Socialismo o comunismo diferencias entre John Stuart Mill y Karl Marx

Document

Citado por

Autor	Ángel Emilio Muñoz Cardona
Páginas	93-113

Ι Ν Χ Ι Σ Ο

↵Σοχιαλισµο ο χοµυνισµο ? διφερενχιασ εντρε ϑοην Στυαρτ Μιλλ ψ Καρλ Μαρξ

Ángel Emilio Muñoz Cardona

Εχονοµιστα δε λα Υνιϖερσιδαδ δε Αντιοθυια. Εσπεχιαλιστα εν Εχονοµα δελ Σεχτορ Πβλιχο δε λα Υνιϖερσιδαδ Αυτ⌠νοµα. Μαγστερ εν Φιλοσοφα Πολτιχα δε

nc"Wpkxgtukfcf" fg"Cpvkqswkc0" Rj0F"gp" Hknquqhc"Ekxkn" fg"nc" Wpkxgtukfcf"RqpvkÝekc" Dqnkxctkcpc0"RjF" gp"Hknquqhc" Ecp„pkec"fg" nc"Wpkxgtukfcf" RqpvkÝekc"

Dqnkxctkcpc0"Rquvfqe"Rwdnke"Geqpqokeu"fg"nc"Xtklg"Wpkxgtkvgkv"Couvgtfco0"Fqegpvg"kpxguvkicfqt"fg"nc"Guewgnc"Uwrgtkqt"fg"Cfokpkuvtcek„p"R¿dnkec."G0U0C0R0"

Φυνδαδορ δε λα Ρεϖιστα ΜιΠψΜε. ανγελ≅εσαπ.γοϖ.χο.

Ρεχιβιδο: 06/03/2015|Ρεϖισαδο: 29/05/2015|Αχεπταδο: 10/12/2015

↵Σοχιαλισµ ορ Χοµµυνισµ?

Fk悲gtgpegu"dgvyggp"John Stuart Mill y Karl Marx

Inv est igaciones O rigin al es

Original Research

¿Socialismo o comunismo?

diferencias entre John Stuart Mill y Karl Marx

Resumen Abstract

Αχτυαλµεντε λοσ χονχεπτοσ δε σοχιαλισµο ψ δε χοµυνισµο σε

µανεϕαν χοµο σιν⌠νιµοσ, χοσα θυε νο δεβερα σερ. Καρλ Μαρξ

εντενδα ελ πασο δελ χαπιταλισµο αλ σοχιαλισµο ψ δελ σοχιαλισµο αλ

χοµυνισµο χοµο προδυχτο δελ δεϖενιρ ηιστ⌠ριχο, εσ δεχιρ, χοµο

ελ ρεσυλταδο δελ δεσαρρολλο δε λασ φυερζασ προδυχτιϖασ δεντρο δε λα

σοχιεδαδ θυε ϖαν αλτερανδο ποχο α ποχο λασ ρελαχιονεσ σοχιαλεσ δε

προδυχχι⌠ν. Πενσαµιεντο θυε εν γραν µεδιδα πυεδε χονχορδαρ χον

ελ πλαντεαµιεντο δε ϑοην Στυαρτ Μιλλ χοµο ρεσυλταδο δε δι〈λογοσ

ψ δε χονσενσοσ πολτιχοσ δεµοχρ〈τιχοσ ψ παρλαµενταριοσ φρυτο δε

λα εδυχαχι⌠ν γενεραλιζαδα εν λοσ σεντιµιεντοσ δε σιµπατα σοχιαλ

ο δε λα χονχιενχια χιϖιλ. Περο λοσ µαρξιστασ θυισιερον λλεγαρ αλ

χοµυνισµο πορ µεδιο δε λα ϖιολενχια, εσ δεχιρ, δε λα ρεϖολυχι⌠ν

fg" nqu" jqodtgu" ocuc." rqt" nq" swg" cÝtoc

λα χλασε οβρερα δεβε σερ οβρα δε λα χλασε οβρερα µισµα (Μαρξ ψ

Gpignu."3;97<35+"0" Rtqeguq"swg" jc"ukipkÝecfq"nc" korncpvcek„p"fg"

λα διχταδυρα δελ προλεταριαδο, δελ φανατισµο ιδεολ⌠γιχο; νο φρυτο δελ

χονσενσο πολτιχο ο δε λα τρανσφορµαχι⌠ν σοχιαλ χοµο προδυχτο δε

λα ηιστορια δελ δεσαρρολλο δε λοσ µεδιοσ δε προδυχχι⌠ν. ∆αρ χλαριδαδ

α λα διφερενχια ηιστ⌠ριχα δε διχηοσ πλαντεαµιεντοσ τε⌠ριχοσ ε

kfgqn„ikequ"c"rctvkt"fg"nc"Ýnquqhc"oknngcpc"gu"nc"vctgc"c"fgucttqnnct"

εν ελ πρεσεντε αρτχυλο

Rcncdtcu"encxg< Χοµυνισµο, δερεχηοσ πολτιχοσ ψ χιϖιλεσ, ρεϖολυ−

χι⌠ν, σοχιαλισµο, σολιδαριδαδ.

Τοδαψ τηε χονχεπτσ οφ σοχιαλισµ ανδ χοµµυνισµ αρε ηανδλεδ

ασ σψνονψµσ, ωηιχη σηουλδ νοτ βε. Καρλ Μαρξ υνδερστοοδ τηε

τρανσιτιον φροµ χαπιταλισµ το σοχιαλισµ το χοµµυνισµ ανδ

σοχιαλισµ ασ τηε προδυχτ οφ ηιστοριχαλ δεϖελοπµεντ. Τηατ ισ, ασ

τηε ρεσυλτ οφ τηε δεϖελοπµεντ οφ προδυχτιϖε φορχεσ ιν σοχιετψ

τηατ αρε γραδυαλλψ χηανγινγ τηε σοχιαλ ρελατιονσ οφ προδυχτιον.

Τηουγητ τηατ χαν λαργελψ αγρεε ωιτη τηε αππροαχη οφ ϑοην

Στυαρτ Μιλλ ασ α ρεσυλτ οφ διαλογυε ανδ πολιτιχαλ χονσενσυσ ανδ

παρλιαµενταρψ δεµοχρατιχ ρεσυλτ οφ υνιϖερσαλ εδυχατιον ιν σοχιαλ

σψµπατηιεσ ορ χιϖιλ χονσχιουσνεσσ. Βυτ Μαρξιστσ ωαντεδ το γετ

το χοµµυνισµ τηρουγη τηε ϖιολενχε οφ τηε ρεϖολυτιον οφ µασσ

ogp"Ðvjg" gocpekrcvkqp" qh" vjg " yqtmkpi" encuu" owuv" dg" vjg" yqtm"

qh"vjg" yqtmkpi" encuu" kvugnhÑ" *Octz" cpf" Gpignu" 3;97." r035+0" Vjg"

προχεσσ ηασ ινϖολϖεδ τηε εσταβλισηµεντ οφ τηε διχτατορσηιπ οφ τηε

προλεταριατ, ιδεολογιχαλ φανατιχισµ, νοτ ρεσυλτ οφ πολιτιχαλ χονσενσυσ

ορ σοχιαλ τρανσφορµατιον ασ α προδυχτ οφ τηε ηιστορψ οφ δεϖελοπµεντ

qh"vjg" ogcpu"qh" rtqfwevkqp0"EnctkÝgu" vjg"jkuvqtkecn" fk悲gtgpeg"qh"

τηεσε τηεορετιχαλ ανδ ιδεολογιχαλ αππροαχηεσ φροµ πηιλοσοπηψ

oknngcpc"ku"vjg"vcum"vq"fgxgnqr"kp"vjku"guuc{0

Mg{" yqtfu< Σοχιαλισµ, Χοµµυνισµ, Ρεϖολυτιονσ, Σολιδαριτψ,

Πολιτιχαλ ανδ χιϖιλ ριγητσ.

E„oq"ekvctΜυ〉οζ, Α.Ε (2015). ↵Σοχιαλισµο ο χοµυνισµο? διφερενχιασ εντρε ϕοην Στυαρτ Μιλλ ψ Καρλ Μαρξ. Ινχισο ν°17: 93−113

Ι Ν Χ Ι Σ Ο

94 ℑνγελ Εµιλιο Μυ〉οζ Χαρδονα

Fkhgtgpekcu"gpvtg"nqu"eqpegrvqu"fg"

uqekcnkuoq"{"fgn"eqowpkuoq

Ελ σοχιαλισµο σε εντιενδε χοµο υν εσταδο ιντερµεδιο

εντρε ελ χαπιταλισµο ψ ελ χοµυνισµο, εσ δεχιρ, δε

χονχιενχια σοχιαλ, δονδε ελ δεσαρρολλο δε λασ φορµασ

δε προδυχχι⌠ν φαχιλιταν α λοσ χιυδαδανοσ δε διχηο πασ

ελ αβανδονο δε απτιτυδεσ προδυχτο δελ εγοσµο πυρο

πορ λασ δελ αλτρυισµο σολιδαριο, σεντιµιεντοσ σοχιαλεσ

θυε ναχεν ψ σε ϖυελϖεν νατυραλεσ ο χυλτυραλεσ πορ

ελ δεσαρρολλο τεχνολ⌠γιχο αλχανζαδο εν λασ φυερζασ

προδυχτιϖασ θυε αλτεραν λασ ρελαχιονεσ σοχιαλεσ δε

rtqfweek„p"{"fg" fkuvtkdwek„p"gpvtg" nqu"jqodtgu0"Nqu"

αϖανχεσ τεχνολ⌠γιχοσ εν λα ελεχτρ⌠νιχα ψ εν λα ροβ⌠τιχα

απλιχαδοσ α λα προδυχχι⌠ν χρεαν λα αβυνδανχια

δε µερχανχασ θυε προπιχιαν λοσ χαµβιοσ εν λασ

ρελαχιονεσ σοχιαλεσ, βιενεσ θυε φαχιλιταν ελ δισφρυτε

γενεραλιζαδο δε υνα ινµενσα µασα δε ηοµβρεσ εν λα

σοχιεδαδ.

Ελ σοχιαλισµο χοµο µοδο δε προδυχχι⌠ν σε βασα

εν ελ Εσταδο Σοχιαλ δε ∆ερεχηο εν ελ θυε λοσ

χιυδαδανοσ ηαν τοµαδο χονχιενχια δε χονϕυντο µ〈σ

θυε δε ινδιϖιδυο; εσ µ〈σ χοοπερατιϖο, χοµυνιταριο

ψ σολιδαριο; εσ ελ ρεσυλταδο δε υν δεϖενιρ ηιστ⌠ριχο

προδυχτο δε λυχηασ πολτιχασ ιντερνασ σοχιαλεσ, δε

χονϖενχιµιεντοσ α τραϖσ δε προχεσοσ εδυχατιϖοσ

θυε σιρϖεν παρα µολδεαρ ελ χαρ〈χτερ δελ ηοµβρε, εσ ελ

τριυνφο δε λα χιϖιλιδαδ, δε λασ ρελαχιονεσ βενεϖολεντεσ

ψ σολιδαριασ σοβρε λοσ εγοσµοσ πυροσ. Εσ λα ϖιχτορια

δε λα ϖολυνταδ δε λασ χοµυνιδαδεσ σοβρε λασ αχτιτυδεσ

ινδιϖιδυαλεσ.

Ελ σοχιαλισµο σε βασα εν φορµασ δε διστριβυχι⌠ν, εν οτρασ

παλαβρασ, εσ υν µοδο δε προδυχχι⌠ν εν ελ θυε α τραϖσ

δε λοσ µεχανισµοσ δε λα διστριβυχι⌠ν σε προµυεϖεν

ϖαλορεσ σοχιαλεσ δε βιενεσταρ γενεραλ σοβρε λοσ δελ

εγοσµο πυρο, δονδε λα πολτιχα γυβερναµενταλ τιενε

χοµο βασε ϕυρδιχα δε αχχι⌠ν λα προτεχχι⌠ν αλ δερεχηο

φυνδαµενταλ δε λα διγνιδαδ δε λασ περσονασ1. Εσ υν

χαπιταλισµο σοχιαλ θυε σε ϖα χονσολιδανδο λενταµεντε

α τραϖσ δε λα ρεϖολυχι⌠ν πολτιχα ο δελιβερατιϖα δε

1 Παρα Μιλλ λα διγνιδαδ δε λα περσονα εστ〈 φυνδαµενταδα εν λα ποσεσι⌠ν

δε λα λιβερταδ ψ εν ελ δεσαρρολλο δελ εντενδιµιεντο χυψα µανιφεσταχι⌠ν εσ

nc"ecrcekfcf"fg" tgÞgzk„p="fg" cnn"swg"rtgiwpvcu" eqoq nc"fkipk−

δαδ ηυµανα?, ↵χ⌠µο σε προµυεϖε λα διγνιδαδ ηυµανα?, ↵θυ δερεχηοσ

ψ δεβερεσ σε δεριϖαν δε αχεπταρ λα διγνιδαδ ηυµανα?, θυε αλ σερ ρεσυελτασ

ηαρ〈ν θυε σε προµυεϖα α τοδοσ λοσ νιϖελεσ δε λα σοχιεδαδ ελ βιενεσταρ ψ λα

φελιχιδαδ γενεραλ. Ηεχηο θυε σολο εσ ποσιβλε δε λογραρ χον υνα εδυχαχι⌠ν

χιϖιλ ψ πολτιχα δε τοδοσ λοσ χιυδαδανοσ.

υνα ινµενσα µασα δε ηοµβρεσ ιλυστραδοσ, τολεραντεσ,

ρεσπετυοσοσ δελ οτρο ψ δε λο οτρο; νο δε αναλφαβετασ

ινχιϖιλιζαδοσ. ∆ε ταλ µανερα, θυε χαδα ηοµβρε εσ

χονσχιεντε δε συσ αχχιονεσ ψ δε λα ιµπορτανχια δε λοσ

µισµοσ εν λα βσθυεδα δελ βιενεσταρ πβλιχο, ασ λο

εντενδα ϑοην Στυαρτ Μιλλ:

Nc" rqdtg¦c." swg" kornkswg" gp" ewcnswkgt" ugpvkfq"

συφριµιεντο, πυεδε σερ ελιµιναδα πορ χοµπλετο

µεδιαντε λασ βυενασ αρτεσ δε λα σοχιεδαδ, εν

χοµβιναχι⌠ν χον ελ βυεν σεντιδο ψ λα βυενα

πρεϖισι⌠ν πορ παρτε δε λοσ ινδιϖιδυοσ. Ινχλυσο ελ

µ〈σ τεναζ ενεµιγο δε τοδοσ λα ενφερµεδαδ, πυεδε

σερ εν γραν µεδιδα ρεδυχιδο εν συσ διµενσιονεσ

µεδιαντε υνα βυενα εδυχαχι⌠ν φσιχα ψ µοραλ ψ ελ

eqpvtqn"fg"ncu" kpÞwgpekcu"pqekxcu." cn"vkgorq"swg"

gn"rtqitguq"fg"nc"ekgpekc"ukipkÝec"nc"rtqoguc"rctc"

ελ φυτυρο δε χονθυιστασ τοδαϖα µ〈σ διρεχτασ σοβρε

εστε δετεσταβλε αδϖερσαριο ( Μιλλ, 2002:63).

Εν οτρασ παλαβρασ, ελ σοχιαλισµο χοµο ρεσυλταδο δε

αχχιονεσ πολτιχασ ενχαµιναδασ αλ βιενεσταρ σοχιαλ

προµυεϖε λα διστριβυχι⌠ν εν προ δελ ιντερσ δε λα

σοχιεδαδ εν γενεραλ ψ νο εν φαϖορ δε χλασεσ ο γρυποσ

παρτιχυλαρεσ. Ελ σοχιαλισµο σε φυνδα εν λα λιβερταδ

ινδιϖιδυαλ ψ εν λα λεψ ϕυρδιχα χονστιτυχιοναλ; νο εν

λα ιµποσιχι⌠ν σινο εν ελ ρεχονοχιµιεντο δελ οτρο ψ

δε λο οτρο χοµο δισχυρσο δε µανιφεσταχιονεσ ϖαλιδασ,

εσ δεχιρ, εν υν Εσταδο σοχιαλ δε δερεχηο λα λιβερταδ

νο δεβε σερ εντενδιδα χοµο αθυελλα θυε προµυλγα

gn" ogtecfq" ecrkvcnkuvc." Ðλεσεεσ φαιρε λεσεεσ πασσερ,

σινο χοµο αθυελλα θυε εσ χιϖιλ ψ σολιδαρα, εν οτρασ

παλαβρασ, µοραλµεντε ρεσπονσαβλε φρεντε α σ µισµα

χοµο υν χονϕυντο ινδιϖισιβλε; εσ πορ ελλο θυε ελ εϕε

δελ σοχιαλισµο σεα λα εδυχαχι⌠ν δελ ηοµβρε παρα

λα αυτορρεαλιζαχι⌠ν περσοναλ, δε τολερανχια αντε λα

διφερενχια, δε χονχιενχια χιϖιλ ψ δελ ρεχονοχιµιεντο

δελ οτρο χοµο περσονα ιγυαλ.

Ελ σοχιαλισµο σε χονστρυψε πασο α πασο χον υνα αµπλια

χονχιενχια σοχιαλ ψ πολτιχα, νο εσ υνα ιµποσιχι⌠ν

σινο υνα χονθυιστα σοχιαλ, εσ υν δεσπλαζαµιεντο

υ αβανδονο δε λοσ αχτοσ δελ εγοσµο πυρο δελ

ηοµβρε πορ λοσ δελ ιντερσ ο δελ βιενεσταρ γενεραλ. Ελ

σοχιαλισµο χονϖιϖε χον λα εχονοµα δε µερχαδο, εσ

εν οτρασ παλαβρασ, υν χαπιταλισµο χαδα ϖεζ µ〈σ σοχιαλ

ε ιγυαλιταριο δονδε σε ρεσπεταν λιβερταδεσ ινδιϖιδυαλεσ

χοµο σον λασ δελ δισεντιµιεντο, λασ δε λα διφερενχια εν

ελ πενσαρ, εν ελ αχτυαρ, σε ϖαλοραν λασ δελ αυτογοβιερνο

ψ λασ δελ αυτοχοντρολ. Ελ σοχιαλισµο µιλλεανο ασ λο

Ι Ν Χ Ι Σ Ο

↵Σοχιαλισµο ο χοµυνισµο ? διφερενχιασ εντρε ϑοην Στυαρτ Μιλλ ψ Καρλ Μαρξ

εντιενδε πορ λο θυε προµυεϖε λα δεφενσα, λα προτεχχι⌠ν

ψ ελ φοµεντο δε λα διγνιδαδ ηυµανα α τραϖσ δε λα

gfwecek„p"uqekcn0"CÝtoc"Oknn<

[] εσ νεχεσαριο θυε λασ ινστιτυχιονεσ δε λα

σοχιεδαδ σε ασεγυρεν δε θυε ϖαν α χονσερϖαρ δε

υν µοδο υ οτρο, χοµο χορρεχτιϖο χοντρα ϖισιονεσ

λλενασ δε παρχιαλιδαδ, ψ χοµο ρεφυγιο π αρα λα

λιβερταδ δε πενσαµιεντο ε ινδιϖιδυαλιδαδ δε

ectƒevgt." wpc" eqpuvcpvg" {" Ýtog" qrqukek„p" swg"

ηαγα φρεντε α λα ϖολυνταδ δε λα µαψορα. Τοδοσ λοσ

πασεσ θυε ηαν χοντινυαδο προγρεσανδο α λο λαργο

δελ τιεµπο ο θυε ηαν γοζαδο δε υνα γρανδεζα

δυραδερα λο ηαν λογραδο πορθυε ηαν τενιδο υνα

οποσιχι⌠ν οργανιζαδα θυε ηα ηεχηο φρεντε αλ ποδερ

δελ γοβερναντε: λοσ πλεβεψοσ φρεντε α λοσ πατριχιοσ,

ελ χλερο φρεντε α λοσ ρεψεσ, λοσ ρεψεσ φρεντε α λοσ

ποτενταδοσ, ελ πυεβλο λλανο φρεντε αλ ρεψ ψ λα

αριστοχραχια. Χασι τοδοσ λοσ γρανδεσ ηοµβρεσ θυε

ηαν εξιστιδο φορµαρον παρτε δε υνα οποσιχι⌠ν

ασ. Χυανδο εστα χονφρονταχι⌠ν νο ηα τενιδο

λυγαρ, αλλ δονδε ηα σιδο ανυλαδα πορ λα ϖιχτορια

αβσολυτα δε υνο δε λοσ πρινχιπιοσ χοντενδιεντεσ ψ

νινγν νυεϖο ανταγονισµο ηα συχεδιδο αλ ϖιεϕο,

λα σοχιεδαδ σε ηα ανθυιλοσαδο εν υνα ινµοϖιλιδαδ

χηινα, ο σε ηα δεσηεχηο. Αλλ δονδε νο εξιστε

υν ταλ ποιντ δαππυι,2 λα ραζα ηυµανα δεγενερα

ινεϖιταβλεµεντε (Μιλλ, 1993: 76).

