρινα σε εσταβλεχεν
λασ βασεσ παρα ελ αν〈λισισ δε λασ λιµιταχιονεσ
ϕυρδιχασ θυε εν λα ινϖεστιγαχι⌠ν σε προπονεν. Εσ
ασ χοµο εµεργε θυε ελ προχεσο δε ρεσπονσαβιλιδαδ
ιντερναχιοναλ εσταταλ πορ ϖιολαχι⌠ν δε δερεχηοσ
ηυµανοσ δε χοµπετενχια δε λα Χορτε Ι∆Η τιενε
υνα σεριε δε λιµιταχιονεσ θυε σε πυεδεν ενµαρχαρ
µετοδολ⌠γιχαµεντε δεσδε τρεσ ασπεχτοσ: ελ αχχεσο α
εστε µεχανισµο ϕυρισδιχχιοναλ, ελ οβϕετο σοβρε ελ θυε
ϖερσα ψ λα εφεχτιϖιδαδ δε λασ δεχισιονεσ.
Εν εφεχτο, λα ιµποσιβιλιδαδ δε εϕερχερ λα δεµανδα δε
µανερα διρεχτα πορ λοσ παρτιχυλαρεσ, ελ ηεχηο δε εσταρ
διριγιδα σολο χ οντρα λοσ Εσταδοσ παρτε δε λα χονϖενχι⌠ν
θυε ηαν αχεπταδο λα χοµπετενχια χοντενχιοσα ψ νο
προπενδερ δε µανερα εφεχτιϖα πορ λα υνιϖερσαλιζαχι⌠ν
νι µυχηο µενοσ χοντεµπλαρ λα ποσιβιλιδαδ δε
ϖινχυλαρ α οτροσ συϕετοσ δε δερεχηο ιντερναχιοναλ
πβλιχο, χοµο ταµποχο α λοσ παρτιχυλαρεσ; λα φαλτα δε
δεσαρρολλο εν µατερια δε λα προτεχχι⌠ν δε δερεχηοσ
σοχιαλεσ, εχον⌠µιχοσ ψ αµβιενταλεσ; ψ λα φαλτα δε
µεχανισµοσ εϕεχυτιϖοσ (ινστιτυχιοναλεσ ψ αδϕετιϖοσ)
προπιοσ παρα λογραρ ελ χυµπλιµιεντο δε λασ δεχισιονεσ,
λα αυσενχια δε µεχανισµοσ ιδ⌠νεοσ παρα λα εϕεχυχι⌠ν
εν ελ σιστεµα ιντερνο δε χαδα πασ ψ λα φαλτα δε
ϖολυνταδ πολτιχα εσταταλ δε αδαπταρ ελ ορδεναµιεντο
lwtfkeq"c"nqu"rctƒogvtqu"swg"nc"Eqtvg"KFJ"Ýlc"gp"uwu"
σεντενχιασ, σον λιµιταχιονεσ ατριβυιδασ πορ λα δοχτρινα
α ασπεχτοσ σοχιαλεσ, εχον⌠µιχοσ ψ πολτιχοσ, περο θυε
vcodkf‌ip" vkgpgp" ecwuc" {" ghgevq" gp" nc" eqpÝiwtcek„p"
νορµατιϖα δελ Σιστεµα Ιντεραµεριχανο δε ∆ερεχηοσ
Ηυµανοσ.
Tghgtgpekcu"dkdnkqitƒÝecu
Αχοστα, ϑ. & Βραϖο, ∆. (2008). Ελ χυµπλιµιεντο δε λοσ
Ýpgu"fg" tgrctcek„p" kpvgitcn" fg" ncu" ogfkfcu"
ορδεναδασ πορ λα Χορτε Ιντεραµεριχανα
δε ∆ερεχηοσ Ηυµανοσ: νφασισ εν λα
εξπεριενχια χολοµβιανα, Ιντερνατι οναλ
Λαω: Ρεϖιστα Χολοµβιανα δε ∆ερεχηο
Ιντερναχιοναλ, 13, 563/559."Tgewrgtcfq" fg"
ηττπ: //ϕα ϖερι ανα.ε δυ.χ ο/ϕυ ριδιχ ασ/π υβ_ρε ϖ/
δοχυµεντσ/9ΑχοσταψΒραϖο_000.πδφ.