Ελ σοχιαλισµο εσ υν εσταδο δε µαδυρεζ σοχιαλ

αλχανζαδο α τραϖσ δελ τιεµπο, πορ λο θυε νο σε

ιµπονε σινο θυε σε ϖα αχεπτανδο παυλατιναµεντε πορ

τοδοσ λοσ χιυδαδανοσ ηαστα χονϖερτιρσε εν αλγο νατυραλ

ο χυλτυραλ3; εσ ελ φρυτο δε υν δεϖενιρ, δε υνα διν〈µιχα

δισχυρσιϖα δε λασ εξπεριενχιασ σοχιαλεσ. Ποδραν σερ

εϕεµπλο δε πασεσ σοχιαλιστασ αθυελλοσ θυε τιενεν

χοµο πρεοχυπαχι⌠ν φυνδαµενταλ λα χονσολιδαχι⌠ν δε

πολτιχασ πβλιχασ ενχαµιναδασ α λα διστριβυχι⌠ν (εν

οτρασ παλαβρασ, α λα ινχλυσι⌠ν δελ οτρο) µ〈σ θυε α λα

προδυχχι⌠ν, (ο δε πριϖιλεγιαρ α υνοσ µ〈σ θυε α οτροσ)

χοµο λο σον: Συιζα, Χαναδ〈, ϑαπ⌠ν, Ηολανδα, Χηιλε,

Υρυγυαψ ψ Αργεντινα.

Ελ χοµυνισµο α διφερενχια δελ σοχιαλισµο δεβερα σερ

αθυελ εσταδο συπεριορ δελ δεσαρρολλο δε λα χονχιενχια ψ

δε λα χιϖιλιδαδ δελ ηοµβρε. Εσ υν µοδο δε προδυχχι⌠ν

40""Gp"htcpeﬁu"ukipkÝec

5" "Nc"ecnkÝecek„p"fg"wpc"ceek„p"eqoq"cniq"pcvwtcn"fc"c"gpvgpfgt"gn"rtkpekrkq"

τιχο δε αχεπταχι⌠ν σοχιαλ δε λο θυε δεβερα σερ; δε αθυελλο θυε εσ λο µεϕορ

rctc"vqfqu0" Oknn"cÝtoc"swg" swkgpgu"cfqrvcp" nc"Pcvwtcng¦c" eqoq"pqtoc"

ιµιταβλε παρα ελ χοµπορταµιεντο ηυµανο, νο θυιερεν εξπρεσαρ χον εσα

παλαβρα υν τερχερ ορδεν δε ρεαλιδαδεσ θυε σον χοµο δεβεραν σερ, σινο

rtgekucogpvg"Ðnq"swg"{c"guÑ"*Oknn."3;;:<32+0

σοχιαλ µυχηο µ〈σ αϖανζαδο εν ελ θυε νο εξιστε λα

προπιεδαδ πριϖαδα δε λοσ µεδιοσ δε προδυχχι⌠ν,

νι λασ χλασεσ σοχιαλεσ, νι λοσ γρυποσ π ολτιχοσ. Εν ελ

χοµυνισµο νο εξιστε λα εξπλοταχι⌠ν λαβοραλ εντρε λοσ

ηοµβρεσ, πορ λο θυε σε εντιενδε πορ χοµυνισµο λα

δοχτρινα δε λα ιγυαλδαδ:

Χυανδο σε ηαβλα δε ιδεασ θυε ρεϖολυχιοναν τοδα

υνα σοχιεδαδ, σε εξπρεσα σολαµεντε ελ ηεχηο δε

θυε εν ελ σενο δε λα ϖιεϕα σοχιεδαδ σε ηαν φορµαδο

λοσ ελεµεντοσ δε υνα νυεϖα, ψ λα δισολυχι⌠ν δε λασ

ϖιεϕασ ιδεασ µαρχηα α λα παρ χον λα δισολυχι⌠ν δε

λασ αντιγυασ χονδιχιονεσ δε ϖιδα (Μαρξ ψ Ενγελσ,

3;97<7:+0

Παρα θυε υνα σοχιεδαδ πυεδα πασαρ δε υν µοδο δε

προδυχχι⌠ν σοχιαλιστα α υνο χοµυνιστα εσ νεχεσαριο,

πριµερο, ηαβερ λογραδο αλτοσ νιϖελεσ δε δεσαρρολλο

σοχιαλ εν λα προδυχχι⌠ν, θυε φαχιλιτεν λα διστριβυχι⌠ν

δε λα σοβρεοφερτα παρα λα σατισφαχχι⌠ν χρεχιεντε

δε λασ νεχεσιδαδεσ, εν οτρασ παλαβρασ, νο δεβερ〈

εξιστιρ εσχασεζ θυε δεν πιε αλ δισφρυτε δεσιγυαλ ψ

αλ ναχιµιεντο δε λοσ σεντιµιεντοσ δε ενϖιδια ψ δε

εξχλυσι⌠ν εντρε λοσ ηοµβρεσ. Σεγυνδο, δεβερ〈 εξιστιρ

υν σιστεµα δε εδυχαχι⌠ν γενεραλιζαδο εν ϖαλορεσ

ekxkngu" {" fgn" eqpqekokgpvq" ekgpvÝeq" swg" ocpvgpic"

λα διν〈µιχα δελ σιστεµα. Τερχερο, λα εξιστενχια δε υν

γοβιερνο σοχιαλιστα ψ νο λα δε υν γοβερναντε σοχιαλιστα

swg"ug"rgtrgv¿c"gp"gn"rqfgt0"Nqu"iqdkgtpqu"uqekcnkuvcu"

πυεδεν σερ δεµοχρ〈τιχοσ χον λα ϖεεδυρα χιυδαδανα ψ

δε υνα γραν µασα δε ηοµβρεσ ιλυστραδοσ χον υνα γραν

χονχιενχια σοχιαλ ψ χιϖιλ.

Αλ νο εξιστιρ υν αλτο δεσαρρολλο δε λασ φυερζασ

προδυχτιϖασ εν λοσ πασεσ δονδε σε ηα ιµπλεµενταδο

ελ µοδο δε προδυχχι⌠ν χοµυνιστα, ελ χοµυνισµο

θυε ηοψ χονοχε λα ηυµανιδαδ ψ σε πρ〈χτιχα νο εσ ελ

φρυτο δελ δεσαρρολλο σοχιαλ σινο δε λασ ιµποσιχιονεσ

ιδεολ⌠γιχασ δε υν παρτιδο δε ηοµβρεσ εµποβρεχιδοσ

θυε σε ηαν τοµαδο ελ ποδερ πορ µεδιο δε λα φυερζα

δελ προλεταριαδο ρεϖολυχιοναριο. Εσ εν οτροσ τρµινοσ,

υν µοδο δε προδυχχι⌠ν θυε σε ηα ιµπυεστο σιν τενερ

λασ χονδιχιονεσ δε δεσαρρολλο σοχιαλ νεχεσαριασ ταντο

εν λο ιδεολ⌠γιχο χοµο εν ελ δεσαρρολλο δε λασ φυερζασ

προδυχτιϖασ, πορ λο θυε σε ηα χονϖερτιδο µ〈σ εν υν

µοϖιµιεντο δε ϖιολαχι⌠ν α λοσ δερεχηοσ ηυµανοσ

χοµο α λα διγνιδαδ, α λα λιβερταδ ψ α λα προπιεδαδ. Εν

ελ OcpkÝguvq" fgn" rctvkfq"Eqowpkuvc Μαρξ ψ Ενγελσ

αργυµενταν θυε παρα λα χονσολιδαχι⌠ν δελ παρτιδο ψ

λα τρανσφορµαχι⌠ν ραδιχαλ δελ µοδο δε προδυχχι⌠ν

Ι Ν Χ Ι Σ Ο

96 ℑνγελ Εµιλιο Μυ〉οζ Χαρδονα

δεβερ〈ν σερ πυεστασ εν πρ〈χτιχα λασ σιγυιεντεσ µεδιδασ:

1. Εξπροπιαχι⌠ν δε λα προπιεδαδ τερριτοριαλ ψ εµπλεο

δε λα ρεντα δε λα τιερρα παρα λοσ γαστοσ δελ Εσταδο.

2. Φυερτε ιµπυεστο προγρεσιϖο. 3. Αβολιχι⌠ν

fgn" fgtgejq" fg" jgtgpekc0" 60" EqpÝuecek„p" fg" nc"

προπιεδαδ δε τοδοσ λοσ εµιγραδοσ ψ σεδιχιοσοσ. 5.

Χεντραλιζαχι⌠ν δελ χρδιτο εν µανοσ δελ Εσταδο.

6. Χεντραλιζαχι⌠ν εν µανοσ δελ Εσταδο λοσ µεδιοσ

δε τρανσπορτε. 7. Μυλτιπλιχαχι⌠ν δε λασ εµπρεσασ

φαβριλεσ εν µανοσ δελ Εσταδο, δε λοσ ινστρυµεντοσ

δε προδυχχι⌠ν, ροτυραχι⌠ν δε λοσ τερρενοσ σιν

χυλτιϖαρ ψ µεϕοραµιεντο δε λασ τιερρασ σεγν υν

rncp"igpgtcn0":0"Qdnkicek„p"fg" vqfq"ekwfcfcpq"fg"

τραβαϕαρ παρα τοδοσ, α τραϖσ δε λα οργανιζαχι⌠ν

δε εϕρχιτοσ ινδυστριαλεσ ψ σοβρε τοδο αγρχολασ.

9. Χοµβιναχι⌠ν δε λα αγριχυλτυρα ψ λα ινδυστρια.

10. Εδυχαχι⌠ν πβλιχα ψ γρατυιτα δε τοδοσ λοσ

νι〉οσ; αβολιχι⌠ν δελ τραβαϕο ινφαντιλ; ργιµεν δε

εδυχαχι⌠ν χοµβιναδο χον λα προδυχχι⌠ν µατεριαλ

(Μαρξ ψ Ενγελσ, 1975: 60).

Ελ χοµυνισµο µαρξιστα απλιχαδο εν λασ σοχιεδαδεσ δελ

σιγλο ΞΞ ψ πρινχιπιοσ δελ ΞΞΙ συργε χοµο µεχανισµο

παρα αχαβαρ χον λεψεσ ινϕυστασ δε πριϖιλεγιοσ α λοσ

δυε〉οσ δελ χαπιταλ παρα λα προδυχχι⌠ν θυε αλιµενταβαν

ελ εµποβρεχιµιεντο δε λα χλασε οβρερα, λα χορρυπχι⌠ν

πολτιχα, λα χονχεντραχι⌠ν δε λα ριθυεζα, ελ ηαµβρε ψ λα

µισερια γενεραλιζαδα. Σε ηα ιµπυε στο σοβρε σοχιεδαδεσ

ατρασαδασ, φρυτο δε γοβιερνοσ αϖασαλλαδορεσ θυε ηαν

περµιτιδο λα εξπλοταχι⌠ν δελ ηοµβρε πορ ελ ηοµβρε,

ηαν αλιµενταδο λασ ολιγαρθυασ, λοσ βαϕοσ νιϖελεσ δε

εδυχαχι⌠ν ψ, πορ ταντο, ελ βαϕο νιϖελ δε δεσαρρολλο εν

λασ αρτεσ ψ εν λασ χιενχιασ:

Ελ προλεταριαδο σε ϖαλδρ〈 δε συ αχχι⌠ν πολτιχα παρα

ιρ αρρανχανδο γραδυαλµεντε α λα βυργυεσα τοδο ελ

χαπιταλ, παρα χεντραλιζαρ τοδοσ λοσ ινστρυµεντοσ

δε προδυχχι⌠ν εν µανοσ δελ Εσταδο, εσ δεχιρ, δελ

προλεταριαδο οργανιζαδο χοµο χλασε δοµιναντε.

() Εστο, νατυραλµεντε, νο ποδρ〈 χυµπλιρσε αλ

πρινχιπιο µ〈σ θυε πορ υνα ϖιολαχι⌠ν δεσπ⌠τιχα

δελ δερεχηο δε προπιεδαδ ψ δε λασ ρελαχιονεσ

βυργυεσασ δε προδυχχι⌠ν () (Μαρξ ψ Ενγελσ,

1975: 59).

Ελ χοµυνισµο µαρξιστα δε λασ σοχιεδαδεσ πρεσεντεσ

εσ µ〈σ ελ ρεσυλταδο δε λα ιµποσιχι⌠ν α τραϖσ δε λα

ρεπρεσι⌠ν, λα φυερζα ψ ελ υσο δε λα ϖιολενχια ραδιχαλ θυε

δε υνα χονχιενχια χιϖιλ, πολτιχα ψ σολιδαρια χοµο λο

πλαντεαβα Μιλλ. Ελ χοµυνισµο ηα δε σερ ελ ρεσυλταδο

δε υν δεσαρρολλο σοχιαλ ψ δε λασ φυερζασ προδυχτιϖασ

χαπαχεσ δε προτεγερ ψ χοβιϕαρ α τοδοσ λοσ χιυδαδανοσ

δε υν πασ, α τραϖσ δε πολτιχασ πβλιχασ δε βιενεσταρ

σοχιαλ.

Ελ Εσταδο δελ ποδερ ποπυλαρ ο δελ προλεταριαδο

µαρξιστα νο αδµιτε λα εξιστενχια δε λασ διφερενχια δε

χλασεσ, εντρε ποσεεδορεσ ψ νο ποσεεδορεσ δε µεδιοσ

δε προδυχχι⌠ν. Τοδοσ λοσ ηοµβρεσ σον ιγυαλεσ ψ

δεβεν δισφρυταρ δε λοσ µισµοσ βιενεσ θυε οφρεχε ελ

σιστεµα λογραδο α τραϖσ δε λα προδυχχι⌠ν σοχιαλιζαδα

ο χονϕυντα. Ελ χοµυνισµο µαρξιστα εσ υνα ρυπτυρα

σοχιαλ πορ χυαντο εσ ιµπυεστα πορ υν παρτιδο4 νο

δεµοχρ〈τιχο, πορθυε νο εσ ελ ρεσυλταδο δε υν προχεσο

ηιστ⌠ριχο θυε σε ϖα φορµανδο νατυραλµεντε δεντρο δε

υν αχχιοναρ σοχιαλ ψ πολτιχο; δε αλλ θυε ελ µαρξισµο

σε δεϕε ϖερ χοµο ιδεολογα αϖασαλλαδορα ψ τοταλιζαντε,

ψα θυε ηα σιδο ινχαπαζ δε φορµαρ υνα ϖερδαδερα

χονχιενχια σοχιαλ εντρε συσ µιεµβροσ δε αχχι⌠ν

σολιδαρια, σιµπαττιχα ψ βενεϖολεντε θυε ρεσπαλδε λασ

αχχιονεσ δε πολτιχα πβλιχα εν ελ πρεσεντε5.

Εν λα σοχιεδαδ βυργυεσα ελ χαπιταλ εσ ινδεπενδιεντε

ψ τιενε περσοναλιδαδ, µιεντρασ θυε ελ ινδιϖιδυο

θυε τραβαϕα χαρεχε δε ινδεπενδενχια ψ δε

4 Ελ Παρτιδο: εσ ελ ⌠ργανο ρεχτορ. Εσ ελ ενχαργαδο δε ατενδερ λα παρτε πολτιχα

ε ιδεολ⌠γιχα. Εσ θυιεν οριεντα ψ τραζα λασ πολτιχασ α σεγυιρ. Ελ Παρτιδο

δεχιδε α τραϖσ δε λα ασαµβλεα δελ ποδερ ποπυλαρ λασ νεχεσιδαδεσ δε προ−

δυχχι⌠ν, δα σολυχι⌠ν α τραϖσ δε µοδελοσ α σεγυιρ. Ελ Γοβιερνο ο ποδερ

ποπυλαρ: διριγε λα παρτε αδµινιστρατιϖα, λα χυαλ ρινδε χυεντασ αλ Παρτιδο.

Ελ Γοβιερνο εσ θυιεν εϕεχυτα ο λλεϖα α χαβο λασ πολτιχασ εµαναδασ δελ

Παρτιδο.

5 Ταντο παρα λα εϕεχυχι⌠ν δε βιενεσ πβλιχοσ πυροσ χοµο δε βιενεσ πβλιχοσ

ogtkvqtkqu"rctc" wp" Guvcfq" Dgpghcevqt" q" Uqekcn" fg" Fgtgejq0" Nqu" dkgpgu

r¿dnkequ."uqp"cswgnnqu"swg"uqp" qhtgekfqu"rqt"gn"Guvcfq"{"vkgpgp" rqt"Ýpc−

nkfcf"ucvkuhcegt"pgegukfcfgu" r¿dnkecu0"Nqu"dkgpgu" r¿dnkequ"ug"fkxkfgp" gp"

δοσ: βιενεσ πβλιχοσ πυροσ ψ βιενεσ πβλιχοσ µεριτοριοσ. Σε λλαµαν βιενεσ

πβλιχοσ πυροσ: αθυελλοσ θυε ug" fgÝpgp"gp" tc¦„p"fg" vtgu"ectcevgtuvkecu"

cnvcogpvg"tgncekqpcfcu Uw"eqpuwoq"gu" pq"tkxcn."d+0" Nqu"equvqu"oct−

γιναλεσ δε οφρεχερ α υν χονσυµιδορ αδιχιοναλ λοσ σερϖιχιοσ παρα συ σατισ−

hceek„p"gu"ecuk"egtq" {"e+0"Uwu"dgpgÝekqu" pq"uqp"gzenw{gpvgu="gu" fgekt"pq"

τιενεν πρεχιο, νο δεπενδεν δε λα χαπαχιδαδ δε παγο. Σον εϕεµπλο δε εστε

τιπο δε βιενεσ: λα σε〉αλ δε τελεϖισι⌠ν δε λασ χαδενασ ναχιοναλεσ πορ αντενα,

δαδο θυε συσ σερϖιχιοσ δε προγραµαχι⌠ν λλεγα α τοδοσ λοσ ναχιοναλεσ, σιν

πρεϕυιχιο δε δισχριµιναχι⌠ν ραχιαλ, χρεδο ο ιδεολογα; δε ιγυαλ µανερα,

ελ χονσυµο εσ νο ριϖαλ, εσ δεχιρ, λα µισµα σε〉αλ πυεδε σερ δεµανδαδα αλ

µισµο τιεµπο πορ υν ινµενσο νµερο δε τελεϖιδεντεσ σιν θυε ελλο ιµ−

πλιθυε υν ϕυεγο δε συµα χερο, −λα σε〉αλ θυε υνο γανα λα πιερδε οτρο−. ∆ε

ιγυαλ µανερα, τιενε ταντο δερεχηο ελ ποβρε χοµο ελ ριχο δε δισφρυταρ δε

nqu"okuoqu"dgpgÝekqu"swg"ug" qdvkgpgp"cn"xgt"nc"vgngxkuk„p"rqt" cpvgpc."{c"

θυε νο δεµανδα ελ παγο δε υνα τελεϖισι⌠ν πριϖαδα. Εν οτρασ παλαβρασ, νο

τιενε πρεχιο. Χασο χοντραριο οχυρρε χον λασ σε〉αλεσ πριϖαδασ δε τελεϖισι⌠ν

fqpfg"wp"eqpuwokfqt"rctc"rqfgt"fkuhtwvct"fg"fkejqu"dgpgÝekqu"fgdg"rcict"

συσχριπχι⌠ν α υν σιστεµα δε τρανσµισι⌠ν, ταλεσ χοµο, λοσ δε λα τελεϖισι⌠ν

πορ χαβλε, σατελιταλ ο δε παραβ⌠λιχα. Εσ ιγυαλµεντε υν βιεν πβλιχο πυρο, λα

ugiwtkfcf"Pcekqpcn."ncu"xcu"r¿dnkecu"vcpvq" ncu"rtkoctkcu."ncu"ugewpfctkcu"

χοµο λασ τερχιαριασ. Ασ λο δα α εντενδερ Μαρξ ψ Ενγελσ (1975) χυανδο

cÝtocp

πρεσεντε; εν λα σοχιεδαδ χοµυνιστα εσ ελ πρεσεντε ελ θυε δοµινα αλ πασαδο

(π. 52).

Ι Ν Χ Ι Σ Ο

↵Σοχιαλισµο ο χοµυνισµο ? διφερενχιασ εντρε ϑοην Στυαρτ Μιλλ ψ Καρλ Μαρξ

περσοναλιδαδ. () Πυεσ σε τρατα εφεχτιϖαµεντε δε

αβολιρ λα περσοναλιδαδ βυργυεσα, λα ινδεπενδενχια

ψ λα λιβερταδ βυργυεσα. Πορ λιβερταδ, εν λασ

χονδιχιονεσ αχτυαλεσ δε λα προδυχχι⌠ν βυργυεσα,

σε εντιενδε λα λιβερταδ δε χοµερχιο, λα λιβερταδ

δε χοµπραρ ψ ϖενδερ. ∆εσαπαρεχιδο ελ χηαλανεο,

δεσαπαρεχερ〈 ταµβιν λα λιβερταδ δε χηαλανεαρ

(ππ. 52−53).

Παρα ελ µαρξισµο ελ χαπιταλ νο δεβε σερ υνα φυερζα

περσοναλ σινο σοχιαλ, δε αλλ θυε σι ελ χαπιταλ εσ

τρανσφορµαδο εν προπιεδαδ χολεχτιϖα λα περσοναλιδαδ

πασαρ〈 α σερ υν σεντιµιεντο δε τοδοσ λοσ χιυδαδανοσ,

gu" fgekt" fg" ugiwtkfcf." eqpÝcp¦c." vtcpswknkfcf."

βιενεσταρ γενεραλ, φελιχιδαδ πβλιχα ψ νο δε χλασε. Α

διφερενχια δελ πενσαµιεντο πολτιχο µιλλεανο δονδε

λα λιβερταδ δε αργυµενταρ ψ λα εδυχαχι⌠ν χιϖιλ χοµο

πολτιχα, χοβραν ϖιγενχια εν λα χονθυιστα ψ δεφενσα δε

λοσ δερεχηοσ χιυδαδανοσ. Παρα ελ µαρξισµο ελ ποδερ

πολτιχο εσ λα ϖιολενχια οργανιζαδα δε υνα χλασε παρα

λα οπρεσι⌠ν δε οτρα, πορ λο θυε εσ νεχεσαριο θυε ελ

προλεταριαδο µεδιαντε λα τοµα δελ ποδερ σε χονϖιερτα

εν λα νιχα χλασε δοµιναντε χαπαζ δε συπριµιρ λασ

ϖιεϕασ ρελαχιονεσ δε προδυχχι⌠ν ψ, πορ ταντο, λοσ

ανταγονισµοσ δε χλασε προδυχτο δε υνα χονχιενχια

βυργυεσα.

Nc" pgegukfcf" fgn" octzkuoq" rqt" cecdct" eqp" nc"

eqpekgpekc" dwtiwguc" ukipkÝec" nkokvct" nc" nkdgtvcf" fg"

αχχι⌠ν δε τοδοσ λοσ ινδιϖιδυοσ ποσεεδορεσ ψ νο

ποσεεδορεσ δε µεδιοσ δε προδυχχι⌠ν− δεντρο δε λα

uqekgfcf" swg" kornkswgp" nc" fkhgtgpekcek„p0" UkipkÝec"

θυε εν ραζ⌠ν δε λασ πολτιχασ σοχιαλεσ δε ηοµογενειδαδ

τοδοσ λοσ ινδιϖιδυοσ δεβερ〈ν τενερ ιγυαλδαδ εν ελ

wuq."gp" gn"vgpgt" {" gp"gn" fkuhtwvg"fg" dkgpgu0" UkipkÝec"

θυε λα εσποντανειδαδ χοµο χαπαχιδαδ χρεατιϖα

διφερενχιαδορα δελ ηοµβρε σε λιµιτα α δαρ ρεσπυεστα

α λοσ σεντιµιεντοσ γενεραλεσ αϕενοσ ψ νο αλ χαµπο δε

υν σεντιρ περσοναλ χοµο ινστρυµεντο δε µοτιϖαχι⌠ν

ιντερνα ο δε φελιχιδαδ, θυε λο ϖισιβιλιχε χοµο ινδιϖιδυο

ψ χοµο περσονα; εν οτρασ παλαβρασ, δε σεντιµιεντοσ

εγοστασ δελ αµορ προπιο παρα λα συπεραχι⌠ν θυε

δενοτεν διφερενχια εχον⌠µιχα ο αφανεσ δε λυχρο,

εστο εσ δε βιενεσταρ µονεταριο, εσπερανζα θυε τοδοσ

λοσ ηοµβρεσ γυαρδαν α τραϖσ δε λα ρεαλιζαχι⌠ν δε υν

qÝekq"Înqu"qdtgtqu."nqu"rtqhgukqpcngu."nqu"ecorgukpqu."

λοσ ινδυστριαλεσ−.

Ταµβιν εσ χονδεναβλε χοµο χονχιενχια βυργυεσα

ελ δεσεο δε υν ηοµβρε δελ τενερ παρα αψυδαρ α

οτροσ χον λο θυε σε αλιµεντα ελ εγο ο σε σατισφαχε λα

νεχεσιδαδ οντολ⌠γιχα δε ρεχονοχιµιεντο προπιο δε υν

εγοσµο δε αµορ προπιο, σελφ λοϖε0" Nc" codkek„p" fg"

υνα περσονα δε σερ δυε〉α δε υνα ριθυεζα µονεταρια,

δε σερ αδµιραδα ψ απρεχιαδα σοχιαλµεντε πορ αψυδαρ

α οτροσ µενοσ αφορτυναδοσ α συπεραρσε πορ µεδιο δε

αχτοσ σολιδαριοσ χοµο λοσ δε λα βενεϖολενχια ψ δε

χρεαχι⌠ν δε εµπρεσασ ηαχε παρτε δε υνα χονχιενχια

διφερενχιαδορα ο βυργυεσα νο αχεπταδα πορ ελ

octzkuoq0" Nc" gzkuvgpekc" fg" wp" owpfq" swg" hceknkvc"

ελ τενερ χαδα ϖεζ µεϕορεσ χοσασ παρα υν µαψορ

δισφρυτε δελ γοχε µατεριαλ ψ σοχιαλ, νο εσ χονδιχι⌠ν

δε βιενεσταρ γενεραλ παρα ελ µαρξισµο, περο σι παρα

λασ εχονοµασ δε λιβρε µερχαδο µιλλεανο ψ σµιτηιανο.

Εν υν µυνδο εν ελ θυε ηαψ ταντο πορ λο θυε

ιντερεσαρσε, ταντο δε λο θυε δισφρυταρ ψ ταµβιν

ταντο θυε ενµενδαρ ψ µεϕοραρ, τοδο αθυελ θυε

ποσεα εστα µοδεραδα προπορχι⌠ν δε ρεθυισιτοσ

µοραλεσ ε ιντελεχτυαλεσ πυεδε δισφρυταρ δε υνα

gzkuvgpekc" swg" rwgfg" ecnkÝectug" fg" gpxkfkcdng0"

Α µενοσ θυε α ταλεσ περσονασ σε λεσ νιεγυε,

µεδιαντε λεψεσ νοχιϖασ, ο α χυσα δελ σοµετιµιεντο

α λα ϖολυνταδ δε οτροσ, λα λιβερταδ παρα υτιλιζαρ λασ

φυεντεσ δε λα φελιχιδαδ α συ αλχανχε, νο δεϕαρ〈ν

δε ενχοντραρ εστα εξιστενχια ενϖιδιαβλε, σι εϖιταν

λοσ µαλεσ ποσιτιϖοσ δε λα ϖιδα, λασ γρανδεσ φυεντεσ

δε συφριµιεντο φσιχο ψ πσθυιχο, ταλεσ χοµο, λα

ινδιγενχια, λα ενφερµεδαδ, λα χαρενχια δε αφεχτοσ,

λα φαλτα δε διγνιδαδ ο λα πρδιδα πρεµατυρα δε

οβϕετοσ δε εστιµαχι⌠ν (Μιλλ, 2002: 62).

Ελ χοµυνισµο εσ υν ορδεν µιλιταρ θυε οβεδεχε α υνα

ϖισι⌠ν νιχα δε ϖερδαδ θυε νο µοτιϖα α λοσ ινδιϖιδυοσ

δελ ργιµεν, πορ χυαντο νο ρεχονοχε νι αχεπτα λα

εξιστενχια δε λα διφερενχια εν λα αυτορρεαλιζαχι⌠ν ψ δε

λιβερταδ δε χονϖιχχιονεσ. Ασ δεντρο δελ µαρξισµο

αχαβαρ χον υνα χονχιενχια δε χλασε βυργυεσα νο σε

λιµιτα µεραµεντε αλ χαµπο δε λα ριθυεζα µατεριαλ

σινο ταµβιν αλ δε λα χρεατιϖιδαδ, α λασ ινιχιατιϖασ

δε λα βσθυεδα πορ λα διφερενχια, αλ δερρυµβε δε λα

kpvkokfcf" qpvqn„ikec0" Eqoq" cÝtoctƒ" Ocz" Ygdgt

ÐVqfq" guhwgt¦q" kpfkxkfwcn" pq" gpfgtg¦cfq" c" nc"

προβαβιλιδαδ δε χονσεγυιρ υνα ρενταβιλιδαδ εστ〈

eqpfgpcfq"cn"htcecuqÑ"*Ygdgt."4227

Υνο δε λοσ µαρξιστασ θυε λιδερ⌠ υν ργιµεν δε

ϖιολενχια ψ δε τερρορ εν λα ινσταυραχι⌠ν δελ χοµυνισµο

ρυσο χοµο ρεϖολυχι⌠ν δελ προλεταριαδο, Ι⌠σιφ Σταλιν6,

8" " K„ukh" Xkuctkqpqxkej" Uvcnkp" *3:9;/3;75+0" Guvcfkuvc" uqxkﬁvkeq" uweguqt" fg"

Ngpkp"swg"eqogp¦„" uw"cevkxkfcf"tgxqnwekqpctkc" gp"3:;:0"Hwg" pqodtcfq"

Ι Ν Χ Ι Σ Ο

;: ℑνγελ Εµιλιο Μυ〉οζ Χαρδονα

τραζ⌠ υνα λνεα δε δεµαρχαχι⌠ν εντρε ελ σιστεµα

σοχιαλιστα ψ ελ χοµυνιστα. Παρα ελ χοµανδαντε ρυσο ελ

πασο δε υν µοδο δε προδυχχι⌠ν α οτρο ρεθυιερε δε τρεσ

χονδιχιονεσ φυνδαµενταλεσ θυε σον:

1. Αυµεντο δε λα προδυχχι⌠ν σοχιαλ.

2. Πασο δελ σιστεµα δε λα προπιεδαδ χολεχτιϖα αλ

σιστεµα δε λα προπιεδαδ ποπυλαρ.

3. Συστιτυχι⌠ν δε υν σιστεµα δε προδυχχι⌠ν ψ δε

χαµβιο δε µερχανχασ πορ υνο δε προδυχτοσ

δε σατισφαχχι⌠ν δε νεχεσιδαδεσ γενεραλεσ

φυνδαµενταλεσ.

∆εντρο δε εστασ χονδιχιονεσ νο απαρεχε λα

τρανσφορµαχι⌠ν ιδεολ⌠γιχα παρα λα εξιστενχια δε

υνα χονχιενχια σοχιαλ ο χιϖιλ χοµο ιγυαλµεντε λο

etvkec" Ocq" Vug"Vwpi" *3;7:+." fqpfg" ug" tgeqpq¦ecp"

ncu"rgtuqpcu" eqoq" kiwcngu" gpvtg" u0" Pq" ug" cuwog" nc"

εδυχαχι⌠ν χοµο εστανδαρτε δε τρανσφορµαχι⌠ν σοχιαλ,

πορ ελ χοντραριο σε δεϕα ϖερ λα τενενχια µατεριαλ χοµο

πρινχιπιο δε ιγυαλδαδ ψ νο δελ χονοχιµιεντο χοµο

φυνδαµεντο δελ ρεχονοχιµιεντο δε ιδεντιδαδ7.

Nqu"octzkuvcu"ukiwkgpfq"nqu"fgnkpgcokgpvqu"fg"Octz"{"

Ενγελσ δαδοσ εν ελ OcpkÝguvq"fgn"Rctvkfq"Eqowpkuvc

δονδε σε ρεχοµιενδα υνα εδυχαχι⌠ν βασαδα εν λα

φορµαχι⌠ν δελ τραβαϕο θυε εστιµυλε λα προδυχχι⌠ν δε

µερχανχασ α γραν εσχαλα; υνα φορµαχι⌠ν νιχα, θυε

νο περµιτα λα εξιστενχια δε υνα ινστρυχχι⌠ν παρα λα

χλασε οβρερα ψ δε οτρα µυψ διστιντα παρα λα χλασε ριχα.

Υνα εδυχαχι⌠ν θυε ινδαγυε ελ χ⌠µο ψ ελ πορ θυ. Παρα

gn"Ýn„uqhq"{"geqpqokuvc"lwfq."nc"hqtocek„p"ekxkn"swg"

προποναν λοσ σοχιαλιστασ υτ⌠πιχοσ χοµο Μιλλ δαβα πιε

α λα εξιστενχια δε δοσ τιποσ δε εδυχαχι⌠ν: υνα παρα λασ

χλασεσ οβρερασ ψ οτρα παρα λα χλασεσ ριχασ, πορ λο θυε ελ

µαρξισµο αβογα πορ υνα εδυχαχι⌠ν νιχα δονδε λοσ

χοµανδαντε γενεραλ εν 1942, εν 1943 φυε νοµβραδο µαρισχαλ ψ διριγι⌠ λα

γυερρα χοντρα Αλεµανια ηαστα 1945. Τερµιναδα λα γυερρα, Σταλιν οπυσο λοσ

Εσταδοσ σοϖιτιχοσ χοντρα ελ χαπιταλισµο.

7 Υνα εδυχαχι⌠ν σοχιαλ ηυµανστιχα−, δε αµορ ψ ρεσπετο α λα λιβερταδ δε

λοσ δεµ〈σ, περο, ταµβιν αµορ ψ ρεσπετο α λα προπια λιβερταδ, α λα προπια

λιβερταδ εξτεριορ ψ α λα λιβερταδ ιντεριορ χυψα προφυνδα µανιφεσταχι⌠ν εσ λα

βσθυεδα δελ σαβερ πορ ελ σαβερ µισµο, αλ σερϖιχιο δε λοσ δεµ〈σ ψ α λα υτι−

nkfcf"fg"nc"nkdgtvcf0"Coqt"{"tgurgvq"c"nc"nkdgtvcf"fg"nqu"fgoƒu"ukipkÝec"wpc"

αχτιτυδ δε τενερ χονχιενχια δε λα διγνιδαδ εσενχιαλ θυε τοδο σερ ηυµανο

ποσεε; ποσεερ δισποσιχι⌠ν α χονϖιϖιρ χον ελ θυε πιενσα δε µοδο διστιν−

το, σιν θυε εστο θυιερα δεχιρ χλαυδιχαρ δελ προπιο πενσαµιεντο, σινο θυε

ukipkÝec"wpkfcf"gp"nc" fkxgtukfcf."gn"rtqdngoc"fg"nq" wpq"{"fg"nq" o¿nvkrng"

θυε δεσδε Ηερ〈χλιτο ψ Παρµνιδεσ ηα τενιδο υν λυγαρ πρεεµινεντε εν λα

jkuvqtkc"fg"nc"Ýnquqhc0

ηοµβρεσ αδεµ〈σ δε σαβερ ηαχερ λοσ τραβαϕοσ µανυαλεσ

ο δε οπεραρ λασ µ〈θυινασ, απρενδαν χ⌠µο φυνχιοναν,

χυ〈λ εσ λα λ⌠γιχα ιντερνα δε συ φυνχιοναµιεντο. ∆ε

εστα µανερα, ελλοσ νο σεραν ιδιοτασ τιλεσ α υν σιστεµα

fg"gzrnqvcek„p0"Uk" gn"ecrkvcnkuvc." rqt"glgornq."cÝtoc"

θυε εσ ιµποσιβλε αυµενταρ λοσ σαλαριοσ πορθυε λα

εµπρεσα αρροϕα πρδιδασ, λοσ οβρεροσ σον χαπαχεσ

fg" cpcnk¦ct" nqu" guvcfqu" Ýpcpekgtqu" fg" nc" gortguc" {"

xgt" swﬁ" vcp" ekgtvq" gu" nq" swg" cÝtoc" gn" ecrkvcnkuvc." {"

νο δεϕαρσε ενγα〉αρ. ∆ε ιγυαλ µανερα, Σταλιν προπονα

υν δεσαρρολλο δε λα εδυχαχι⌠ν πβλιχα θυε φυερα α συ

ϖεζ µανυαλ, νο εν τρµινοσ δε υνα φορµαχι⌠ν χιϖιλ

ο δε υνα χονστρυχχι⌠ν δε λα χονχιενχια σοχιαλ, σινο

εν τρµινοσ δε υνα εδυχαχι⌠ν παρα ελ τραβαϕο θυε

φαχιλιταρα λοσ αυµεντοσ δε προδυχχι⌠ν. Παρα ελλο εσ

νεχεσαριο, σεγν Σταλιν, λασ σιγυιεντεσ χυατρο µεδιδασ

δε πολτιχα πβλιχα σοχιαλ:

‚" Nc"tgfweek„p"fg" nc"lqtpcfc"fg" vtcdclq"c"ugku"

ηορασ.

‚" Nc"kpuvkvwek„p"fg"wpc"gfwecek„p"rqnkvﬁepkec0

‚" Ελ µεϕοραµιεντο δε λασ χονδιχιονεσ δελ

η〈βιτατ.

‚" Nc"fkuokpwek„p"fg"nqu"rtgekqu"{"cwogpvq"fg"

λοσ σαλαριοσ.

Α τραϖσ δε λα ιµπλεµενταχι⌠ν δε λασ αντεριορεσ

πολτιχασ σοχιαλεσ σε µεϕοραν λοσ σιστεµασ δε

προδυχχι⌠ν ο δε ινφραεστρυχτυρα παρα λα προδυχχι⌠ν, σε

χρεα υνα σοβρεοφερτα, θυε φαχιλιταρ〈 ελ πασο δελ σιστεµα

δε λα προπιεδαδ χολεχτιϖα αλ σιστεµα δε λα προπιεδαδ

ποπυλαρ αλ πρεσενταρσε υν βιενεσταρ γενεραλιζαδο.

Περο παρα αυµενταρ λα προδυχχι⌠ν ηαψ θυε προδυχιρ

µ〈σ ψ µ〈σ ρ〈πιδαµεντε δε υνα µανερα µ〈σ

εχον⌠µιχα, λο θυε ιµπλιχα αϖανχεσ εν ελ δεσαρρολλο

δε λασ φυερζασ προδυχτιϖασ ψ νο διστριβυτιϖασ. Προχεδερ

θυε φ〈χιλµεντε πυεδε ϖολϖερσε χοντραδιχτοριο χον λα

Ýnquqhc"fgn"eqowpkuoq"cn"gzkuvkt"guecug¦"fg"tgewtuqu"

ψ φαλτα δε µοτιϖαχι⌠ν εν λα προδυχχι⌠ν:.

Αλ νο εξιστιρ δεντρο δε λα διφερενχιαχι⌠ν θυε ηαχεν

περχυσορεσ δελ πενσαµιεντο µαρξιστα χοµο Σταλιν,

Ngpkp" {" Vtquvmk9 υνα βασε ιδεολ⌠γιχο−πολτιχα

:" "Ctiwogpvcek„p"swg"rwgfg"ugt"rctekcnogpvg"eqorngogpvcfc"eqp"nc"ngevwtc"

fgn"vgzvq"fg"Vug"Vwpi"*3;7:."r0"3;2/3;4+0

;" "Ng„p"Vtquvmk"*3:9;/3;62+0"Rtqvciqpkuvc"fg"nc"tgxqnwek„p"dqnejgxkswg"gp"

λα Ρυσια δελ α〉ο 1917 θυε διο οριγεν αλ πριµερ Εσταδο οβρερο δελ µυνδο.

Συσ ενφρενταµιεντοσ χον Σταλιν λο λλεϖαρον αλ εξιλιο ψ ποστεριορ ασεσινατο

Ι Ν Χ Ι Σ Ο

↵Σοχιαλισµο ο χοµυνισµο ? διφερενχιασ εντρε ϑοην Στυαρτ Μιλλ ψ Καρλ Μαρξ

σοχιαλµεντε αχεπταδα ψ χονσενσυαδα, παρα αδοπταρ ελ

χοµυνισµο χοµο µοδο δε προδυχχι⌠ν, δεµανδαρ〈

παρα ποδερσε ινσταυραρ δε λα φυερζα δε υνα ρεϖολυχι⌠ν

αρµαδα θυε βυσθυε ιµπονερσε χον χοντινυοσ

ρεγµενεσ τοταλιζαδορεσ ψ δε διχταδυρα, εν λα θυε

ηοµβρεσ εν µασα εναρδεχιδοσ, δεσποσεδοσ σιν

µαδυρεζ πολτιχα ο σοχιαλ, εϕερχεν λα µ〈σ χρυελ τιρανα

γυιαδοσ πορ λα σολα αµβιχι⌠ν µατεριαλ δελ τενερ ψ δελ

ποδερ.

Αλ ναχερ ελ χοµυνισµο χοµο προδυχτο δε υνα

ρεϖολυχι⌠ν χαµπεσινα ψ δελ προλεταριαδο, σε χονϖιερτε

εν υν µοϖιµιεντο δε ηοµβρεσ σιν χονχιενχια πολτιχα

{"ekxkn."swg"cn" vqoct"gn"ÐrqfgtÑ."ukp" ucdgt"ocpglctnq."

ϖιολαν δερεχηοσ πολτιχοσ, δε ιγυαλδαδ δε τρατο ψ δε

λιβερταδ. Εσ υν µοϖιµιεντο δε φανατισµο ιδεολ⌠γιχο,

χαπαζ δε ιµπονερσε χον βρυταλεσ διχταδυρασ δελ

µιεδο, χοµο λο σον λασ ϖιολαχιονεσ αλ δερεχηο α λα

ϖιδα, α λα ϕυστιχια, αλ ρεχονοχιµιεντο δελ οτρο χοµο

wp"kiwcn."{"c"nc" nkdgtvcf0"Gp"fgÝpkvkxc."gn"eqowpkuoq"

προχλαµαδο πορ λοσ µαρξιστασ αλ νο εσταρ βασαδο εν

υν ϖερδαδερο δεϖενιρ ηιστ⌠ριχο δελ δεσαρρολλο δε

λασ φυερζασ προδυχτιϖασ ψ δε λασ ρελαχιονεσ σοχιαλεσ

δε προδυχχι⌠ν, σε µυεστρα χοµο υν µοϖιµιεντο

πελιγροσο α λα φελιχιδαδ γενεραλ, ψα θυε σι βιεν τιενε

µετασ σοχιαλεσ νοβλεσ, νο σε αλχανζα πορ ϖιολαρ λοσ

µτοδοσ δισχυρσιϖοσ δε λα ηιστορια αλ ιµπονερσε

αβρυπταµεντε χον ελ ποδερ ποπυλαρ δε ηοµβρεσ µασα,

σερεσ ινχαπαχεσ δε αυτογοβιερνο ψ δε αυτοχοντρολ, λο

θυε γενερα:

‚" ∆εσµοτιϖαχι⌠ν εχον⌠µιχα.

‚" ςιολενχια ψ ρεπρεσι⌠ν.

‚" Αυσενχια δε λιβερταδ δε χονχιενχια ψ δε

αχχι⌠ν.