Αχοστα, ϑ. & Μαψα, Μ. (2009). Ελ δερεχηο δε πετιχι⌠ν
ινδιϖιδυαλ εν ελ σιστεµα ιντεραµεριχανο δε
δερεχηοσ ηυµανοσ ψ συ ρελαχι⌠ν χον λασ
οβλιγαχιονεσ θυε συργεν δε λασ µεδιδασ
ιντερινασ ψ προϖισιοναλεσ, Ρεϖιστα Εστυδιοσ
δε ∆ερεχηο, ΛΞςΙ (148), Μεδελλν, Φαχυλταδ
fg"Fgtgejq"{"Ekgpekcu"Rqnvkecu."Wpkxgtukfcf"
fg"Cpvkqswkc."35/62." Tgewrgtcfq"fg ηττπ://
ρεϖινυ τ.υδε α.εδυ. χο/ιν δεξ.π ηπ/ρεδ /αρτι χλε/
ϖιεω/5204/4529.
Αγυιαρ Α. (1994). Λα ρεσπονσαβιλιδαδ ιντερναχιοναλ
δελ Εσταδο πορ ϖιολαχι⌠ν δε δερεχηοσ
ηυµανοσ, απρεχιαχιονεσ σοβρε ελ Παχτο δε
Σαν ϑοσ, Σαν ϑοσ, Ινστιτυτο Ιντεραµεριχανο
δε ∆ερεχηοσ Ηυµανοσ, Σεριε: Εστυδιοσ
fg" fgtgejqu" jwocpqu." Vqoq" K." 339/355."
Ι Ν Χ Ι Σ Ο
68 ∆ιανα Πατριχια Ηερν〈νδεζ Χαστα〉ο
Ρεχυπεραδο δε ηττπ://βιβλιο.ϕυριδιχασ.υναµ.
oz1nkdtqu1nkdtq0jvoAn?3:57.
ènxctg¦."N0"*4228+0"Αλγυνασ οβσερϖαχιονεσ α προπ⌠σιτο
δε λα ρεσπονσαβιλιδαδ ιντερναχιοναλ πορ
ϖιολαχιονεσ δε δερεχηοσ ηυµανοσ, Βογοτ〈,
Αχαδεµια Χολοµβιανα δε ϑυρισπρυδενχια,
Ρεχυπεραδο δε ηττπ://ωωω.αχϕ.οργ.χο/ο/
σιστ_ινφο/ινδεξ.πηπ?π=προδυχτσΜορε&ιΠρο−
fwev?353:.
Dcuej."H0."Hknkrrkpk."N0."Nc{c."C0."Pkpq."O0."Tquuk." H0"
& Σχηρειβερ, Β. (2010). Nc" ghgevkxkfcf" fgn"
σιστεµα ιντεραµεριχανο δε προτεχχι⌠ν δε
δερεχηοσ ηυµανοσ: υν ενφοθυε χυαντιτατιϖο
σοβρε συ φυνχιοναµιεντο ψ σοβρε ελ
χυµπλιµεντο δε συσ δεχισιονεσ, ΣΥΡ
ϕουρναλ, 7 *34+.";/57."Tgewrgtcfq"fg" ηττπ://
ωωω.συρϕουρν αλ.οργ/εσπ /χοντευδ οσ/πδφ/1 2/
µιολο.πδφ.
Βριτο Μονχαδα, ϑ. (1982). ∆ερεχηο ιντερναχιοναλ
εχον⌠µιχο, Μξιχο, Εδιτοριαλ Τριλλασ.