Παρα θυε ελ χοµυνισµο σοχιαλµεντε αχεπταδο χοµο

µοδο δε προδυχχι⌠ν σε πυεδα δαρ, εσ νεχεσαρια λα

εξιστενχια δε ηοµβρεσ λιβρεσ χιϖιλιζαδοσ προδυχτο

δε υν αλτο δεσαρρολλο δε λασ φυερζασ προδυχτιϖασ,

δε υνα εδυχαχι⌠ν σοχιαλ φυερτε εν λοσ πρινχιπιοσ δε

σολιδαριδαδ, σιµπατα, ρεσπετο, τολερανχια ψ δε αµορ

πορ ελ οτρο πορ ελ σιµπλε ηεχηο δε σερ περσονα. Σολο

cu"gn"eqowpkuoq" rwgfg"nngict"c" ukipkÝect"swg"vqfcu"

λασ χοσασ, λοσ βιενεσ, λοσ ρεχυρσοσ σον χοµυνεσ α

λοσ χιυδαδανοσ δε εσα ναχι⌠ν, εσ δεχιρ, δε ηοµβρεσ

πορ παρτε δελ εϕρχιτο δελ πυεβλο.

πολτιχοσ µαδυροσ χαπαχεσ δε δεφενδερ ελ βιεν πβλιχο

χοµο προπιο, δε ϖελαρ π ορ ελ βιενεσταρ, δε προµυλγαρ

ψ πραχτιχαρ λοσ πρινχιπιοσ σοβερανοσ δε ιγυαλδαδ ψ

ϕυστιχια παρα τοδοσ.

Fg"nqu"rtkpekrkqu"vqvcnk¦cfqtgu"gp"nc"

rﬁtfkfc"fg"nkdgtvcf

Ταντο ελ χοµυνισµο χοµο λα δεµοχραχια χοµο

φορµασ δε γοβιερνο παρα υνα σοχιεδαδ ιλετραδα

πυεδεν ρεσυλταρ εν υνα πρδιδα δε λιβερταδ παρα

συσ χιυδαδανοσ. Πυεδεν χονϖερτιρσε εν φορµασ δε

γοβιερνοσ τοταλιζαδορεσ, ινχαπαχεσ δε γαραντιζαρ ελ

βιενεσταρ δε υνα ινµενσα µαψορα δε λα ποβλαχι⌠ν.

Α χοντινυαχι⌠ν Μιλλ ψ Τοχθυεϖιλλε ιντενταρ〈ν µοστραρ

χυ〈λ εσ ελ πυντο χρτιχο δε υνα σοχιεδαδ δεµοχρ〈τιχα.

Ελ Εσταδο Σοχιαλ εν Μιλλ ηαχε ρεφερενχια α λα χορρεχχι⌠ν

fgn" kpfkxkfwcnkuoq" c" vtcxﬁu" fg" wpc" cÝtocek„p" fgn"

ρεχονοχιµιεντο α λοσ δερεχηοσ δε ρεσπετο ε ιγυαλδαδ

εντρε σερεσ διφερεντεσ ταντο εν λο πολτιχο χοµο εν

λο σοχιαλ; προχεσο ηιστ⌠ριχο θυε δεµανδα τιεµπο δε

hqtocek„p"uqekcn"{"cecfﬁokec"rctc"wpc"tgcn"cÝtocek„p"

δε οβϕετιϖοσ δε ϕυστιχια σοχιαλ εν χοµυνι⌠ν χον λοσ

δερεχηοσ δε λιβερταδ. Ελ Εσταδο Σοχιαλ µιλλεανο σε

βασα εν λοσ πρινχιπιοσ δε λιβερταδ, δε εξπρεσι⌠ν, δε

fkƒnqiq"tgÞgzkxq0"Pq"gp"nqu"fg"nc"vktcpc"fg"nc"oc{qtc"

χοµο οχυρρε εν λασ δεµοχραχιασ ο δε λοσ τοταλιζαδορεσ

ποδερεσ δελ ποδερ ποπυλαρ δελ χοµυνισµο, σινο εν

λα εδυχαχι⌠ν χρεχιεντε δε χιυδαδανοσ εν ϖαλορεσ

σοχιαλεσ; σολο ασ εσ ποσιβλε εϖιταρ εν λα ποβλαχι⌠ν λοσ

φανατισµοσ εξτρεµοσ χαυσαδοσ πορ λδερεσ σεδιχιοσοσ

ψ εµβαυχαδορεσ θυε βυσχαν απροϖεχηαρσε α συ φαϖορ

δε λασ µασασ δε ηοµβρεσ ιγνοραντεσ.

Μιλλ ψ Τοχθυεϖιλλε ϖεν εν λασ βσθυεδασ σοχιαλεσ πορ

λα λιβερταδ ψ λα ιγυαλδαδ υνα ρελαχι⌠ν χοντραδιχτορια,

θυε εσ µ〈σ αµπλια, σεγν Μιλλ, εν υνα σοχιεδαδ ποχο

χιϖιλιζαδα, ο εσχασαµεντε εδυχαδα. ∆ε λα λεχτυρα θυε

Μιλλ ηιχιερα δε λα οβρα δελ εσχριτορ φρανχσ ∆εµοχραχια

εν Αµριχα"fg"Vqeswgxknng."*3:27/3:7;+10, λε αψυδ⌠ α

εντενδερ χ⌠µο λοσ πρινχιπιοσ δε λιβερταδ ε ιγυαλδαδ

10""Nqu" fqu"rtkogtqu"xqn¿ogpgu"fg"vcp" ocipc"qdtc"crctgegp"gp"3:57" {"nqu"

fqu"¿nvkoqu"gp"3:620"∆εµοχραχια εν Αµριχα χονστιτυψε ελ πριµερ εστυδιο

σιστεµ〈τιχο ψ εµπριχο δε λοσ εφεχτοσ δελ ποδερ πολτιχο σοβρε λα σοχιεδαδ

µοδερνα. Τοχθυεϖιλλε θυιεν φυερα τεστιγο δε δοσ γρανδεσ ρεϖολυχιονεσ: λα

δεµοχρ〈τιχα ψ λα ινδυστριαλ οβσερϖαν χ⌠µο ιµπαχταν εν ελ ορδεν σοχιαλ θυε

fglc"fg"ugt"vtcfkekqpcn." rqt"nq"swg"tgcnk¦c" wpc"xkukvc"c"Pqtvgcoﬁtkec." eqp"

συ αµιγο Γυσταϖε δε Βαυµοντ παρα οβσερϖαρ λοσ νυεϖοσ χοµπορταµιεντοσ

σοχιαλεσ δε λα µοδερνα σοχιεδαδ δεµοχρ〈τιχα.

Ι Ν Χ Ι Σ Ο

100 ℑνγελ Εµιλιο Μυ〉οζ Χαρδονα

πυεδεν λλεγαρ α σερ ριϖαλεσ εν λα πρ〈χτιχα σοχιαλ.

Χοµπρενδι⌠ χ⌠µο λα δεµοχραχια πυεδε σερ φυεντε

δε πρδιδασ δε λα λιβερταδ ινδιϖιδυαλ ψ χονϖερτιρσε

gp" wp" kpuvtwogpvq" fg" Ðτιρανα δε λα µαψοραÑ0" Nc"

δεµοχραχια χοµο οργανιζαχι⌠ν πολτιχα βασαδα εν υν

προγρεσιϖο ιγυαλιταρισµο νο χονϖεργε δε ιπσο φαχτο εν

λα λιβερταδ. Σιν εµβαργο, ταντο Μιλλ χοµο Τοχθυεϖιλλε

*3;:7+"xgp"gp" ncu"hqtocu"fg" iqdkgtpqu"fgoqetƒvkequ"

ελ σιγνο δε υν πορϖενιρ σοχιαλ ινεϖιταβλε ψ µεϕορ:

ÐJcdcp"swgtkfq"ugt"nkdtgu"rctc"rqfgt"jcegtug"kiwcngu."

ψ, α µεδιδα θυε λα ιγυαλδαδ σε χιµενταβα µ〈σ χον λα

αψυδα δε λα λιβερταδ, λεσ ηαχια λα λιβερταδ µ〈σ διφχιλ

(π. 264).

Ncu" eqpugewgpekcu" swg" nc" kiwcnfcf" vkgpg" uqdtg" nc"

λιβερταδ δελ ινδιϖιδυο πυεδεν ηαχερσε χαδα ϖεζ µ〈σ

τιρ〈νιχα. Τοδο λο θυε εν λα σοχιεδαδ µοδερνα αλιενα αλ

ινδιϖιδυο δε λα αυτοριδαδ τραδιχιοναλ, λο αρραστρα χον

µ〈σ φυερζα ηαχια ελ ποδερ, νο χοµο αλγο αβστραχτο ψ

λεϕανο, σινο χοµο αλγο χυλτυραλ, χερχανο ε ντιµο. ∆ε

εστα φορµα, λα δεµοχραχια σε χονϖιερτε εν υν σιστεµα

δε ποδερ ψ νο δε λιβερταδ, ψα θυε ελ ινδιϖιδυο νο

rwgfg"guecrct" cn"rqfgt" fg"ncu"oc{qtcu0" Nc"oc{qtc"

σε χονϖιερτε εν υν τοδο τιρ〈νιχο πορ λα πρεσι⌠ν θυε ελλα

εϕερχε σοβρε χαδα υνο δε συσ µιεµβροσ, ελ ινδιϖιδυο

σε ϖε οβλιγαδο α αχτυαρ εν χονφορµιδαδ χον ελ γρυπο.

Rqfgt"fg"nc"oc{qtc"swg"uk"dkgp"rwgfg"ugt"dgpgÝekquq"

παρα ελ τοδο ταµβιν πυεδε λλεγαρ α σερ φυεντε δε

χονφορµισµο, δε ρεσιγναχι⌠ν, δε φαλτα δε ινδιϖιδυαλ,

δε αυτοδοµινιο ο δε ϖολυνταδ προπια, εν οτρο σεντιδο,

δε εστανχαµιεντο σοχιαλ πορ χυαντο νο αδµιτε λα

διφερενχια, σε ϖυελϖε ιντολεραντε ο απ〈τιχα χον ελ

διστιντο. Αλγυνασ δε λασ ιδεασ διφερεντεσ οβλιγαν α

nc"tgÞgzk„p." owguvtcp" qvtqu"guegpctkqu." gzrcpfgp" gn"

µυνδο δε λο παρτιχυλαρ, ινϖιταν αλ χαµβιο, αλτεραν

ελ ορδεν εσταβλεχιδο, πορ λο θυε σε χονϖιερτε παρα

µυχηοσ εν υν δεσαφο ιναδµισιβλε δε χαµβιο πορ ελ

η〈βιτο δε λα χοστυµβρε. Μυχηοσ ϕυιχιοσ δε ηοµβρεσ

σαβιοσ σον ανυλαδοσ πορ λα φαλτα δε εντενδιµιεντο

fg"nc" owejgfwodtg." fg" cnn" swg" Vqeswgxknng" *3;:7+"

cÝtog<

Υνα µυχηεδυµβρε δε ηοµβρεσ σεµεϕαντεσ θυε σε

ϖυελϖεν ηαχια ελλοσ µισµοσ σιν τρεγυα, εν προχυρα

δε πλαχερεσ πεθυε〉οσ ψ ϖυλγαρεσ, ψ, πορ οτρα, δε

υν ποδερ ινµενσο ψ τυτελαρ () θυε σε παρεχερα

α λα αυτοριδαδ πατερνα, χοµο σι ελλα τυϖιερα πορ

οβϕετο πρεπαραρ α λοσ ηοµβρεσ παρα λα εδαδ ϖιριλ;

περο νο εσ ασ, σινο θυε σολο βυσχα παραρλοσ

ιρρεϖοχαβλεµεντε εν λα ινφανχια (Τοχθυεϖιλλε,

3;:7<:6>

Ncu"fgekukqpgu"swg"rctc"rqfgt"ugt"tgcnk¦cfcu"fgocpfcp"

δελ αποψο δε λασ µαψορασ, χρεα δεπενδενχια δε

υνοσ ηοµβρεσ φρεντε α οτροσ, φαχιλιτα λα δεπενδενχια

εν λα ινχαπαχιδαδ δε αχτυαρ χον ϖολυνταδ προπια ψ

δε αυτογοβιερνο. Ελ αµορ α λα ιγυαλδαδ, αλ λογρο

δε σερ τοδοσ ιγυαλεσ, λλεϖα α λοσ ινδιϖιδυοσ ψ α συσ

ινστιτυχιονεσ α θυε χαδα αχχι⌠ν παρτιχυλαρ σεα ϖαλοραδα

ψ µεδιδα χον υν µισµο δενοµιναδορ χοµν, α υνα

εστανδαριζαχι⌠ν, α υνα υνιφορµιδαδ πελιγροσα. Πορ

ελλο, λα εσπερανζα δε υν ινδιϖιδυο εν σολιταριο ο δε

υν πεθυε〉ο γρυπο δε τριυνφαρ εν συ προπ⌠σιτο δε λα

διφερενχια εσ χαδα ϖεζ µ〈σ διφχιλ, λο θυε τερµινα εν

ελ αισλαµιεντο ψ εν λα εξχλυσι⌠ν σινο σε χαµβια δε

προχεδερ. Φορµασ χονδενατοριασ θυε ηαχεν περδερ ελ

ϖερδαδερο συστεντο δε λα δεµοχραχια αντε ελ ρεσπετο α

λα ινδιϖιδυαλιδαδ ψ α λα λιβερταδ.

∆α α εντενδερ Τοχθυεϖιλλε θυε ελ δεσεο δε λοσ

ηοµβρεσ ο δε λασ µαψορασ πορ λα ιγυαλδαδ λοσ λλεϖα α

λα βσθυεδα µατεριαλ δε βιενεσ ιµποσιβλεσ δε οβτενερ.

Ελ αφ〈ν πορ ελ τενερ δεσπιερτα εν χαδα υνο δε ελλοσ ελ

εσπριτυ δε λα χοµπετενχια, δε θυερερ τενερ µ〈σ θυε

(), α λα πυγνα πορ (). Φορµασ χοµπετιτιϖασ θυε

σε ϖυελϖεν ποχο ϕυστασ ψ εθυιτατιϖασ, δονδε λλεγα α

τενερ µ〈σ θυιεν ποσεε ηαβιλιδαδεσ συπεριορεσ, χοµο

σι σε ηαβλαρ〈 δε υνα σελεχχι⌠ν δαρωινιανα ο νατυραλ.

Χοµπορταµιεντοσ θυε οβλιγαν λα πρεσενχια δε υνα

εντιδαδ συπεριορ α ελλοσ, χαπαζ δε γαραντιζαρ ελ

qtfgp."guvcdngegt" pqtocu"{" rtqegfgtgu."cu" nq"cÝtoc"

Τοχθυεϖιλλε:

Πορ ενχιµα δε εσα ραζα δε ηοµβρεσ σε εσταβλ εχε

υν ποδερ ινµενσο ψ τυτελαρ, νιχο θυε τοµα α

συ χαργο ασεγυραρ συ σατισφαχχι⌠ν ψ χυιδαρ δε

συ δεστινο. Εσε ποδερ εσ αβσολυτο, µινυχιοσο,

ρεγυλαρ, προϖιδεντε ψ µανσο (). Εσε ποδερ νο

δεστρυψε λα εξιστενχια, περο λα ιµπιδε; νο τιρανιζα,

σινο θυε χοµπριµε, δεβιλιτα, απαγα ψ αδορµεχε αλ

πυεβλο, ηαστα θυε χαδα ναχι⌠ν θυεδα ρεδυχιδα α

υν µερο ρεβα〉ο δε ανιµαλεσ τµιδοσ ψ λαβοριοσοσ,

ew{q"rcuvqt"gu"gn"iqdkgtpq"*Vqswgxknng."3;:7

Εσ νεχεσαριο ελ εσταβλεχιµιεντο δε υνα αυτοριδαδ

ϕερ〈ρθυιχα χαπαζ δε µαντενερ ελ ορδεν σοχιαλ,

υνα ινστιτυχι⌠ν θυε χοµπλεµεντε υνα λιβερταδ δε

µερχαδο, ρεγυλαριχε λοσ δερεχηοσ δε περτενενχια ο

προπιεδαδ, χοντρολε λοσ µεχανισµοσ δε απροπιαχι⌠ν

Ι Ν Χ Ι Σ Ο

101

↵Σοχιαλισµο ο χοµυνισµο ? διφερενχιασ εντρε ϑοην Στυαρτ Μιλλ ψ Καρλ Μαρξ

{"fg"cewowncek„p."swg"fgÝpc"gn"nokvg" fg"nq"oq"{"nq"

τυψο, θυε αβογυε πορ λοσ δερεχηοσ δε λοσ διφερεντεσ ο

δε λοσ δβιλεσ, ψα θυε λα απαρεντε ηοµογενειδαδ δε λα

σοχιεδαδ δεµοχρ〈τιχα οχυλτα τρεσ φυεντεσ ιναγοταβλεσ

δε ηετερογενειδαδ: λα ηαβιλιδαδ φσιχα, ελ ιντελεχτο ψ

nc"tkswg¦c0" Vqeswgxknng"*3;:7+" fc"c" gpvgpfgt."swg" nc"

µαψορα δε λα ηυµανιδαδ χαρεχε δε χαπαχιδαδ παρα

αλχανζαρ χονϖιχχιονεσ ραχιοναλεσ, λασ εξιγενχιασ δε

λα σοχιεδαδ µοδερνα δελ χονοχιµιεντο σον ταλεσ θυε,

βαϕο χονδιχιονεσ δεµοχρ〈τιχασ, νο τοδοσ λοσ ηοµβρεσ

τιενεν λα ηαβιλιδαδ, ελ εµπε〉ο, λα παχιενχια, ϖοχαχι⌠ν,

oqvkxcek„p"g"kpvgtﬁu"rctc"vtcvct"fg"cfswktktnq0"Nc"hcnvc"

δε τιεµπο εν λασ µαψορασ δελ πυεβλο εσ πορθυε εστ〈ν

οβλιγαδοσ α γαναρσε ελ παν, χαρεχιενδο δε εστε ϖαλιοσο

ρεχυρσο παρα ελ χυλτιϖο δελ χονοχιµιεντο.

Σι βιεν λοσ οργενεσ δε λοσ αντεριορεσ δεσεθυιλιβριοσ

σοχιαλεσ σον χοµπαρτιδοσ πορ Μαρξ, Μιλλ ψ Τοχθυεϖιλλε

σε διφερενχιαν εν συ τραταµιεντο ο εν λοσ µεχανισµοσ

δε σολυχι⌠ν θυε σε πλαντεαν. Παρα Μαρξ λα σολυχι⌠ν

εσταρ〈 εν λα χεντραλιζαχι⌠ν δε λα προπιεδαδ πριϖαδα εν

µανοσ δελ ποδερ ποπυλαρ δελ προλεταριαδο, ελ Εσταδο

χοµυνιστα σερ〈 ελ θυε ασιγνα ψ γαραντιζα α τοδοσ συσ

ναχιοναλεσ υνα διστριβυχι⌠ν εθυιτατιϖα ε ιγυαλιταρια δε

dkgpgu."eqoq"ug" cÝto„"oƒu"cttkdc0" Rctc"Vqeswgxknng"

µιεντρασ νο εξιστα υνα βυενα εδυχαχι⌠ν δε λασ µασασ

ελ µεϕορ δε λοσ γοβιερνοσ νο εσταρ〈 εν λα δεµοχραχια

σινο εν λα χονφορµαχι⌠ν δε γοβιερνο αριστοχρ〈τιχο.

Nc"oglqt"fg"ncu"hqtocu"rctc"nqitct"gn"ecodkq"uqekcn"gu"

α τραϖσ δε λα πολτιχα ο δε λα αχχι⌠ν πολτιχα, περο παρα

ελλο λα σοχιεδαδ δεβε εσταρ πρεπαραδα, τενερ βυενα

ινφορµαχι⌠ν, σερ χαπαζ δε ϖαλοραρ λασ προπυεστασ ψ

uwu"korcevqu"uqekcngu."rqt"nq"swg" cÝtoc"Vqeswgxknng."

εσ νεχεσαρια λα ϖολυνταδ θυε ελλοσ τενγαν παρα

τρανσφορµαρ λα σοχιεδαδ δε φορµα χονσχιεντε, χον γραν

ρεσπονσαβιλιδαδ ινδιϖιδυαλ, βιεν σεα φαϖορεχιενδο λα

εντρεγα δε λα ϖολυνταδ πολτιχα δε λοσ χιυδαδανοσ εν

µανοσ δε εξπερτοσ θυε τενγαν χοµο πρινχιπαλ ιντερσ

ελ βιεν πβλιχο ψ νο δεσπ⌠τιχο, ο δεσδε λα ϖολυνταδ δε

τοδοσ ο δε χαδα υνο δε λοσ χιυδαδανοσ εν τραβαϕαρ πορ

λα δεφενσα δε λοσ πρινχιπιοσ δε λα λιβερταδ. Αλ ρεσπεχτο

Τοχθυεϖιλλε ασεϖερα:

Εν εφεχτο, σε ηαχε διφχιλ χονχεβιρ χ⌠µο

ηοµβρεσ θυε ηαν ρενυνχιαδο εντεραµεντε αλ

η〈βιτο δε διριγιρσε α ελλοσ µισµοσ ποδραν ελεγιρ

αχερταδαµεντε α θυιενεσ ηαν δε χονδυχιρλεσ; ψ νο

εσ ποσιβλε θυε υν γοβιερνο λιβεραλ, ενργιχο, ψ

σαβιο, σε εσταβλεζχα χον ελ συφραγιο δε υν πυεβλο

fg"guencxqu"*Vqeswgxknng."3;:7<466+0

Α διφερενχια δε λασ προπυεστασ δε Μαρξ ψ Τοχθυεϖιλλε

παρα ρεδυχιρ λοσ ιµπαχτοσ νεγατιϖοσ δε λα δεµοχραχια

χοµο µεχανισµο δε εξπλοταχι⌠ν δε λασ µασασ, ϑοην

Στυαρτ Μιλλ πλαντεα συ σολυχι⌠ν α παρτιρ δε λα λιβερταδ

εξτρεµα δε τοδοσ λοσ ινδιϖιδυοσ, θυε δεβερ〈 εσταρ

αχοµπα〉αδα δε υνα αµπλια φορµαχι⌠ν χαπαζ δε

δεσπερταρ λοσ σεντιµιεντοσ δε σιµπατα ψ δε σολιδαριδαδ

πορ λοσ οτροσ, εν οτρασ παλαβρασ εν λα χονχιενχια σοχιαλ,

(ηυµανα, χιϖιλ ψ πολτιχα, δε τοδοσ ψ δε χαδα υνο δε

λοσ χιυδαδανοσ).

Μιλλ χοµο Αδαµ Σµιτη ϖεν εν λοσ σεντιµιεντοσ

δε σιµπατα εντρε λοσ ηοµβρεσ λα ποσιβιλιδαδ δελ

εντενδιµιεντο σοχιαλ θυε φαχιλιτα λα υνι⌠ν σολιδαρια,

λα βενεϖολενχια, λα αψυδα µυτυα, λα τολερανχια ψ λα

πρυδενχια. Ελ εφεχτο µυλτιπλιχαδορ εν λα φορµαχι⌠ν

δε λοσ σεντιµιεντοσ δε λα σιµπατα α τοδα λα σοχιεδαδ

uqnq"gu" rqukdng"dclq" gn"rqfgt" vwvgnct"fgn" Guvcfq0"Ncu"

ινστιτυχιονεσ σοχιαλεσ δελ Εσταδο χοµο λασ εσχυελασ,

λα ιγλεσια, λα φαµιλια ψ δε λοσ µεδιοσ δε χοµυνιχαχι⌠ν

χοµο λα τελεϖισι⌠ν, λα ραδιο ψ λα πρενσα ηαχεν ποσιβλε

µεϕοραρ λα σενσιβιλιδαδ σοχιαλ, εν λα θυε χαδα ηοµβρε

εσ χαπαζ δε ϖερσε εν ελ οτρο χοµο υν ιγυαλ α σ µισµο,

δε εντενδερ συσ νεχεσιδαδεσ δε βιενεσταρ χοµο

προπιασ. ∆ε αλλ θυε Μιλλ ϖε εν λα σολιδαριδαδ δελ

χοοπερατιϖισµο υνα εξπρεσι⌠ν µ〈σ δε λα βενεϖολενχια

εν ελ λογρο δε λα υτιλιδαδ γενεραλ, δε λα αυτορρεαλιζαχι⌠ν

δε χαδα ινδιϖιδυο δεντρο δε λα χοµυνιδαδ ο δε λα

βσθυεδα πορ λα φελιχιδαδ σοχιαλ ο φρατερναλ.

Nc" xktvwf" fg" nc" uqekgfcf" oknngcpc" guvƒ" gp" ncu"

πρεφερενχιασ σοχιαλεσ δελ αλτρυισµο σολιδαριο, θυε

βυσχα υνα υτιλιδαδ χοµν α τοδοσ πορ χυαντο σε

ρεχονοχεν χοµο σερεσ ηυµανοσ ιγυαλεσ, εν οτρασ

rcncdtcu." Oknn" rtgÝgtg" nc" uqekgfcf" eqqrgtcvkxc" {"

σολιδαρια α λα σοχιεδαδ χαπιταλιστα ε ινσολιδαρια. Μιλλ

πιενσα εν υνα σοχιεδαδ σοχιαλιστα ψ νο χοµυνιστα

Gn"ugpvkfq"fgn"uqekcnkuoq"gp"Oknn

Ελ ιδεαλ πολτιχο δε Μιλλ δε υνα σοχιεδαδ ϕυστα

ε ιγυαλιταρια λε λλεϖα α ϕυιχιοσ δε ιµπορτανχια ψ

vtcuegpfgpekc"uqekcn0"Cn"kiwcn"swg"nqu"Ýn„uqhqu"itkgiqu"

χοµο Σενεχα, Μιλλ ϖε εν λα εδυχαχι⌠ν ελ φυνδαµεντο

δελ δεσαρρολλο, ελ πρινχιπιο δε χονστρυχχι⌠ν σοχιαλ

ινελυδιβλε χαπαζ δε δεσπερταρ λα χονσχιενχια χιϖιλ θυε

φαχιλιτα ελ αµορ εντρε λοσ ηοµβρεσ πορ λα λιβερταδ, λα

ιγυαλδαδ ψ λα ϕυστιχια. Α τραϖσ δε λα εδυχαχι⌠ν α τοδοσ

λοσ χιυδαδανοσ εσ ποσιβλε λα χρεαχι⌠ν δε ινστιτυχιονεσ

Ι Ν Χ Ι Σ Ο

102 ℑνγελ Εµιλιο Μυ〉οζ Χαρδονα

σοχιαλεσ χαπαχεσ δε γαραντιζαρ λα χονστρυχχι⌠ν δελ

µεϕορ δε λοσ µυνδοσ ποσιβλεσ: λα χορρεχτα ϖαλοραχι⌠ν

Ýnqu„Ýec"fg"hgnkekfcf0"CÝtoc"Oknn

 πορθυε µιεντρασ λα εδυχαχι⌠ν χοντινυασε

σιενδο ταν δεπλοραβλεµεντε ιµπερφεχτα, νοσ

ατερραβα λα ιγνορανχια ψ, εσπεχιαλµεντε, ελ

giquoq"{"nc"dtwvcnkfcf"fg"nc"ocuc0"Pwguvtq"kfgcn"

fg" fgÝpkvkxq" rtqitguq" kdc" owejq" oƒu" cnnƒ" fg"

nc" fgoqetcekc" {" pqu" encukÝecdc" fgekfkfcogpvg"

βαϕο λα δενοµιναχι⌠ν γενεραλ δε σοχιαλιστασ.

Αυνθυε ρεπυδι〈βαµοσ χον λα µ〈ξιµα ενεργα

εσα τιρανα θυε εϕερχε λα σοχιεδαδ σοβρε λοσ

ινδιϖιδυοσ εν λα µαψορ παρτε δε λοσ σιστεµασ

σοχιαλιστασ, εσπερ〈βαµοσ θυε λλεγαρα υν τιεµπο

εν θυε λα σοχιεδαδ νο εσταρα ψα διϖιδιδα εντρε

λοσ δεσοχυπαδοσ ψ λοσ ινδυστριοσοσ. Ελλο οχυρριρα

χυανδο λα ρεγλα δε θυε nqu" swg" pq" vtcdclcp" pq"

χοµαν, σε απλιχαρα νο σολο α λοσ ποβρεσ, σινο α

τοδο ελ µυνδο δε υνα µανερα ιµπαρχιαλ; χυανδο

λα ρεπαρτιχι⌠ν δελ προδυχτο δελ τραβαϕο, εν λυγαρ δε

δεπενδερ, χοµο αηορα συχεδε εν γραν µεδιδα, δε

λα χιρχυνστανχια αχχιδενταλ δε ηαβερ ναχιδο ριχο α

ποβρε, εστυϖιερα βασαδα, πορ χοµν αχυερδο, εν

λοσ πρινχιπιοσ δε λα ϕυστιχια (). Χονσιδερ〈βαµοσ

θυε ελ προβλεµα σοχιαλ δελ φυτυρο σερ〈 χοµο υνιρ

λα µαψορ λιβερταδ δε αχχι⌠ν, χον λα προπιεδαδ

χοµν δε τοδασ λασ µατεριασ πριµασ δελ γλοβο,

{"wpc"kiwcn" rctvkekrcek„p"gp"v qfqu"nqu"dgpgÝekqu"

προδυχιδοσ πορ ελ τραβαϕο χονϕυντο (Μιλλ,

3;:8<47+11.

∆ε εστα µανερα, ελ χονχεπτο µιλλεανο δε φελιχιδαδ

uqekcn" ukipkÝec

αβυσο, λα λυχηα χοντρα χυαλθυιερ φορµα δε βαρβαριε,

βιεν σεα λα δε λασ λιτεσ, λα δε λοσ τιρανοσ ο λα ποπυλαρ.

UkipkÝec"gn"tgeqpqekokgpvq"fg"ncu"fkipkfcfgu"dƒukecu"

δε λοσ σερεσ ηυµανοσ, ηοµβρεσ ψ µυϕερεσ πορ ιγυαλ;

ελ υνιϖερσαλ δερεχηο αλ συφραγιο; λα αβολιχι⌠ν δε λα

εσχλαϖιτυδ ψ δελ ραχισµο; λα συπρεσι⌠ν δελ χαστιγο

χορποραλ; ελ δερεχηο αλ τραβαϕο; ελ ρεσπετο α λα λεγτιµα

ϖολυνταδ δε ινδεπενδενχια δε λοσ πυεβλοσ φρεντε αλ

χεντραλισµο χολονιαλιστα; λα εξτιρπαχι⌠ν δελ πρεϕυιχιο.

UkipkÝec" fglct" fg" ncfq" gn" rtkpekrkq" giquvc" fg" nc"

υτιλιδαδ ινδιϖιδυαλ πορ λα βσθυεδα δελ πρινχιπιο

σοχιαλ δελ υτιλιταρισµο.

Α διφερενχια δε λα απτιτυδ πρυδεντε δε Μιλλ φρεντε αλ

σοχιαλισµο εν λοσ Πρινχιπιοσ δε Εχονοµα Πολτιχα δε

11""Gn"uwdtc{cfq"ug" jceg"eqp"gn"Ýp"fg"dtkpfct"cn"ngevqt"oc{qt"enctkfcf"uqdtg"

λα ποσιχι⌠ν δε Μιλλ φρεντε αλ σοχιαλισµο δογµ〈τιχο ο χοµυνιστα.

*3:6:+12"gp"nc"ÐCwvqdkqitchcÑ"*3;5;."r0"397+"xg"gp"gn"

σοχιαλισµο υνα τιρανα13, υν ποδερ αβσολυτιστα ινχαπαζ

δε λογραρ υνα φελιχιδαδ παρα τοδοσ. Ελ σοχιαλισµο πορ

σερ δογµ〈τιχο σε εριγε σοβρε λα βασε δε υνα πρδιδα δε

λιβερταδ, δε χονχερταχι⌠ν πολτιχα εντρε λοσ χιυδαδανοσ

ψ σε χονϖιερτε εν υν ατενταδο χοντρα λα δοχτρινα

υτιλιταριστα.

Μιλλ αχεπτα δελ σοχιαλισµο ελ χοοπερατιϖισµο, χοµο

µεϕορ φορµα δε διστριβυχι⌠ν σοχιαλ δε λα ριθυεζα,

δονδε τοδοσ λοσ ινδιϖιδυοσ σε ρεχονοχεν α σ µισµοσ

χοµο ιγυαλεσ ψ βυσχαν δισφρυταρ δε λοσ µισµοσ

δερεχηοσ εν χαλιδαδ δε ϖιδα; φορµασ δε διστριβυχι⌠ν

θυε µεϕοραν ελ χαρ〈χτερ δε λοσ ϖαλορεσ ινδιϖιδυαλεσ

δε λα σιµπατα χοµο σον: λα σολιδαριδαδ, λα αψυδα

µυτυα ψ λα βενεϖολενχια. ςαλορεσ δε βιενεσταρ

ινδιϖιδυαλ θυε εστ〈ν µυψ πορ ενχιµα δε λοσ λεγαδοσ

πορ ελ χαπιταλισµο ινσολιδαριο ψ χοµπετιτιϖο χοµο

λοσ δελ εγοσµο πυρο, λα αϖαριχια, ελ ενγα〉ο, λα

τραµπα, λα λυϕυρια ψ λα µεντιρα. ∆ε εστα µανερα, Μιλλ

εν λα Αυτοβιογραφα πενσαβα ελ σοχιαλισµο νο χοµο

ασοχιαχι⌠ν χεντραλιζαδα εν υν Εσταδο τοδο ποδεροσο,

σινο µ〈σ βιεν χοµο υν χονϕυντο δε χοοπερατιϖασ δε

τραβαϕαδορεσ πραχτιχανδο λασ ϖιρτυδεσ δε λα ασοχιαχι⌠ν

δελ εµποδεραµιεντο. (Ροββινσ, 1952, π. 159). Τοδο

σερ ηυµανο µαντιενε ελ δεσεο δε ϖιϖιρ, ϖερσε ψ

σεντιρσε βιεν; ελ 〈νιµο δε ϖιϖιρ χον διγνιδαδ, χον λα

λιβερταδ δε αυτοδοµινιο ψ δελ αυτοχοντρολ, δε σεντιρσε

δυε〉ο δε σ µισµο. Σεντιµιεντοσ θυε λεσ αλιµεντα εν

ελ αµορ προπιο ψ λεσ µοτιϖα α λασ πρ〈χτιχασ προπιασ δε

λα ασοχιαχι⌠ν.

Παρα Μιλλ ελ τριυνφο δελ σοχιαλισµο σε βασα εν συ

χαπαχιδαδ δε αγρυπαρ α τοδοσ λοσ χιυδαδανοσ, πορ

µεδιο δελ εϕεµπλο σοχιαλ, εσ δεχιρ εν λα ϖιρτυδ δε

εξπρεσαρ υνα λεγιτιµιδαδ δε ινσπιραχι⌠ν σοχιαλ θυε

βυσχα συ υνιϖερσαλιζαχι⌠ν. Αλ σερ λα σοχιεδαδ υν εσπεϕο

rctc"gn"jqodtg." eqoq"nq"cÝtoc" nc"Ýnquqhc"oqtcn"fg"

Σµιτη, λασ χοοπερατιϖασ τενδερ〈ν α λα υνιϖερσαλιζαχι⌠ν

πορ τρεσ ραζονεσ φυνδαµενταλεσ:

‚" Πριµερο, αλ µεϕοραρσε λα διστριβυχι⌠ν δε λα

ριθυεζα εντρε λοσ ινδιϖιδυοσ ασοχιαδοσ µ〈σ

περσονασ ϖαν α θυερερ σερ παρτε δε διχηο

µοδελο εχον⌠µιχο δε διστριβυχι⌠ν.

34"Oknn"CÝtoc c"nq"swg"rwgfgp"tgc−

λιζαρ ελ σιστεµα δε ινιχιατιϖα πριϖαδα ψ ελ σοχιαλισµο χον συ µεϕορ φορµα,

ψ ηαστα παρα δεχιδιρ χυ〈λ δε εστασ δοσ σερ〈 λα φορµα λτιµα δε λα σοχιεδαδ.

13""Oknn"cÝtoc

εϕερχε λα σοχιεδαδ σοβρε λοσ ινδιϖιδυοσ εν λα µαψορ παρτε δε λοσ σιστεµασ

σοχιαλιστασ.

Ι Ν Χ Ι Σ Ο

103

↵Σοχιαλισµο ο χοµυνισµο ? διφερενχιασ εντρε ϑοην Στυαρτ Μιλλ ψ Καρλ Μαρξ

‚" Σεγυνδο, ελ τραβαϕο χοοπερατιϖο µοτιϖα ελ

ρενδιµιεντο εν λα προδυχχι⌠ν, ψα θυε αλ σερ

λοσ τραβαϕαδορεσ δυε〉οσ δε λα εµπρεσα σε

σιεντεν εστιµυλαδοσ α βυσχαρ υν µαψορ φρυτο

δε συ τραβαϕο χοµν ο δε συσ εσφυερζοσ.

‚" Vgtegtq." oƒu" cnnƒ." cÝtoc" Oknn" *3:6:+" fg"

λοσ χρεχιµιεντοσ εν προδυχχι⌠ν εστ〈 λα

γραν ρεϖολυχι⌠ν µοραλ θυε αχοµπα〉αρα ταλ

rtqeguq"*r0"9:;+0" Gp"nc"Αυτοβιογραπηψ Μιλλ

(π. 177) νο δεϕα δε αδµιραρσε εν λα εδυχαχι⌠ν

θυε τοµαν λοσ ινδιϖιδυοσ αλ σερ παρτε δελ

τραβαϕο χοοπερατιϖο, δονδε σε χυλτιϖα ελ

ιντερσ γενεραλ ψ νο ελ παρτιχυλαρ, ηαχιενδο

α λοσ ινδιϖιδυοσ µ〈σ σολιδαριοσ δονδε σε

προχυρα λα φελιχιδαδ παρα ελ µαψορ νµερο

δε περσονασ χοµο λο ρεζα ελ υτιλιταρισµο.

Φιναλµεντε, λα χονχεπχι⌠ν σοχιαλ δε Μιλλ σοβρε

ελ χοοπερατιϖισµο σε ινσερτα εν υν µερχαδο δε

χοµπετενχια περφεχτα, λο θυε λο διφερενχια δε λα

χονχεπχι⌠ν σοχιαλιστα δε Μαρξ ψ δε λοσ σοχιαλιστασ

υτ⌠πιχοσ σαιντ σιµονιανοσ. ∆ε εστα µανερα Μιλλ

fgÝgpfg" eqoq" oglqt" hqtoc" fg" eqjguk„p" uqekcn"

λα εξιστενχια δε λα προπιεδαδ πριϖαδα σοβρε λα

egpvtcnk¦cfc."{"fgÝgpfg"nc"kiwcnfcf"fkuvtkdwvkxc"fg"ncu"

γανανχιασ σοβρε λα ινσταυραχι⌠ν δε λιτεσ.

Rjknkrrg"Nﬁiﬁ"*4228+" cÝtoc nc"uqnwek„p"

σαιντ− σιµονιανα εν χυαντο ιµπλιχα εν ελ σοχιαλισµο δε

gnnqu"gn"egpvtcnkuoq"{"nc"inqtkÝecek„p"fg"wpc"ﬁnkvg"Ðrqt"

ενχιµα δε λα σοχιεδαδ. Μιλλ εσπερα θυε ελ δεσαρρολλο

fg"ncu"eqqrgtcvkxcu" rgtokvc"tgogfkct"nc"kpuwÝekgpekc"

δελ δεσαρρολλο µοραλ δε λοσ τραβαϕαδορεσ. ∆ε αλλ θυε ελ

Ýn„uqhq"kpinﬁu"cÝtog ÐNc"ectcevgtuvkec"fg" nqu"ugtgu"

χιϖιλιζαδοσ εσ λα χαπαχιδαδ δε χοοπεραρ; ψ στα, χοµο

vqfcu"ncu"hcewnvcfgu."ug"oglqtc"eqp"nc"rtƒevkecÑ"*3:6:

8;:/8;;+0gp"qvtcu" rcncdtcu."eqp" nc"kpuvtweek„p." gp" gn"

σενο δε λα σοχιεδαδ δε ηοµβρεσ λιβρεσ ε ιγυαλεσ ψ νο

χον λα ιµποσιχι⌠ν ιδεολ⌠γιχα δε υν παρτιδο χοµυνιστα,

ο δε λα βοτα µιλιταρ δε υν εϕρχιτο ροϕο θυε ιντιµιδε,

θυε ϖιολε ο προηβα τοδο λο θυε εσ διφερεντε.

Fg"nc"fkuvtkdwek„p"{"fg"nc"rtqfweek„p"gp"

gn"nqitq"fgn"Guvcfq"uqekcn

Oknn"gp"uw"ctvewnq"ÐEkxknk¦cek„pÑ"fg"3:58."fguetkdg"nc"

µοδερνα σοχιεδαδ χαπιταλιστα εν συ εταπα χοµερχιαλ.

Σεγν εστε αυτορ, εν λα σοχιεδαδ χοµερχιαλ, ελ ηοµβρε

χονχεντρα συσ ενεργασ εν χονσεγυιρ δινερο ψ βιενεσ

ocvgtkcngu0" Nc" xcnqtcek„p" swg" nc" uqekgfcf" jceg" fg"

λοσ σερεσ ηυµανοσ δεσχανσα µ〈σ εν λασ ριθυεζασ

µατεριαλεσ θυε ελλοσ ποσεεν θυε σοβρε ελ ϖαλορ

θυε χαδα σερ ηυµανο ποσεε χοµο περσονα. Εστε

απαρενταρ ϖιενε δετερµιναδο πορ ελ χµυλο δε βιενεσ

µατεριαλεσ α λοσ θυε σε πυεδε α χχεδερ µεδιαντε ελ υσο

δελ δινερο. Χοµο χονσεχυενχια δε εστε χριτεριο δε

ϖαλοραχι⌠ν, χαδα συϕετο σινγυλαρ σε ϖε σοµετιδο α υνα

δεσπερσοναλιζαχι⌠ν, α υνα ινϖισιβιλιζαχι⌠ν δε λ χοµο

περσονα: χαε βαϕο παρ〈µετροσ πυραµεντε χυαντιτατιϖοσ,

Ðεστ〈 περδιδο εν λα µυχηεδυµβρε αν⌠νιµα, χορρε

ελ πελιγρο δε περδερ ηαστα συ προπια ιδεντιδαδ. ∆ε

cnn"nc" cÝtocek„p" fg" Oknn" fg" swg" uqnq" gp" nqu" rcugu"

ατρασαδοσ δελ µυνδο ελ ινχρεµεντο δε λα προδυχχι⌠ν

εσ τοδαϖα υν ασυντο ιµπορταντε, πορ ελ χοντραριο εν

λασ ναχιονεσ µ〈σ αϖανζαδασ, λο θυε σε νεχεσιτα δεσδε

ελ πυντο δε ϖιστα σοχιαλ εσ υνα µεϕορ διστριβυχι⌠ν θυε

περµιτα ελ µαψορ λογρο δε λα φελιχιδαδ γενεραλιζαδα

fg" uwu" ekwfcfcpqu0" Pq" gp" nqu" ogecpkuoqu" fg"

εξπλοταχι⌠ν θυε φαχιλιτεν λα αχυµυλ αχι⌠ν δε χαπιταλ

ψ δε λα προδυχχι⌠ν σινο εν λα διστριβυχι⌠ν, χοµο λα

µεϕορ µανερα δε λογραρ ρεδυχχιονεσ δε λα ποβρεζα,

µαψορ ασιστενχια α λασ νεχεσιδαδεσ δε λασ ποβλαχιονεσ

δε εσχασοσ ρεχυρσοσ α τραϖσ δε λεψεσ σοχιαλεσ φρυτο

δε λασ εξπεριενχιασ ψ δε λα αχτιϖιδαδ πολτιχα εντρε λοσ

ηοµβρεσ χιϖιλιζαδοσ.