Χαµαργο, Π. (2007). Τραταδο δε δερεχηο ιντερναχιοναλ
πβλιχο."6²"gfkek„p0"Dqiqvƒ
Ecp›cfq"Vtkpfcfg."C0" ("Xgpvwtc"Tqdngu."O0"*4225+"
Ελ φυτυρο δε λα Χορτε Ιντεραµεριχανα δε
∆ερεχηοσ Ηυµανοσ. Σαν ϑοσ, Χ.Ρ.: Χορτε
Ιντεραµεριχανα δε ∆ερεχηοσ Ηυµανοσ, Αλτο
Eqokukqpcfq" fg" Pcekqpgu" Wpkfcu" rctc" nqu"
Ρεφυγιαδοσ, Ρεχυπεραδο δε: ηττπ://ωωω.
cepwt0qti1dkdnkqvgec1rfh15:9;0rfhAxkgy?3.
Χοµισι⌠ν Ιντεραµεριχανα δε ∆ερεχηοσ Ηυµανοσ.
(2012). Ινφορµε Ανυαλ 2012, Ρεχυπεραδο
δε ηττπ://ωωω.οασ.οργ/εσ/χιδη/δοχσ/
cpwcn142341Ecr050D0fqe.
Χοµισι⌠ν Ιντεραµεριχανα δε ∆ερεχηοσ Ηυµανοσ.
*4235+0" Ρεγλαµεντο δε λα Χοµισι⌠ν
Ιντεραµεριχανα δε ∆ερεχηοσ Ηυµανοσ.
Crtqdcfq" rqt" nc" Eqokuk„p" gp" uw" 359̇"
περοδο ορδιναριο δε σεσιονεσ, χελεβραδο δελ
4:"fg" qevwdtg"cn" 35"fg" pqxkgodtg" fg"422;="
{"oqfkÝecfq" gn" 4"fg" ugrvkgodtg" fg" 4233"{"
εν συ 147≡ περοδο ορδιναριο δε σεσιονεσ,
egngdtcfq"fgn":"cn"44"fg"oct¦q"fg"4235."rctc"
uw"gpvtcfc"gp"xkiqt"gn"3³"fg"ciquvq"fg"42350"
∆ισπονιβλε εν ιντερνετ: ηττπ://ωωω.οασ.οργ/
εσ/χιδη/µανδατο/ Βασιχοσ/ρεγλαµεν τοΧΙ∆Η.
ασπ.
Χορτε Ιντεραµεριχανα δε ∆ερεχηοσ Ηυµανοσ.
(1999). Ελ ∆ερεχηο α λα Ινφορµαχι⌠ν σοβρε
λα Ασιστενχια Χονσυλαρ εν ελ Μαρχο δε
λασ Γαραντασ δελ ∆εβιδο Προχεσο Λεγαλ,
Qrkpk„p"Eqpuwnvkxc" QE/381;;." Ugtkg" C." P³"
16, Ρεχυπεραδο δε: ηττπ://ωωω.χορτειδη.
ορ.χρ/δοχσ/οπινιονεσ/σεριεα_16_εσπ.πδφ.
−−−−−. (2005). Λα Χορτε Ιντεραµεριχανα δε ∆ερεχηοσ
Ηυµανοσ: υν χυαρτο δε σιγλο: 1979−2004, Σαν
ϑοσ, Ρεχυπεραδο δε ηττπ://ωωω.χορτειδη.
ορ.χρ/δοχσ/λιβροσ/χυαρτο%20δε%20σιγλο.πδφ.
−−−−−. (2009). Ρεγλαµεντο δε λα Χορτε Ιντεραµεριχανα
δε ∆ερεχηοσ Ηυµανοσ. Απροβαδο πορ λα
Eqtvg" gp" uw" NZZZX" Rgtqfq" Qtfkpctkq"
δε Σεσιονεσ χελεβραδο δελ 16 αλ 28 δε
νοϖιεµβρε δε 2009. ∆ισπονιβλε εν ιντερνετ:
ηττπ://ωωω.χορτειδη.ορ.χρ/σιτιοσ/ρεγλαµεντο/
νοϖ_2009_εσπ.πδφ.