Εν λασ σοχιεδαδεσ νο χιϖιλιζαδασ, ανοτα Μιλλ, συσ

χιυδαδανοσ βυσχαν αντε τοδο ελ ξιτο µατεριαλ δε λα

ριθυεζα, αφανεσ θυε γενεραν δεσεθυιλιβριοσ σοχιαλεσ

αλτοσ, πορ µεδιο δελ δεσεθυιλιβριο εν λα αχυµυλαχι⌠ν

fg"tkswg¦c0"Nqu"rquggfqtgu"fg"icpcpekcu"eqogtekcngu"

gp"ncu"itcpfgu"geqpqocu"fg"ogtecfq"kpvgpvctƒp"kpÞwkt"

gp"nc"xkfc"r¿dnkec"fgufg"gn" ctvg"fg"nc"ÐejctncvcpgtcÑ."

eqp"gn"Ýp"fg"eqpugiwkt"wpc"cwfkgpekc"ecfc"xg¦"oc{qt."

kpwpfcpfq." eqp" guvg" Ýp." gn" ogtecfq" fg" dkgpgu" pq"

νεχεσαριοσ χαπαχεσ δε εµβοταρ λα χαπαχιδαδ ρεαλ δε

ελεγιρ ψ δε πενσαρ δε λοσ ηοµβρεσ14.

Gp"gn" ctvewnq"ÐEkxknk¦cek„pÑ" Oknn"kpvgpvc" cpcnk¦ct"nc"

σοχιεδαδ χοµερχιαλ ψ λοσ πελιγροσ θυε λα αµεναζαν.

Gn"Ýn„uqhq"kpinﬁu"xg"pgeguctkq"tgewttkt"c"wpc"uqnwek„p"

14 Προδυχτοσ ελεχτρ⌠νιχοσ δε χονσυµο µασιϖο νο νεχεσαριοσ παρα λα συπερϖι−

ϖενχια σε ηαν χονϖερτιδο εν βιενεσ αλταµεντε νεχεσαριοσ θυε ηαν τρανσφορ−

µαδο λασ ρελαχιονεσ σοχιαλεσ, αλ πυντο θυε ηαν φαχιλιταδο λα εξιστενχια δε

λοσ σεντιµιεντοσ δε ποβρεζα, σιν θυε ελ ινδιϖιδυο σεα ρεαλµεντε ποβρε. Σον

εϕεµπλο δε εσοσ βιενεσ λοσ τελφονοσ µ⌠ϖιλεσ, λασ µεµοριασ ελεχτρ⌠νιχασ

ΥΣΒ, λοσ χοµπυταδορεσ πορτ〈τιλεσ, λοσ Ιποδ παρα ελ δισφρυτε δε λα µσιχα ψ

τοδοσ αθυελλοσ βιενεσ θυε ιµπλιχαν ο δεµανδαν παρα ελ ρεχονοχιµιεντο ψ

λα αυτορρεαλιζαχι⌠ν δελ ινδιϖιδυο ελ εσταρ α λα µοδα.

Ι Ν Χ Ι Σ Ο

104 ℑνγελ Εµιλιο Μυ〉οζ Χαρδονα

θυε φορµε ελ χαρ〈χτερ δε λοσ ινδιϖιδυοσ ψ δεσπιερτε

λασ ϖιρτυδεσ δορµιδασ δε λασ χλασεσ µ〈σ ελεϖαδασ. Εστε

χαµβιο δε µετα ϖιενε δετερµιναδο πορ ελ χυλτιϖο δε

υνο µισµο. ϑοην Στυαρτ Μιλλ απελα α λα ϖιρτυδ χοµο λα

νιχα σολυχι⌠ν θυε περµιτε αλ ηοµβρε περφεχχιοναρσε

ινδιϖιδυαλµεντε ψ ασπιραρ α εµπρεσασ σοχιαλεσ

jgtqkecu0"Rgtq"cn"kiwcn"swg" gn"Ýn„uqhq"gueqeﬁu."Cfco"

Σµιτη ϖε εν ελ αµορ προπιο, σελφ λοϖε, εν ελ αµορ α σ

µισµο, ελ χαµινο θυε λλεϖα αλ ινδιϖιδυο α εντενδερ

uw"pcvwtcng¦c"fg"ugt"uqekcn"swg"hceknkvc"gn"rtqitguq0"Nc"

ϖιρτυδ τιχα χονστιτυψε ελ ρεχυρσο ινδισπενσαβλε παρα

λα χονσεχυχι⌠ν δε εστε ιδεαλ δε χονχιενχια σοχιαλ. Μιλλ

εντιενδε λα ϖιρτυδ τιχα χοµο υν ρεχυρσο εδυχατιϖο

ποσιβλε δε σερ αϖιϖαδο εν λασ εντρα〉ασ δε τοδο

ινδιϖιδυο, πορ λο θυε ηαχε φαλτα σαβερ χ⌠µο ιµπυλσαρ

ψ δεσαρρολλαρ λα ϖιρτυδ εν χαδα ινδιϖιδυο.

Nc"gfwecek„p"dcug"fg"ncu"uqekgfcfgu"

ekxknk¦cfcu

Nc"gzrgtkgpekc" fg" gfwecek„p" swg" vwxq" Oknn" ng" nngx„"

α χοµπρενδερ θυε ερα χασι ιµποσιβλε χοµπατιβιλιζαρ

υνα σοχιεδαδ µατεριαλιστα ψ ηεδονιστα, χοµο ερα

λα σοχιεδαδ χοµερχιαλ, χον λα ϖερδαδ, ελ ηονορ ψ ελ

ηεροσµο, χυαλιδαδεσ σιν λασ χυαλεσ νο πυεδε εξιστιρ

wpc"dwgpc" uqekgfcf0"Pq" qduvcpvg."Oknn" pq"cdcpfqpc"

συσ εσφυερζοσ πορ βυσχαρ αλγν µοδο εν θυε σεα

ποσιβλε ινχυλχαρ εσασ ϖιρτυδεσ. Μιλλ χοµεντα εν λα

Αυτοβιογραφα θυε λα λεχτυρα ψ λα αδµιραχι⌠ν δε λασ

ϖιδασ ηεροιχασ ερα υνα φορµα αδεχυαδα δε ινχρεµενταρ

ο εστιµυλαρ λα ϖιρτυδ:

Αν α λα µυψ τεµπρανα εδαδ εν θυε λε χον µι

παδρε λασ Μεµοραβιλια δε ϑενοφοντε, αδθυιρ,

εν αθυελλα οβρα ψ πορ συσ χοµενταριοσ, υν

προφυνδο ρεσπετο παρα ελ χαρ〈χτερ δε Σ⌠χρατεσ,

θυε σε µαντυϖο εν µι εσπριτυ χοµο υν µοδελο

δε εξχελενχια ιδεαλ. Ψ ρεχυερδο βιεν χ⌠µο µε

ινχυλχ⌠ µι παδρε εν αθυελλα ποχα λασ ενσε〉ανζασ

fg"nc"ngeek„p"fg"Jﬁtewngu"*r0"8:+0

Nc" ngevwtc" fgn" okvq" fg" Jﬁtewngu" kpÞw{„" gp" nc"

φορµαχι⌠ν δελ χαρ〈χτερ σοχιαλ δε Μιλλ, φυε ελ θυε

πυσο λα βασε παρα ελ πενσαµιεντο ιδεαλ δε λα βυενα

σοχιεδαδ, θυε περσιγυι⌠ α λο λαργο δε τοδα συ ϖιδα. Ελ

µιτο δε Ηρχυλεσ ρεπρεσεντα εν Μιλλ λοσ εσφυερζοσ δε

λοσ ϖιρτυοσοσ πορ αλχανζαρ ελ χοντρολ δελ αυτογοβιερνο

ψ εν λα χονσεχυχι⌠ν δε υνα σοχιεδαδ δεϖοτα αλ βιεν

eqo¿p0" Nc" ngevwtc" {" nc" fkhwuk„p" fg" ﬁuvg" vkrq" fg"

οβρασ ρεπρεσενταν παρα Μιλλ υν µτοδο αδεχυαδο δε

εδυχαχι⌠ν θυε σιρϖε παρα ελεϖαρ ελ πενσαµιεντο ψ ελ

σεντιµιεντο ηυµανο, εσ δεχιρ, ελ δε ινχυλχαρ λα ϖιρτυδ

c"vtcxﬁu"fg" ncu"xkfcu"glgornctgu0" Nc"cfoktcek„p"swg."

πορ εϕεµπλο, σε δεσπιερτα εν υν νι〉ο ψ εν υν αδυλτο

πορ εστασ φορµασ δε ϖιδα ιµπυλσα ελ 〈νιµο σοχιαλ,

ενσε〉α α δαρ πρεϖαλενχια α λα ϖιρτυδ σοβρε ελ ϖιχιο ψ,

εν χονσεχυενχια, α βυσχαρ λα λιβερταδ ζαφ〈νδοσε δε

λα νεχεσιδαδ µατεριαλ πορ ελ τενερ, πορθυε λα ϖιρτυδ

σε οπονε α λα πριµαχα δε λοσ πλαχερεσ σενσιβλεσ ψ

µατεριαλεσ, θυε δετεριοραν αλ ηοµβρε, ψ προµυεϖε

λασ αχτιϖιδαδεσ εσπιριτυαλεσ ψ λιβρεσ χοµο εν ελ

πενσαµιεντο επιχρεο.

Τρασλαδαρ εσασ ενσε〉ανζασ εν ελ ορδεν δελ ηαχερ

περµιτε αλ ινδιϖιδυο λοσ σεντιµιεντοσ δε σολιδαριδαδ,

δε χαµβιο σοχιαλ, δε τρανσφορµαχι⌠ν δελ εντορνο,

δε αµορ πορ ελ οτρο, δε πρεοχυπαχι⌠ν πορ λοσ δεµ〈σ

σερεσ, εν τρµινοσ µιλλεανοσ α τηουγητφυλλ µεν. Εν

ελ χαπτυλο χυατρο δελ τεξτο Ελ υτιλιταρισµο, (∆ε θυ

τιπο δε πρυεβα εσ συσχεπτιβλε ελ πρινχιπιο δε υτιλιδαδ),

Μιλλ (2002) οβσερϖα θυε ελ δεσιντερσ εσ χονδιχι⌠ν

νεχεσαρια παρα λα αδθυισιχι⌠ν δε λα ϖιρτυδ:

Σιν εµβαργο, ↵νιεγα λα δοχτρινα υτιλιταριστα θυε

λα γεντε δεσεε λα ϖιρτυδ?; ο ↵µαντιενε θυε λα

ϖιρτυδ νο εσ αλγο θυε ηαψα δε σερ δεσεαβλε?

Τοδο λο χοντραριο. Μαντιενε νο σολαµεντε θυε

λα ϖιρτυδ ηα δε σερ δεσεαδα, σινο θυε ηα δε σερ

fgugcfc" fgukpvgtgucfcogpvg."rqt" u" okuoc0" Pq"

ιµπορτα χυ〈λ σεα λα οπινι⌠ν δε λοσ µοραλιστασ

υτιλιταριστασ σοβρε λασ χονδιχιονεσ, οριγιναλεσ θυε

ηαχεν θυε λα ϖιρτυδ σεα ϖιρτυδ, ψ πορ µ〈σ θυε

πυεδαν χονσιδεραρ (χοµο, δε ηεχηο οχυρρε) θυε

λασ αχχιονεσ ψ δισποσιχιονεσ σον ϖιρτυοσασ σολο

rqtswg"rtqowgxgp"qvtq" Ýp"swg" nc"xktvwf"*000+." pq"

σολο χολοχαν λα ϖιρτυδ α λα χαβεζα δε λασ χοσασ

swg"uqp" dwgpcu"eqoq"ogfkqu" rctc"gn" Ýp"¿nvkoq."

σινο θυε ταµβιν ρεχονοχεν χοµο υν ηεχηο

πσιχολ⌠γιχο λα ποσιβιλιδαδ δε θυε χονστιτυψα, παρα

ελ ινδιϖιδυο, υν βιεν εν σ µισµο, σιν βυσχαρ

pkpi¿p"qvtq"Ýp"oƒu"cnnƒ"fg"ﬁn"*r0";8+0

∆ε εστα µανερα, Μιλλ ρεχονοχε θυε δε φορµα νατυραλ

ug"jcnnc"gp"gn"kpfkxkfwq"gn"fgugq"fg"hgnkekfcf"eqoq"Ýp"

λτιµο δε συσ αχχιονεσ. Σιν εσε δεσεο νο εσ ποσιβλε

λα σιµπατα πορ λοσ µοϖιµιεντοσ σοχιαλεσ σολιδαριοσ

θυε λα προπενδαν. ∆ε αλλ λα νεχεσιδαδ δε φορµαρ εν

ελ ινδιϖιδυο ελ εντυσιασµο ψ ελ 〈νιµο πορ ελ γραν

ιδεαλ δε λα ϖιρτυδ γενεραλ χοµο γαραντα α συ ϖεζ δε

βιενεσταρ παρτιχυλαρ. Σιν εµβαργο, χονσιδερα Μιλλ θυε

Ι Ν Χ Ι Σ Ο

105

↵Σοχιαλισµο ο χοµυνισµο ? διφερενχιασ εντρε ϑοην Στυαρτ Μιλλ ψ Καρλ Μαρξ

λα ϖιρτυδ εσ παρτε δε λα φελιχιδαδ σολο χυανδο σε αµα

fgukpvgtgucfcogpvg"cn"qvtq. νο χυανδο σε βυσχα χοµο

µεδιο παρα αλχανζαρ λα φελιχιδαδ. Εν οτρασ παλαβρασ,

ελ αµορ δεσιντερεσαδο ρεσπετα λα ινδιϖιδυαλιδαδ, νο

πρετενδε δελ οτρο λα ιγυαλδαδ εν ελ αχτυαρ ψ εν ελ πενσαρ

rctc" ugt" cegrvcfq0" Nc" xktvwf" gu" vqngtcpvg." tgÞgzkxc."

ρεσπετυοσα δε λασ λιβερταδεσ; εσ λα νιχα φορµα δε

υνι⌠ν σολιδαρια χαπαζ δε βρινδαρ φελιχιδαδ, πορ χυαντο

ρεπρεσεντα ελ εσταβλεχιµιεντο δε υνα χυλτυρα θυε

φοµεντα ρελαχιονεσ δε αλτεριδαδ ψ νο δε αλιεναλιδαδ.

Εσ λα πρ〈χτιχα δε λα ϖιρτυδ δε λοσ ϖαλορεσ σοχιαλεσ πορ

λα υνι⌠ν σοχιαλ µισµα νο πορ ελ µερεχιµιεντο ο πορ

ελ ρεχονοχιµιεντο.

Τηε ϖιρτυε, αχχορδινγ το τηε Υτιλιταριαν δοχτρινε, ισ

νοτ νατυραλλψ ανδ οριγιναλλψ παρτ οφ τηε ενδ, βυτ ιτ

ισ χαπαβλε οφ βεχοµινγ σο; ανδ ιν τηοσε ωηο λοϖε

ιτ δισιντερεστεδλψ ιτ ηασ βεχοµε σο, ανδ ισ δεσιρεδ

ανδ χηερισηεδ, νοτ ασ α µεανσ το ηαππινεσσ, βυτ ασ

α παρτ οφ τηειρ ηαππινεσσ (Μιλλ, 2002:97)15.

Μιλλ πλαντεα ελ προβλεµα δε λα ρελαχι⌠ν εντρε µεδιοσ

{"Ýpgu0"Uw"fqevtkpc"cenctc"Gurgtcp¦c"Iwkuƒp"gp"gn"rg"

δε π〈γινα, θυε λα φελιχιδαδ εσ υνα εξπρεσι⌠ν αβρεϖιαδα

παρα ρεφεριρσε α υνα σεριε δε βιενεσ ψ χονδιχιονεσ θυε

ποσιβιλιταν λα σατισφαχχι⌠ν προφυνδα ψ δυραδερα δελ

σερ ηυµανο. Πορ εϕεµπλο, ελ δεσεο δε υν ινδιϖιδυο

αλ δινερο ψ α λα φαµα χοµο µεδιοσ παρα αλχανζαρ συ

hgnkekfcf"ug"eqpxkgtvg"gp"wp"Ýp"gp"u"okuoq."nq"swg"pq"

δεβε σοναρ εξτρα〉ο, ψα θυε Μιλλ χονσιδερα θυε διχηα

λιβερταδ ινδιϖιδυαλ εν λα θυε χαδα θυιεν βυσχα λο θυε

εσ µεϕορ παρα σ χονδυχιρ〈, πορ εξπεριενχια, α υνα

αυτορρεγυλαχι⌠ν, εν οτρασ παλαβρασ, α υνα µοδεραχι⌠ν

περσοναλ δελ χοµπορταµιεντο. Αχχι⌠ν λτιµα, θυε αλ

ναχερ δε λα σιµπατα λλεγα α χονϖερτιρσε εν αχχιονεσ

σοχιαλεσ σολιδαριασ δεντρο δε υνα χοµυνιδαδ χαδα ϖεζ

µ〈σ αµπλια, λασ χυαλεσ πασαν α σερ χυλτυραλεσ ψ πορ

ταντο ρεγυλαδασ πορ λα σοχιεδαδ µισµα, αλ ϖερ εν διχηασ

πρ〈χτιχασ ελ βιεν γενεραλ δε τοδοσ λοσ χιυδαδανοσ:

Nc" xktvwf." fg" cewgtfq" eqp" nc" eqpegrek„p"

wvknkvctkuvc." gu" wp" dkgp" fg" guvg" vkrq0" Pq" gzkuvg"

υν δεσεο οριγιναριο δε ελλα, ο µοτιϖο παρα ελλα,

σαλϖο συ προδυχχι⌠ν δε πλαχερ ψ, εσπεχιαλµεντε,

συ προτεχχι⌠ν δελ δολορ. () Χον υνα διφερενχια:

λα δε θυε µιεντρασ θυε ελ αµορ αλ δινερο, αλ ποδερ,

λα φαµα, ετχτερα, πυεδεν χονϖερτιρ αλ ινδιϖιδυο,

15"" ÐNc"xktvwf." ugi¿p"nc"fqevtkpc" wvknkvctkc."pq" gu"pcvwtcn" {"qtkikpctkcogpvg"

wpc"rctvg"fgn"Ýp

cocp"fgukpvgtgucfcogpvg0"Nc"fgugcp"{"nc"swkgtgp."pq"eqoq"wp"ogfkq"rctc"

λα φελιχιδαδ, σινο χοµο υνα παρτε δε συ φελιχιδαδ (Μιλλ, 2002: 97).

ψ α µενυδο ασ συχεδε, εν υν σερ νοχιϖο παρα λοσ

δεµ〈σ µιεµβροσ δε λα σοχιεδαδ α λα θυε περτενεχε,

pq"jc{"pcfc"swg"ng"jcic"oƒu"dgpgÝekquq"rctc"nqu"

δεµ〈σ θυε ελ χυλτιϖο ψ ελ αµορ δεσιντερεσαδο δε

λα ϖιρτυδ (Μιλλ, 2002: 99−100).

Nc"nkdgtvcf"pgicvkxc"swg"vkgpg"ecfc"kpfkxkfwq"fg"gngikt"

λο θυε εσ µεϕορ παρα σ, πορ σερ λ θυιεν ρεαλµεντε

χονοχε συσ νεχεσιδαδεσ, συσ αµβιχιονεσ, ελ ψο ιντερνο

θυε λε δα φελιχιδαδ, ποδρ〈 ϖερσε φορµαδο, ρεγυλαδο,

µοτιϖαδο, σανχιοναδο ο απροβαδο πορ οτροσ αλ σερ

ϕυζγαδο σοχιαλµεντε εν συσ αχτοσ χοµο βυενοσ ο

µαλοσ. Πορ εϕεµπλο, σι εν λα βσθυεδα δε λα ριθυεζα

µατεριαλ υν ηοµβρε ενγα〉α ψ ηαχε τραµπα α οτροσ, ελ

ρεπροχηε ο λα χονδενα σοχιαλ λε ηαρ〈 σεντιρ ϖεργενζα

ψ πενα δε λο θυε ηα ηεχηο, λε λλεϖαρ〈 α τοµαρ

χονχιενχια δε λα ινφελιχιδαδ ψ δελ δολορ θυε διχηοσ

αφανεσ δε εγοσµο α χαυσαδο α οτροσ. Σεντιµιεντοσ

δε σιµπατα θυε λο λλεϖαραν α µεϕοραρ εν συ χαλιδαδ

δε σερ ηυµανο; χοµο λε οχυρρι⌠ αλ ρεψ Μιδασ εν λα

µιτολογα γριεγα.

Nc" ucpek„p" oqtcn" swg" nc" uqekgfcf" jceg" c" nqu"

αχτοσ εγοστασ χαυσαντ εσ δε δολορ ε ινφελιχιδαδ α

οτροσ φυνχιονα χοµο υν διθυε µοραλ παρα ελ βυεν

eqorqtvcokgpvq0" Nc" uqekgfcf" eqoq" wp" vqfq" ug"

προτεγε α σ µισµα δελ δολορ ο δελ συφριµιεντο αλ

νο περµιτιρ θυε αχτοσ ινδιϖιδυαλεσ ινσολιδαριοσ ο δε

δολορ τοµεν φυερζα ψ λα δεστρυψαν εν συσ πρινχιπιοσ

µοραλεσ δε φελιχιδαδ. Ελ λογρο δε µεϕορεσ φορµασ δε

ϖιδα ο δε αλχανζαρ λα φελιχιδαδ λλεϖαρ〈 α µ〈σ ηοµβρεσ

α ϖιϖιρ χονφορµε α λα ϖιρτυδ δελ αµορ σοχιαλ, λο θυε δε

ϖολϖερσε χυλτυραλ λα ηαρ〈 ϖερ χοµο χιϖιλιζαδα.

Ncu"fkxgtukfcf"fg" ncu"hqtocu" fg"cuqekcek„p"gpvtg" nqu"

jqodtgu"pq"jc{"swg"gpvgpfgtnc"eqoq"Ýp"kpgnwfkdng"fg"

συ νατυραλεζα δε σερ σοχιαλ, χοµο λο εντενδα Σµιτη,

σινο χοµο υν προδυχτο χονσχιεντε δελ ηαχερ σοχιαλ;

ελ ηοµβρε χοµο σερ ραχιοναλ, χαπαζ δε εντενδερ,

σεντιρ, σιµπατιζαρ ψ διστινγυιρ εντρε λο θυε λε εσ µεϕορ

παρα σ, λο βυενο δε λο µαλο, εν οτρασ παλαβρασ, δε λασ

ϖολυνταδεσ σοχιαλεσ θυε λε οφρεχεν µαψορ ο µενορ

φελιχιδαδ α πρεσεντε χοµο α φυτυρο, λεσ µοτιϖα α λα

αχχι⌠ν µοραλ σιµπαττιχα, εσ δεχιρ, α λα ϖολυνταδ δε λα

αχχι⌠ν πολτιχα ψ σολιδαρια:

Nc"hwgtvg" cuqekcek„p"cu"gpigpftcfc." gpvtg"vqfqu"

νυεστροσ οβϕετοσ δε δεσεο ψ λοσ δελ ποδερ ψ λα

φαµα, εσ λο θυε δα α στοσ εσα ιντενσιδαδ θυε α

µενυδο ρεϖιστεν, ψ θυε εν αλγυνοσ τεµπεραµεντοσ

Ι Ν Χ Ι Σ Ο

106 ℑνγελ Εµιλιο Μυ〉οζ Χαρδονα

σοβρεπασα α λα δε τοδοσ λοσ οτροσ δεσεοσ. Εν εστοσ

χασοσ λοσ µεδιοσ σε ηαν χονϖερτιδο εν υνα παρτε

fgn" Ýp" {" gp" wpc" rctvg" oƒu" korqtvcpvg" swg" nc"

χονστιτυιδα πορ χυαλθυιερα δε λασ οτρασ χοσασ παρα

λασ χυαλεσ σον µεδιοσ (Μιλλ, 2002: 100).

Εσ, πυεσ, λα φελιχιδαδ παρα Μιλλ υν ρεσυλταδο προδυχτο

δελ αχχιοναρ δελ ηοµβρε, ελ χυαλ τιενε συ οριγεν εν

λα υτιλιδαδ ο εν λα σατισφαχχι⌠ν θυε τιενε παρα σ στα

ο αθυελλασ οτρασ δεχισιονεσ, ελ πρεσεντε αχτο ψ συσ

eqpugewgpekcu" hwvwtcu." gn" dgpgÝekq" fg" nq" rctvkewnct"

φρεντε αλ σοχιαλ, λα ραζ⌠ν δε υνο φρεντε α λα δε οτροσ, ελ

λογρο δε λα σατισφαχχι⌠ν δε λασ νεχεσιδαδεσ µατεριαλεσ

ϕυντο α λασ οντολ⌠γιχασ.

Nc" hgnkekfcf" oknngcpc" etgeg" gp" nc" ogfkfc" gp" swg"

µεϕοραν λασ λιβερταδεσ ινδιϖιδυαλεσ θυε φαχιλιταν λα

χονχορδια ψ ελ εντενδιµιεντο. Εν λα µεδιδα εν θυε

σε ρεχονοχε αλ οτρο χοµο υν σερ ιγυαλ α µ µισµο

eqp" uw" rtqrkc" kpfkxkfwcnkfcf0" Ncu" uqekgfcfgu" swg"

εντιενδεν εστο ψ αϖανζαν εν συ πρ〈χτιχα σον λλαµαδασ

ekxknk¦cfcu0" Nqu" kpfkxkfwqu" swg" ukgpfq" eqpuekgpvgu"

δε εστο νυεϖοσ αχχιοναρεσ ψ λοσ πονεν εν πρ〈χτιχα ε

ιντενταν µεϕοραρλοσ χαδα ϖεζ µ〈σ σον σερεσ ϖιρτυοσοσ.

Εν συ οριγεν, ϖιρτυδ ψ φελιχιδαδ νο σον λο µισµο,

ηαψ µυχηοσ θυε βυσχαν λα φελιχιδαδ αλ µαργεν δε

λα ϖιρτυδ. Σιν εµβαργο, λα βσθυεδα δεσιντερεσαδα

δε λα ϖιρτυδ, λα βσθυεδα δελ αυτοπερφεχχιοναµιεντο

eqoq"Ýp" ¿nvkoq."nngxc"c" cuqekct"kpvgpucogpvg" xktvwf"

ψ φελιχιδαδ.

½E„oq"guvcdngegt"wp"tﬁikogp"fg"xktvwf"

uqekcn"swg"cn"okuoq"vkgorq."gpucpejg"

{"rtqvglc"nc"nkdgtvcf"kpfkxkfwcnA

Nc"xktvwf"gp"Oknn" rqftc"cuqekctug"cn"etgekokgpvq"fgn"

ψο σοχιαλ σοβρε ελ ψο ινδιϖιδυαλ, α λα βσθυεδα δε χαδα

ηοµβρε πορ µεϕοραρ συ εντορνο ψ λα δε λοσ δεµ〈σ σερεσ

ηυµανοσ. Ελ εϕερχιχιο σοχιαλ δε λα ϖιρτυδ δεµανδα λα

λιβερταδ ινδιϖιδυαλ δε σαβερ ελεγιρ ψ ϖαλοραρ λο ελεγιδο,

δε σαβερ σελεχχιοναρ νο πορ ελ σεντιµιεντο δε δευδα,

δε αλαβανζα µυτυα, δελ µιεδο ο πορ ελ τεµορ, σινο

πορ λα εϖαλυαχι⌠ν ραχιοναλ δε λο σοχιαλµεντε µεϕορ

χοµο βιεν γενεραλ. Εν Μιλλ εσ χλαρο, πορ συσ χρτιχασ

α λα σοχιεδαδ χοµερχιαλ, χονσιδεραρ ελ εϕερχιχιο δε λα

ϖιρτυδ ο δελ περφεχχιοναµιεντο ηυµανο, χοµο υνα

φορµα δε αµπλιαρ ελ ηοριζοντε δε λοσ ινδιϖιδυοσ, λο

θυε ποσιβιλιτα χοµπροµετερσε εν εµπρεσασ ηεροιχασ.

∆ε αλλ θυε, α τραϖσ δε λα ϖιρτυδ, σε πρεσερϖα λα

λιβερταδ δε αχχι⌠ν, ψα θυε ελ ηοµβρε ϖιρτυοσο εσ ελ

swg" rwgfg" curktct" c" Ýpgu" oƒu" cnvqu." rqtswg" gu" oƒu"

λιβρε, ο σεα, µ〈σ ινδεπενδιεντε δε λοσ ιντερεσεσ

παρτιχυλαρεσ. Μ〈σ αµο δε σ µισµο, µ〈σ δυε〉ο δε σ,

χαπαζ δελ αυτοχοντρολ, αυτοδοµινιο ψ αυτογοβιερνο;

δε πρεσερϖαρ συ λιβερταδ νεγατιϖα.

Ελ πασο δελ ιντερσ παρτιχυλαρ αλ ιντερσ γενεραλ,

ο α λα πρεοχυπαχι⌠ν πορ ελ βιεν σοχιαλ εσ προπιο

δελ ηοµβρε ϖιρτυοσο, δελ θυε ηα δεϕαδο δε λαδο συ

giquoq" ÐugnÝujpguu παρα τραβαϕαρ εν λα µεϕορα

δε λα σοχιεδαδ, αχχιονεσ δε ϖολυνταδ πβλιχα θυε

λλεϖα α λοσ ινδιϖιδυοσ α λα ασοχιαχι⌠ν σολιδαρια. Μιλλ

πενσαβα θυε λα εξπεριενχια ψ λα πρ〈χτιχα δε λοσ ϖαλορεσ

σοχιαλεσ µεϕοραβαν χαδα ϖεζ µ〈σ λοσ αϖανχεσ εν ελ

δισχυρσο πολτιχο δε λα σοχιεδαδ εν βιεν δε τοδοσ λοσ

χιυδαδανοσ; ηεχηοσ θυε χονδυχιρ〈ν ποχο α ποχο α λα

εξιστενχια ηιστ⌠ριχα δε υνοσ µοµεντοσ δετερµιναδοσ

εν θυε, πορ εϕεµπλο, λοσ τραβαϕαδορεσ ψ εµπλεαδοσ

σε ασοχιαραν λιβρεµεντε, α ραζ⌠ν δε δεφενδερ

υν προπ⌠σιτο δε βιενεσταρ χοµν α τοδοσ χοµο

περσονασ; θυε ανα λοσ ιντερεσεσ δε χαδα υνο, µενοσ

ινδιϖιδυαλιστα ψ µ〈σ πλυραλ, δε µενορ εξπλοταχι⌠ν ψ

µαψορ βιενεσταρ παρα τοδοσ, µενοσ εσχλαϖοσ δε λοσ

fgugqu" kttgÞgzkdngu" q" ocvgtkcngu." fg" ncu" codkekqpgu"

περσοναλεσ θυε ενϖιλεχεν α µυχηοσ περο ενριθυεχεν

α ποχοσ.

Ελ ηοµβρε ϖιρτυοσο βυσχα ελ βιεν σοχιαλ ψ, πορ ταντο,

εσ παρα λ λα αχχι⌠ν ϖιρτυοσα υν µεδιο παρα λα φελιχιδαδ

δελ µαψορ νµερο δε χιυδαδανοσ. Εν υνα παλαβρα, σε

τιενε λα παραδοϕα δε θυε ηαψ θυε βυσχαρ λα ϖιρτυδ πορ

σ µισµα ψ σιµυλτ〈νεαµεντε πονερλα χοµο µεδιο δε

λα προπια ψ δε λα αϕενα φελιχιδαδ. ∆ε εστα µανερα, παρα

Oknn" gn" wvknkvctkuoq" cfokvg" nc" xktvwf" eqoq" Ýp" gp" u"

µισµο, πρεχισαµεντε πορθυε εσ λο θυε µ〈σ αψυδα α

χονσεγυιρ λα φελιχιδαδ γενεραλ.

Περο, ↵χ⌠µο εσταβλεχερ υν ργιµεν δε ϖιρτυδ παρα

τοδοσ θυε αλ µισµο τιεµπο, ενσανχηε ψ προτεϕα λα

λιβερταδ ινδιϖιδυαλ?, παρα ρεσπονδερ εσ ποσιβλε τοµαρ

nqu"ecuqu"vtcvcfqu"rqt"gn" geqpqokuvc"{"Ýn„uqhq"kpinﬁu"

ϑοην Στυαρτ Μιλλ, εν συ λιβρο Πρινχιπιοσ δε Εχονοµα

Πολτιχα eqp"cniwpcu"fg"uwu"crnkecekqpgu"c"nc"Ýnquqhc"

σοχιαλ (1951) δονδε λ σε πρεγυντα:

↵Χον θυ µεδιοσ σε ηα δε χοµβατιρ, πυεσ,

λα ποβρεζα? ↵Χ⌠µο σε ηα δε ρεµεδιαρ ελ µαλ

Ι Ν Χ Ι Σ Ο

107

↵Σοχιαλισµο ο χοµυνισµο ? διφερενχιασ εντρε ϑοην Στυαρτ Μιλλ ψ Καρλ Μαρξ

δε λοσ βαϕοσ σαλαριοσ? Σι λοσ εξπεδιεντεσ θυε

δε ορδιναριο σε ρεχοµιενδαν νο χυµπλεν λ α

Ýpcnkfcf"rgtugiwkfc." ½rwgfgp" kocikpctug"qvtquA"

↵Ελ προβλεµα νο αδµιτε σολυχι⌠ν? ↵Εσ θυε λα

εχονοµα πολτιχα νο πυεδε ηαχερ ναδα, σινο

οβϕεταρ τοδο λο θυε σε προπονε ψ δεµοστραρ θυε

ναδα πυεδε ηαχερσε? (Μιλλ, 1951: 333).

Σι νο εξιστιεραν λοσ σεντιµιεντοσ δε σιµπατα εντρε λοσ

ηοµβρεσ ↵χ⌠µο µεϕοραρ λα σιτυαχι⌠ν δε λα γραν µασα

fg"nc"jwocpkfcfA"Nc"uqekgfcf"rgtocpgegtc"guvƒvkec."

νο αϖανζαρα εν ελ µεϕοραµιεντο δε λο σοχιαλ, σι δε λα

owlgt."rqt"glgornq."ug"cÝtoc"swg"fgdg"guvct"uqogvkfc"

αλ µαριδο ψ διχηα χονχεπχι⌠ν νο χαµβιαρ〈 α τραϖσ

δελ τιεµπο, λοσ δερεχηοσ δε λα µυϕερ α λα εδυχαχι⌠ν,

α λα λιβερταδ δε ελεγιρ ψ δε ρεσπετο σεραν σιεµπρε

ϖυλνεραδοσ. Περο γραχιασ α λα χαπαχιδαδ δελ ηοµβρε

δελ σεντιρ σιµπατα συ χονδιχι⌠ν σοχιαλ ηα χαµβιαδο

ποχο α ποχο α τραϖσ δελ τιεµπο, σε ηαν διχταδο

pqtocu"lwtfkecu"swg" ncu"fgÝgpfgp"fg" nqu"cdwuqu"fgn"

ηοµβρε.

Nqu"ugpvkokgpvqu"fg"ukorcvc"rtgugpvgu" gp"gn"jqodtg"

ηαν φαχιλιταδο ελ γραν δεσαρρολλο σοχιαλ. ∆ε νο σερ πορ

λα σιµπατα ελ προγρεσο δελ σερ ηυµανο εν σοχιεδαδ

σερα ιµποσιβλε, ελ ηοµβρε περµανεχερα εν υν µυνδο

σιν ασπιραχιονεσ ρεχολεχτανδο δε λα τιερρα λασ χοσασ

µ〈σ νεχεσαριασ παρα σοβρεϖιϖιρ. Σιν λοσ σεντιµιεντοσ

δε σιµπατα ελ σερ ηυµανο νο πυεδε ινστρυιρσε µεϕορ

δε λο θυε σε αλιµεντα. Σερα υν σερ ινµενσαµεντε

εγοστα, σολιταριο, ινχαπαζ δε δαρ ψ ρεχιβιρ, πυεσ τοδοσ

συσ πενσαµιεντοσ τιενεν θυε σερ παρα σ µισµο;

σιν ιντερεσεσ νι σεντιµιεντοσ χοµο χιυδαδανοσ ψ

µιεµβροσ δε λα σοχιεδαδ. (Μιλλ, 1951).

Σιν σεντιµιεντοσ δε σιµπατα εσ ιµποσιβλε λα

εξιστενχια δε σερεσ ηυµανοσ χαπαχεσ δε ϖερ ψ εντενδερ

λοσ συφριµιεντοσ δε οτροσ χοµο προπιοσ, ινχαπαχεσ

δε ιµαγιναρ ψ δε σεντιρ υν µυνδο µεϕορ διστριβυιδο

δε σερεσ µ〈σ αλεγρεσ ψ ϖιϖαχεσ. Σιν σεντιµιεντοσ δε

σιµπατα, εσ ιµποσιβλε πλαντεαρ λα εξιστενχια ραχιοναλ

δελ ηοµβρε, λα υνι⌠ν σολιδαρια, λα χονϖιϖενχια

rceÝec."nc" gzkuvgpekc" fg" jqodtgu"nkdtgu" ecrcegu" fg"

ϖερ ελ ηοριζοντε ψ προπονερ χαµβιοσ εµανχιπαδορεσ:

Nc" ¿pkec" ucdkfwtc" eqpukuvktc" gpvqpegu" gp"

εξτραερ δε λα ϖιδα, χον ινδιφερενχια επιχρεα,

ταντα σατισφαχχι⌠ν περσοναλ παρα σ µισµο ψ

παρα αθυελλοσ χον θυιενεσ σε σιµπατιζα, χοµο

πυδιερα οβτενερσε σιν δα〉ο δε λοσ δεµ〈σ, δεϕανδο

πασαρ ιναδϖερτιδα λα βαραηνδα δε λα λλαµαδα

ϖιδα χιϖιλιζαδα. Περο νο ηαψ ραζ⌠ν αλγυνα παρα

χοντεµπλαρ λοσ ασυντοσ ηυµανοσ δεσδε εσε

rwpvq"fg" xkuvc0"Nc" rqdtg¦c."eqoq" ecuk"vqfqu" nqu"

µαλεσ σοχιαλεσ, εξιστε πορθυε ελ ηοµβρε σιγυε

συσ ινστιντοσ βεστιαλεσ σιν νινγυνα χονσιδεραχι⌠ν

(Μιλλ, 1951: 334).

Περο σι λα σοχιεδαδ εσ ποσιβλε, εσ πρεχισαµεντε

rqtswg"gn"jqodtg"pq"gu" rqt"pgegukfcf"wpc"dguvkc0"Nc"

χιϖιλιζαχι⌠ν εν χαδα υνο δε συσ ασπεχτοσ νο εσ µ〈σ

θυε υνα λυχηα χοντρα λοσ ινστιντοσ ανιµαλεσ. Ελ ηοµβρε

εσ χαπαζ δε αδθυιριρ υν αµπλιο δοµινιο δε σ µισµο,

fg" uwu" kpuvkpvqu" giquvcu0" Ncu" kpuvkvwekqpgu" uqekcngu."

προδυχτο δελ αχχιοναρ ηυµανο, λογραν προπονερ

χαµβιοσ θυε φαχιλιταν λα υνι⌠ν βενεϖολεντε ο σολιδαρια

swg" rqeq" c" rqeq" ecodkc" {" oglqtc" gp" uw" Ýnquqhc0"

Χαµβιοσ θυε πυεδεν σερ προδυχτο δελ τραυµατισµο

γενεραδοσ πορ ελ δεσορδεν σοχιαλ, δε υνα σολιδαριδαδ

µαλ εντενδιδα πορ χυαντο ϖιολα λοσ δερεχηοσ δε οτροσ,

q"fg"wpc"uqnkfctkfcf"tgÞgzkxc"{"fgnkdgtcvkxc"swg"uwoc"

xqnwpvcfgu"rctc"gn"nqitq"fg"ecodkqu"oƒu"rceÝequ"q"cn"

µενοσ νο ταν τραυµ〈τιχοσ χοµο λοσ δε λα Ρεϖολυχι⌠ν

Φρανχεσα. Χαµβιοσ θυε πυεδεν ιρσε γεστανδο δεσδε

υνα εδυχαχι⌠ν σοχιαλ, χοµο λα θυε λασ µαδρεσ φυερον

γεστανδο εν συσ ηιϕοσ παρα ελ ρεχονοχιµιεντο δε λα

ιγυαλδαδ δε γνε ρο. Χαµβιοσ δε υν ορδεν µ〈σ πολτιχο

ο δελιβερατιϖο, χοµο λοσ προπονεν Ρουσσεαυ ψ Καντ,

ψ νο ρεϖολυχιοναριο ο πορ µεδιο δε λα φυερζα χοµο λοσ

προπονεν Ηοββεσ, Μαρξ ψ Μαθυιαϖελο.

Υνα εδυχαχι⌠ν χαπαζ δε χονϖενχερ α λασ χλασεσ

τραβαϕαδορασ δε λα νεχεσιδαδ δε σερ πρυδεντεσ εν

λο ρεφερεντε αλ νµερο δε ηιϕοσ, δελ χοντρολ δε συσ

πασιονεσ, δελ αυτοδοµινιο δε σ µισµοσ θυε λεσ

µεϕορεν εν συσ χονδιχιονεσ δε λιβερταδ, δε αµορ

προπιο ψ δε διγνιδαδ. Υνα εδυχαχι⌠ν βασαδα εν λα

χονχιενχια χιϖιλ ψ δελ αµορ προπιο, µ〈σ ϖισιοναρια;

θυε ενσε〉ε α λασ χλασεσ τραβαϕαδορασ χ⌠µο µεϕοραρ

συσ νιϖελεσ δε ϖιδα, χ⌠µο προτεγερ συ λιβερταδ, χ⌠µο

µαντενερ σοχιαλµεντε σαλαριοσ αλτοσ, χ⌠µο ιντερπρεταρ

λασ ενσε〉ανζασ ρελιγιοσασ λα λεψ δε µατριµονιο, δε

pq"rncpkÝecek„p."fgn" Fkqu"fcfqt"Ðecfc"jklq" pceg"eqp"

συ αρεπα βαϕο ελ βραζο, ψ δε λοσ µυχηοσ ηιϕοσ χοµο

βενδιχι⌠ν διϖινα− α νο σερ εσχλαϖο δε ελλασ, χ⌠µο

µαντενερ ελ αυτοχοντρολ ψ ελ αυτοδοµινιο. Χ⌠µο

χοντρολαρ λοσ βαϕοσ σαλαριοσ πορ εξχεσο δε οφερτα ψ

δεφενδερ υνα µεϕορ διστριβυχι⌠ν δεσδε εσχεναριοσ

πολτιχοσ.