−−−−−−. (2011). Λινεαµιεντοσ 2011−2015
Φορταλεχιενδο λα ϑυστιχια Ιντεραµεριχανα,
c" vtcxf‌iu" fg" wp" Ýpcpekcokgpvq" rtgxkukdng" {"
αρµ⌠νιχο, Ρεχυπεραδο δε ηττπ://σχµ.οασ.
qti1rfhu142331ER49563U30rfh
−−−−−−. (2012). Ινφορµε Ανυαλ 2012, Ρεχυπεραδο δε
ηττπ: //ωωω.χ ορτει δη.ο ρ.χρ/σι τιοσ/ ινφο ρµεσ/
δοχσ/ΣΠΑ/σπα_2012.πδφ.
Fgn"Vqtq."O0"*4224+"Nc"tgurqpucdknkfcf"kpvgtpcekqpcn"
δελ Εσταδο εν ελ µαρχο δελ ∆ερεχηο
Ιντερναχιοναλ δε λοσ ∆ερεχηοσ Ηυµανοσ. Εν:
Ρ, Μνδεζ (Χοορδ.). ∆ερεχηο ιντερναχιοναλ
δε λοσ δερεχηοσ ηυµανοσ, Μεµορια δελ
ςΙΙ Χονγρεσο Ιβεροαµεριχανο δε ∆ερεχηο
Χονστιτυχιοναλ. Υνιϖερσιδαδ Ναχιοναλ
Αυτ⌠νοµα δε Μξιχο0"*r0"885/8:8+"Of‌izkeq."
Ινστιτυτο δε Ινϖεστιγαχιονεσ ϑυρδιχασ,
Ρεχυπεραδο δε: ηττπ://βιβλιο.ϕυριδιχασ.υναµ.
oz1nkdtqu1315641540rfh.
∆υλιτζκψ, Αριελ (2008) 50 Α〉οσ δελ Σιστεµα
Ιντεραµεριχανο δε ∆ερεχηοσ Ηυµανοσ:
wpc" rtqrwguvc" fg" tgÞgzk„p" uqdtg"ecodkqu"
εστρατγιχοσ νεχεσαριοσ, Αυστιν, Ραποπορτ
Χεντερ φορ Ηυµαν Ριγητσ ανδ ϑυστιχε,
Ι Ν Χ Ι Σ Ο
69
Χοντεξτο σοβρε λασ λιµιταχιονεσ δελ προχεσο δε ρεσπονσαβιλιδαδ εσταταλ αντε λα χορτε Ιντεραµεριχανα δε ∆ερεχηοσ Ηυµανοσ
Ρεχυπεραδο δε ηττπ://ωωω.χορτειδη.ορ.χρ/
ταβλασ/Ρ22019.πδφ.
Φανδεζ, Η. (1999) ∆ερεχηο ιντερναχιοναλ,
ιµπυνιδαδ ψ ρεσπονσαβιλιδαδ δελ Εσταδο,
Νυεϖα Σοχιεδαδ, 161, Φυνδαχι⌠ν Φριεδριχη
Εβερτ, Ρεχυπεραδο δε: ηττπ://ωωω.νυσο.οργ/
υπλοαδ/αρτιχυλοσ/2771_1.πδφ.
Hknkrrkpk." N0" I0." Nc{c."C0." Oqpvk." P0"(" Uejtgkdgt."
Β (2008) Ελ φορταλεχιµιεντο δε λα Χορτε
Ιντεραµεριχανα δε ∆ερεχηοσ Ηυµανοσ,
Ασοχιαχι⌠ν πορ λοσ ∆ερεχηοσ Χιϖιλεσ (Α∆Χ),
Ρεχυπεραδο δε: ωωω.αδχ.οργ.αρ/δοωνλοαδ.
rjrAÝngKf?:7⊃
Icnxku." N0" *4234+" Eqortgpuk„p" fg" nqu" fgtgejqu"
jwocpqu." wpc" xkuk„p" rctc" gn" ukinq" ZZK." 6²"
εδ., Βογοτ〈: Εδιχιονεσ Αυρορα.
Iqp¦ƒng¦." F0" *4232+0" Vjg" g悲gevkxgpguu" qh" vjg"
Ιντερ−Αµεριχαν Ηυµαν Ριγητσ Σψστεµ: α
στυδψ οφ τηε Αµεριχαν Στατεσ χοµπλιανχε
ωιτη τηε ϕυδγµεντσ οφ τηε Ιντερ−Αµεριχαν
Χουρτ οφ Ηυµαν Ριγητσ (Εφεχτιϖιδαδ δελ
Σιστεµα Ιντεραµεριχανο δε Προτεχχι⌠ν
δε λοσ ∆ερεχηοσ Ηυµανοσ: υν εστυδιο
σοβρε ελ χυµπλιµιεντο δε λασ σεντενχιασ
δε λα Χορτε Ιντεραµεριχανα δε ∆ερεχηοσ
Ηυµανοσ πορ λοσ Εσταδοσ Μιεµβροσ),
Ιντερνατιοναλ Λαω: Ρεϖιστα Χολοµβιανα
δε ∆ε ρεχηο Ιντερναχιοναλ 16, 115−142,
Ρεχυπεραδο δε: ηττπ://ωωω.σχιελο.υναλ.
εδυ. χο/ σχιε λο. πηπ? σχρι πτ= σχι_ αρτ τεξτ &πι−
δ=Σ1692−81562010000100005&λνγ=εν&ν−
ρµ=&τλνγ=εν
Itgkh." L0*u1h+0" Ελ σιστεµα αµεριχανο δε προτεχχι⌠ν
δε λοσ δερεχηοσ ηυµανοσ, Βιβλιοτεχα
∆ιγιταλ ΡΑΜ. .Ρεχυπεραδο δε: ηττπ://ωωω.
ρεδαδ υλτοσ µαψορ εσ.χοµ .αρ/β υσχαδ ορ/φι λεσ/
LWTKF245aItgkh0rfh.
Itqu"Gurkgnn."J0"*3;::+"Ελ προχεδιµιεντο χοντενχιοσο
αντε λα Χορτε Ιντεραµεριχανα δε ∆ερεχηοσ
Ηυµανοσ εν Εστυδιοσ σοβρε δερεχηοσ
ηυµανοσ, ΙΙ, Μαδριδ, Ινστιτυτο Ιντεραµεριχανο
δε ∆ερεχηοσ Ηυµανοσ−Χιϖιτασ.
Jkvvgtu." L0" *4229+" Nc" tgurqpucdknkfcf" fgn" Guvcfq"
πορ ϖιολαχι⌠ν δε τραταδοσ ιντερναχιοναλεσ.
Εστυδιοσ χονστιτυχιοναλεσ, 5 (001), Σαντιαγο,
Χηιλε, Χεντρο δε Εστυδιοσ Χονστιτυχιοναλεσ,
Wpkxgtukfcf"fg"Vcnec."425/4440"Tgewrgtcfq"
δε: jvvr
Εστυδιοσ χονστιτυ χιοναλε σ/2007/ϖ ολ5/νο1/ 7.
πδφ.
Mqtqxkp." C0" gv0" cn0" *3;85+" Fgtgejq" kpvgtpcekqpcn"
πβλιχο (εδιταδο πορ ελ Ινστιτυτο δε Εσταδο
ψ ∆ερεχηο δε λα Αχαδεµια δε Χιενχιασ δε
nc" WTUU+." xgtuk„p" gurc‚qnc" fg" L0" Xknncndc."
Of‌izkeq."385/3880
N„rg¦." L0" *422:+" Nqu" fgtgejqu" ncdqtcngu" gp" gn"
σιστεµα ιντεραµεριχανο δε προτεχχι⌠ν δε
δερεχηοσ ηυµανοσ: λα προτεχχι⌠ν δε λοσ
δερεχηοσ εχον⌠µιχοσ, σοχιαλεσ ψ χυλτυραλεσ.
Ιντερνατιοναλ Λαω: Ρεϖιστα Χολοµβιανα
δε ∆ερεχηο Ιντερναχιοναλ, 12." 3:5/4380"
Ρεχυπεραδο δε: ηττπ://ωωω.ϕαϖεριανα.εδυ.
χο/Φα χυλτ αδεσ/ Χ_ϑυ ριδιχ ασ/π υβ_ρε ϖ/δο χυ−
ogpvu 129NQ UFGTG EJQUN CDQTC NGU0
πδφ.
Ogfkpc" Swktqic." E0" *4233+" OqfkÝecek„p" fg" nqu"
ρεγλαµεντοσ δε λα Χορτε Ιντεραµεριχανα
δε ∆ερεχηοσ Ηυµανοσ ψ δε λα Χοµισι⌠ν
Ιντεραµεριχανα δε ∆ερεχηοσ Ηυµανοσ αλ
προχεδιµιεντο δε πετιχιονεσ ινδιϖιδυαλεσ
αντε λα Χορτε, Ανυαριο δε ∆ερεχηοσ
Ηυµανοσ 7, 117−126 Ρεχυπεραδο δε ηττπ://
ωωω.ανυαριοχδη.υχηιλε.χλ/ι νδεξ.πηπ/Α∆Η/
ctvkeng1xkgyRFHKpvgtuvkvkcn139223142752.
Μονροψ Χαβρα, Μ. (2011). ∆ερεχηο ιντερναχιοναλ
πβλιχο, 6 εδιχι⌠ν, Βογοτ〈: Εδιτοριαλ Τεµισ
Σ.Α.
Qticpk¦cek„p" fg" Guvcfqu" Cogtkecpqu0" *QGC+0" *3;"
νοϖιεµβρε 1969). Αχτα δε λα θυιντα σεσι⌠ν δε
λα Χοµισι⌠ν ΙΙ."Fqe0"790"GpUgetgvctc"
Igpgtcn"*9/"44" pqxkgodtg"fg" 3;8;+"Αχτασ ψ
δοχυµεντοσ, Χονφερενχια Εσπεχιαλιζαδα
Ιντεραµεριχανα σοβρε ∆ερεχηοσ Ηυµανοσ,
Ucp"Lquf‌i."Equvc" Tkec0"QGC1"Ugt0M1ZXK13040"
756"r0"Tgewrgtcfq" fgηττπ://ωωω.χορτειδη.
qt0et1vcdncu1375::0rfh.
−−−−− (1969) Χονϖενχι⌠ν Αµεριχανα σοβρε ∆ερεχηοσ
Ηυµανοσ (Π αχτο δε Σαν ϑοσ), Συσχριτα εν
λα χονφερενχια εσπεχιαλιζαδα ιντεραµεριχανα
σοβρε δερεχηοσ ηυµανοσ, Σαν ϑοσ, Χοστα
Ι Ν Χ Ι Σ Ο
70 ∆ιανα Πατριχια Ηερν〈νδεζ Χαστα〉ο
Ριχα, δελ 7 αλ 22 δε νοϖιεµβρε δε 1969,
Ρεχυπεραδο δε ηττπ://ωωω.οασ.οργ/ϕυριδιχο/
urcpkuj1vtcvcfqu1d/540jvon.
−−−−− (26 σεπτιεµβρε 1969). Αντεπροψεχτο δε
οβσερϖαχιονεσ δελ Γοβιερνο δε Μξιχο αλ
προψεχτο δε χονϖενχι⌠ν ιντεραµεριχανα
σοβρε προτεχχι⌠ν δε δερεχηοσ ηυµανοσ.
Fqe0" 33." crctvcfq" KK." Gp
Igpgtcn" *9/" 44" pqxkgodtg" fg" 3;8;+" Αχτασ
ψ δοχυµεντοσ, Χονφερενχια Εσπεχιαλιζαδα
Ιντεραµεριχανα σοβρε ∆ερεχηοσ Ηυµανοσ,
Ucp"Lquf‌i."Equvc" Tkec0"QGC1"Ugt0M1ZXK13040"
756"r0"Tgewrgtcfq" fgηττπ://ωωω.χορτειδη.
qt0et1vcdncu1375::0rfh.
−−−−− (7− 22 νοϖιεµβρε δε 1969) Αχτασ ψ δοχυµεντοσ,
Χονφερενχια Εσπεχιαλιζαδα Ιντεραµεριχανα
σοβρε ∆ερεχηοσ Ηυµανοσ, Σαν ϑοσ,
Equvc" Tkec0" QGC1" Ugt0M1ZXK13040" 756" r0"
Ρεχυπεραδο δε: ηττπ://ωωω.χορτειδη.ορ.χρ/
vcdncu1375::0rfh.
−−−−− Σεχρεταρα γενεραλ (2000) Gn" Ýpcpekcokgpvq"
δελ Σιστεµα Ιντεραµεριχανο δε ∆ερεχηοσ
Ηυµανοσ."kphqtog"rctc"gn"Itwrq"fg"Vtcdclq"
Αδ Ηοχ σοβρε λοσ ∆ερεχηοσ Ηυµανοσ,
χρεαδο πορ λοσ Μινιστροσ δε Ρελαχιονεσ
Εξτεριορεσ ρευνιδοσ ελ 22 δε νοϖιεµβρε δε
1999 εν Σαν ϑοσ, Χοστα Ριχα, Ρεχυπεραδο
fg
ητµλ
RN" *33/2;/4235+" Cwogpvcp" ncu" etvkecu" c" nc" Eqtvg"
Ιντεραµεριχανα δε δερεχηοσ ηυµανοσ,
Εχυαδορ ινµεδιατο.χοµ Ρεχυπεραδο δε:
ηττπ: //ωω ω.εχυαδ ορινµ εδια το.χ οµ/ιν δεξ.
πη π ? µ ο δυ λ ε = Ν οτ ι χ ι α σ υ ν χ = νε ω σ _
wugt axk gy(k f?4 26:5 ;(w ov?c wog pvcp a
χρεδτ ιχασ _α_λα _χορ τε_ιν τερα µεριχ ανα_ δε_
δερεχηοσ_ηυµανοσ.
Σεπλϖεδα, Χ. (1984) ∆ερεχηο ιντερναχιοναλ, 14
εδιχι⌠ν, Μξιχο, Εδιτοριαλ Πορρα Ηνοσ.
Τανγαριφε, Μ. (2008) ∆ε λα ρεσπονσαβιλιδαδ δε
λα εµπρεσα ψ λοσ ∆ερεχηοσ Ηυµανοσ,
Ιντερνατιοναλ Λαω: Ρεϖιστα Χολοµβιανα
δε ∆ερεχηο Ιντερναχιοναλ, 12, 145−181.
Ρεχυπεραδο δε: ηττπ://ωωω.ϕαϖεριανα.εδυ.
χο/Φα χυλτ αδεσ/ Χ_ϑυ ριδιχ ασ/π υβ_ρε ϖ/δο χυ−
µεντσ/06∆ελαρεσπονσαβιλιδαδ.πδφ.

Para continuar leyendo

Solicita tu prueba

VLEX utiliza cookies de inicio de sesión para aportarte una mejor experiencia de navegación. Si haces click en 'Aceptar' o continúas navegando por esta web consideramos que aceptas nuestra política de cookies. ACEPTAR