Ι Ν Χ Ι Σ Ο

32: ℑνγελ Εµιλιο Μυ〉οζ Χαρδονα

Θυ συχεδερα, σε πρεγυντα Μιλλ (1951), σι σε

γενεραλιζαρα εντρε λα χλασε τραβαϕαδορα λα ιδεα δε θυε

λα χαυσα εσπεχιαλ δε συ ποβρεζα εσ λα χοµπετενχια δε

υν νµερο δεµασιαδο ελεϖαδο δε τραβαϕαδορεσ, δε

ταλ µανερα θυε χαδα τραβαϕαδορ χονσιδεραρα θυε τοδο

αθυελ θυε τενγα υν νµερο δε ηιϕοσ µαψορ δελ θυε

λασ χιρχυνστανχιασ σοχιαλεσ περµιταν α χαδα υνο, λε

οχασιονα υν περϕυιχιο, ψα θυε λλενα υν εσπαχιο δελ θυε

τιενε δερεχηο α παρτιχιπαρ. Τοδο αθυελ θυε συπονγα

θυε υν εσταδο σεµεϕαντε δε λα οπινι⌠ν γενεραλ νο

ηαβα δε προδυχιρ υν γραν εφεχτο σοβρε λα χονδυχτα, ηα

δε ιγνοραρ προφυνδαµεντε λα νατυραλεζα ηυµανα; νο

rwgfg"jcdgt"tgÞgzkqpcfq"pwpec"uqdtg"ewƒp"pwogtququ"

σον λοσ µοτιϖοσ θυε ινδυχεν α λα γενεραλιδαδ δε λοσ

ηοµβρεσ, ινχλυσο α χυιδαρ δε συσ προπιοσ ιντερεσεσ,

θυε σε δεριϖαν δελ ρεσπεχτο α λα οπινι⌠ν δελ τεµορ

α λα δεσαπροβαχι⌠ν ο αλ δεσπρεχιο δε λοσ δεµ〈σ−.

Pq" gu" gzcigtcfq" fgekt" swg" gn" cdwuq" nq" ecwuc" vcpvq"

ελ εστµυλο δε λα οπινι⌠ν χοµο λα µερα ινχλιναχι⌠ν

ανιµαλ, ψα θυε λα οπινι⌠ν υνιϖερσαλ, ψ σοβρε τοδο,

εντρε λασ χλασεσ µενοσ εδυχαδασ, ηα ασοχιαδο ιδεασ

σοβρε ελ ϖαλορ ψ λα ποτενχια χον λα φυερζα δελ ινστιντο,

ψ σοβρε λα ινφεριοριδαδ χον συσ µοδεραχι⌠ν ο συ

αυσενχια, λο θυε εσ υνα περϖερσι⌠ν δελ σεντιµιεντο

χαυσαδα πορ ελ ηεχηο δε θυε εσ ελ µεδιο ψ σµβολο

δελ δοµινιο εϕερχιδο σοβρε οτροσ σερεσ ηυµανοσ.

Σολο χον θυε σε ηιχιερα δεσαπαρεχερ εστε εστµυλο σε

χονσεγυιρα υν γραν εφεχτο, ψ υνα ϖεζ θυε λα οπινι⌠ν

σε ηαψα ϖυελτο εν λα διρεχχι⌠ν οπυεστα, σε προδυχιρα α

χορτο πλαζο υνα ϖερδαδερα ρεϖολυχι⌠ν εν εστε σεχτορ δε

λα χονδυχτα ηυµανα. Nc"gfwecek„p"gp"wpc"eqpekgpekc"

σοχιαλ δε ρεσπονσαβιλιδαδ προπια ψ αϕενα, δε σιµπατα

ψ δε σολιδαριδαδ σενταρ〈 λασ βασεσ παρα ελ χαµβιο, παρα

ελ αυτογοβιερνο ψ ελ αυτο χοντρολ. Υνα εδυχαχι⌠ν νο

ταντο παρα λα προδυχχι⌠ν σινο παρα λα διστριβυχι⌠ν,

παρα ελ σαβερ ελεγιρ ψ σαβερ χονσυµιρ, παρα ελ σαβερσε

δυε〉ο ψ νο αϕενο, ηαχεδορ ψ νο ϖχτιµα. Υνα σοχιεδαδ

δε ηοµβρεσ χιϖιλιζαδοσ χαπαχεσ δε ηαχερ σεντιρ ελ

οπροβιο ψ λα ϖεργενζα δε αχτοσ µαλοσ αλ ινδιϖιδυο

ινχιϖιλιζαδο, αισλαδο θυε ρεαλιζα αχτοσ δε περϖερσιδαδ

σοχιαλ, ψ θυε σι φυερα ιµιταδο πορ λα µαψορα, σερα α

vqfcu"nwegu"hcvcn jqodtgu"swg"ug"

cvtgxgp"c"fgucÝct"nc"qrkpk„p"igpgtcn"fg"nc"encug"c"swg"

περτενεχεν, α µενοσ θυε λεσ σοστενγα αλγν πρινχιπιο

µ〈σ αλτο θυε ελ ρεσπετο α λα οπινι⌠ν, ο υνα φυερτε

χορριεντε δε οπινι⌠ν εν αλγυνα οτρα παρτε. (Μιλλ,

1951: 336).

Σι σε εσταβλεχιερα δε µανερα γενεραλ εντρε λα χλασε

τραβαϕαδορα ο εντρε λοσ ποβρεσ λα οπινι⌠ν δε θυε συ

βιενεσταρ εξιγε υνα δεβιδα ρεγυλαχι⌠ν δελ νµερο δε

ηιϕοσ θυε εσ χαπαζ δε σοστενερ ψ δε λλεϖαρ υνα ϖιδα

χον διγνιδαδ; λασ περσονασ ρεσπεταβλεσ ψ δε βυενα

χονδυχτα σε χονφορµαραν χον λα πρεσχριπχι⌠ν, ψ σολο

σε εξιµιραν α σ µισµοσ δε ελλα αθυελλοσ θυε τυϖιεραν

πορ χοστυµβρε µενοσπρεχιαρ λασ οβλιγαχιονεσ σοχιαλεσ

gp"igpgtcn."{" gpvqpegu"ug"lwuvkÝectc" rqt"u"okuoc"nc"

δεχισι⌠ν δε χονϖερτιρ εν λεγαλ λα οβλιγαχι⌠ν µοραλ

δε νο τραερ αλ µυνδο ηιϕοσ θυε σον υνα χαργα παρα

λα χοµυνιδαδ. Ελ γοβιερνο δελ πασ δε Χηινα, πορ

εϕεµπλο, σε ϖιο οβλιγαδο α διχταρ νορµασ δε χοντρολ

δε λα ναταλιδαδ δεβιδο αλ αλτο χρεχιµιεντο ποβλαχιοναλ

ψ α λα χαργα σοχιαλ, εχον⌠µιχα ψ πολτιχα θυε ελλα

ρεπρεσεντα.

∆ε ιγυαλ µανερα, δεβερ〈 απλιχαρσε ελ ριγορ δε λα λεψ

εν αθυελλοσ οτροσ χασοσ εν θυε ελ αβυσο δε λα λιβερταδ

δε υνοσ ινδιϖιδυοσ περϕυδιχα ο αφεχταν ελ προγρεσο

εχον⌠µιχο ψ σοχιαλ, δε οτροσ χονγλοµεραδοσ σοχιαλεσ,

χοµο λο σον πορ εϕεµπλο: λοσ αβυσοσ ρελαχιοναδοσ

χον λα χονταµιναχι⌠ν αµβιενταλ, λα εϖασι⌠ν δε

ιµπυεστοσ θυε οβλιγα α λοσ γοβιερνοσ χοντρολαρ συσ

ινχυµπλιµιεντοσ εν βιεν δελ βιενεσταρ γενεραλ.

Χυανδο λα χλασε τραβαϕαδορα χοµπρενδε λα

δεπενδενχια θυε εξιστε εντρε λοσ σαλαριοσ ψ ελ νµερο

δε χοµπετιδορεσ θυε βυσχαν εµπλεο, ψ εντιενδε

αδεµ〈σ λοσ µισµοσ δερεχηοσ θυε χοβιϕα α λα µυϕερ

χοµο σερ ηυµανο ιγυαλ, λα ποβλαχι⌠ν µισµα χοµο υν

τοδο χονσχιεντε ρεδυχιρ〈ν ϖολυνταριαµεντε ελ νµερο

fg" jklqu." cevwcpfq" fg" eqo¿p" cewgtfq." eqp" gn" Ýp δε

µαντενερ λοσ σαλαριοσ αλτοσ ψ υνα µεϕορ χαλιδαδ δε

ϖιδα παρα σ ψ παρα λοσ συψοσ. Περο παρα θυε εστα αχχι⌠ν

σολιδαρια σε δ ψ σε µαντενγα εσ νεχεσαριο νο εσχατιµαρ

εσφυερζοσ εν λα σιµπατα, εν ελ εντενδιµιεντο δε λο

swg"ukipkÝec"cevwct"ukp"tgurqpucdknkfcf"uqekcn."nq"swg"

σε λογρα χον λα εξιστενχια δε υνα εδυχαχι⌠ν ναχιοναλ

εφεχτιϖα δε λοσ ηιϕοσ δε λα χλασε τραβαϕαδορα, ψ χον

υνα σεριε δε µεδιδασ δε πολτιχα πβλιχα θυε ηαγαν

δεσαπαρεχερ λα εξτρεµα ποβρεζα.

Fg"guvc"ocpgtc"eqpenw{g"Oknn"rwgfg"cÝtoctug"swg"nc"

Ýpcnkfcf"fg"vqfc"kpuvtweek„p" kpvgngevwcn"rctc"nc"ocuc"

δελ πυεβλο δεβερα σερ χυλτιϖαρ ελ σεντιδο χοµν;

χαπαχιταρλοσ παρα θυε πυεδαν ϕυζγαρ χον σεγυριδαδ

λασ χιρχυνστανχιασ θυε λεσ ροδεαν. Υνα εδυχαχι⌠ν

ενχαµιναδα α διφυνδιρ ελ βυεν σεντιδο εντρε ελ

Ι Ν Χ Ι Σ Ο

109

↵Σοχιαλισµο ο χοµυνισµο ? διφερενχιασ εντρε ϑοην Στυαρτ Μιλλ ψ Καρλ Μαρξ

πυεβλο, χον αθυελλοσ χονοχιµιεντοσ θυε λο χαπαχιτεν

rctc" lw¦ict" nc" Ýpcnkfcf" fg" uwu" cevqu." nq" swg" jctc"

βροταρ λα οπινι⌠ν πβλιχα εν λα θυε σε χονσιδεραρα

χοµο δεσηονροσα λα ιντεµπερανχια ψ λα ιµπρεϖισι⌠ν

δε τοδο γνερο. Σε χονδεναρα χοµο οφενσα χοντρα ελ

βιεν πβλιχο, αθυελλα θυε τιενε χοµο χονσεχυενχια

ινεϖιταβλε λα σοβρεσατυραχι⌠ν δελ µερχαδο δελ τραβαϕο.

Εσ νεχεσαριο τενερ χλαρο θυε λα εξπεριενχια χοµο

πρινχιπαλ φορµα δε χονοχιµιεντο δεµανδα δε υνα

εδυχαχι⌠ν βασαδα εν λα ϖιϖενχια ρεαλ. Εσ ιµποσιβλε

gpug‚ct" gÝec¦ogpvg" c" wpc" rqdncek„p" kpfkigpvg0"

Εσ διφχιλ ηαχερ σεντιρ ελ ϖαλορ δε λασ χοµοδιδαδεσ

α αθυελλοσ θυε νυνχα λασ ηαν δισφρυταδο, ο ηαχερ

απρεχιαρ λα µισερια δε υνα συβσιστενχια πρεχαρια ε

ινχιερτα α αθυελλοσ θυε εστ〈ν αχοστυµβραδοσ α ϖιϖιρ αλ

δα. Εστ〈 φορµα δε λα σιµπατα λογρα λοσ χαµβιοσ θυε

ug"fgugcp" uqekcnogpvg0" Pq"gu" rwgu"nq" okuoq" swg"gn"

Γοβιερνο αλλεγυε ινϖερσιονεσ δε χαλιδαδ δε ϖιδα εν

λοσ λυγαρεσ δονδε ϖιϖεν λοσ µ〈σ ριχοσ, θυε χυανδο

ενχαµινα λασ µισµασ ινϖερσιονεσ α λοσ λυγαρεσ δονδε

ϖιϖεν λοσ µ〈σ ποβρεσ δε λα σοχιεδαδ. Εστασ λτιµασ

ινϖερσιονεσ ηαχεν σεντιρ α λοσ µ〈σ ποβρεσ παρτε δε υνα

σοχιεδαδ, λεσ αλιµεντα λα εσπερανζα δε υνα ϖιδα φυτυρα

µεϕορ, λοσ ινχεντιϖα α µοδεραρ χοµπορταµιεντοσ,

c" ugt" oƒu" ekxknk¦cfqu0" Qvtcu" fg" ncu" kpxgtukqpgu" swg"

δεβερα εστιµυλαρ ελ Εσταδο εντρε λα χλασε µ〈σ ποβρε

εσ δαρλεσ λα οπορτυνιδαδ δε σερ προπιεταριοσ, δυε〉οσ

δε συσ ιδεασ δε προγρεσο, ηαχεδορεσ δε συ προπιο

φυτυρο, δε ελεγιρ λιβρεµεντε αθυελλο θυε σε χονσιδερα

λο µεϕορ παρα σ.

Eqpenwukqpgu

Nc" fgoqetcekc" eqoq" xktvwf" vkgpg" nwict" gp" ncu"

σοχιεδαδεσ δε ηοµβρεσ χιϖιλιζαδοσ, περσονασ θυε

ηαν σιδο ιλυστραδασ εν ελ δεβερ χιϖιλ, εν λα σιµπατα

δελ ρεχονοχιµιεντο δελ οτρο, εν λα βσθυεδα νατυραλ

fg" oglqtct" gp" nc" ogfkfc" swg" vqfqu" oglqtcp0" Nc"

δεµοχραχια εν σοχιεδαδεσ χιϖιλιζαδασ εσ λα ϖερδαδερα

χονδιχι⌠ν δε λα λιβερταδ ηυµανα εν χυαντο λοσ αχτοσ

ινδιϖιδυαλεσ σον ϖολυνταδεσ λιβρεσ ψ ρεσπονσαβλεσ εν

λα εσχογενχια δε λο σοχιαλµεντε βυενο. Εν σοχιεδαδεσ

δεµοχρ〈τιχασ δε ηοµβρεσ χιϖιλιζαδοσ λα υτιλιδαδ, ο

µ〈σ βιεν, ελ υτιλιταρισµο χονσιστε εν λογραρ ριθυεζα ψ

µοραλ σοχιαλ.

Πορ ελ χοντραριο εν σοχιεδαδεσ δεµοχρ〈τιχασ δε

ηοµβρεσ νο χιϖιλιζαδοσ, εσ δεχιρ, νο φορµαδοσ εν

ελ δεβερ µοραλ χον ελ οτρο, εν λα ρεσπονσαβιλιδαδ

σοχιαλ θυε τιενε χαδα υνο χονσιγο µισµο ψ χον λοσ

δεµ〈σ σερεσ σιντιεντεσ, εν λα χονχιενχια χιυδαδανα,

εν ελ δεβερ χιϖιλ λα δεµοχραχια εσ υν ϖιχιο ψ νο υνα

ϖιρτυδ, ψα θυε ελλα εσ ελ ρεσυλταδο δε αχτοσ εγοστασ

swg" dwuecp" gn" dgpgÝekq" rtqrkq" {" pq" uqekcn0" Gu" wpc"

δεµοχραχια δε ηοµβρεσ δε απαρεντε ϖολυνταδ σοχιαλ

δονδε λασ πρ〈χτιχασ δε λα εχονοµα συβτερρ〈νεα ψ

δε δεσχοµποσιχι⌠ν σοχιαλ τιενεν συσ φρυτοσ χοµο

οχυρρε εν υνα γραν παρτ ε δε λοσ πασεσ δε Αµριχα

δονδε ελ ηαµβρε, λα µισερια ψ λα ποβρεζα εξτρεµα

δε υνα γραν µασα δε λα ποβλαχι⌠ν σον αλιµενταδασ

πορ λα χορρυπχι⌠ν πολτιχα, λα αδµινιστραχι⌠ν πβλιχα

χλιεντελιστα ψ λα ριθυεζα εξτρεµα δε υνοσ ποχοσ. Εσ

υν λυγαρ δονδε λοσ δεσπρεχιοσ δελ ηοµβρε πορ ελ

ηοµβρε µισµο σον παρτε ντιµα δε συ χυλτυρα16.

Πασεσ δονδε λα σιµπατα σοχιαλ εσ ινεξιστεντε πορθυε

ελ ϖαλορ ο απρεχιο δε υν ηοµβρε πορ ελ οτρο πενδε δε

συσ ριθυεζασ µατεριαλεσ. Εν σοχιεδαδεσ δεµοχρ〈τιχασ

δε ηοµβρεσ νο χιϖιλιζαδοσ λα υτιλιδαδ, ο µ〈σ βιεν,

ελ υτιλιταρισµο χονσιστε εν λογραρ ριθυεζα ινδιϖιδυαλ.

Εσ υνα οργανιζαχι⌠ν σοχιαλ παρα ελ σερϖιχιο δε υνοσ

ποχοσ ινδιϖιδυοσ ψ νο δε τοδοσ.

Nc" eqpekgpekc" oqtcn" uqekcn" gzkig" fgn" ugt" jwocpq"

ελ αχχιοναρ δεσιντερεσαδο, νο φυνδαµενταδο εν

ελ εγοσµο προπιο σινο εν ελ αχτυαρ σοχιαλ χασι

νατυραλ ψ δεσιντερεσαδο. Σ ρεπασαµοσ λα ηιστορια δελ

rgpucokgpvq" oqtcn." cÝtoc" Xkevqtkc" Ecoru" *4223+."

νοσ ενχοντραµοσ χον πρεχεπτοσ θυε σε παρεχεν µυχηο

εντρε σ:

ÐCoctƒu" c" v¿" rt„lkoq" eqoq" c" vk" okuoqÑ." Ðfg"

pcfc"fgocukcfqÑ." Ðpq"jcicu" c"nqu" fgoƒu"nq" swg"

pq" swkukgtcu" swg" vg" jkekgtcp" c" vkÑ." Ðcev¿c" fg" vcn"

µανερα θυε τρατεσ α λα ηυµανιδαδ σιεµπρε χοµο

wp"Ýp" {" pwpec" uqncogpvg" eqoq" wp" ogfkqÑ." Ðgn"

βιενεσταρ δε λα ηυµανιδαδ εσ λα µεδιδα δε

λο βυενο ψ δε λο µαλο. ϑεσυχριστο, Σ⌠χρατεσ,

Χονφυχιο, Καντ, Βεντηαµ, εν ποχασ διστιντασ ψ

16 Εν Χολοµβια, πορ εϕεµπλο, α λασ περσονασ δε εξτρεµα ποβρεζα θυε ϖιϖεν

εν λασ χαλλεσ σε λεσ λλαµα ∆εσεχηαβλεσ; δε ιγυαλ µανερα, λοσ γρυποσ ινσυρ−

igpvgu"wucp" gn" ugewguvtq" eqp" Ýpgu" rqnvkequ" {" gzvqtukxqu0" Gp" Eqnqodkc"

eqoq"gp" Pkectciwc"nqu" itwrqu"uwdxgtukxqu"ukgodtcp" gn"vgttqt" gp"nc" rq−

βλαχι⌠ν χιϖιλ χον ελ υσο δε µινασ αντιπερσονασ. Εν Εχυαδορ αντε λα αλτα

χορρυπχι⌠ν δε συσ γενδαρµεσ λα γεντε τοµα λα ϕυστιχια χον συσ µανοσ αλ

πυντο δε θυεµαρ ϖιϖοσ ψ εν λυγαρεσ πβλιχοσ, χον ελ βενεπλ〈χιτο δε υνα

kpogpuc"rqdncek„p."c"ugtgu"jwocpqu" kphtcevqtgu0"Nqu"ekwfcfcpqu"gewcvq−

ριανοσ αλ σερ βλανχοσ ε ινδγενασ τιενεν εντρε ελλοσ µισµοσ φυερτεσ διφερεν−

χιασ δε αχεπταχι⌠ν χυλτυραλ ψ δε εξχλυσι⌠ν. Ηαιτ εσ υνο δε λοσ πασεσ µ〈σ

brqdtgu"fg"Coﬁtkec"Ncvkpc"eqp"oc{qt"gzenwuk„p"tcekcn0"Rcugu"fg"htƒikngu"

δεµοχραχιασ χον γοβιερνοσ διχτατοριαλεσ ψ δε δεσαπαριχιονεσ φορζοσασ

χοµο ςενεζυελα ψ Χυβα.

Ι Ν Χ Ι Σ Ο

110 ℑνγελ Εµιλιο Μυ〉οζ Χαρδονα

εν πασεσ δισταντεσ λλεγαρον α χονχλυσιονεσ µυψ

σιµιλαρεσ χον ρεσπεχτο α λο θυε δεβε χονσιδεραρσε

eqoq"gn"rtkpekrkq"oƒzkoq"fg"nc"oqtcnkfcf"*r03:+0

Nc" nkdgtvcf" kpfkxkfwcn" fgn" cwvqiqdkgtpq" {" fgn"

αυτοχοντρολ, ασ χοµο λα χονχιενχια µοραλ σοχιαλ

ναχεν δε λα εδυχαχι⌠ν εν ελ ρεσπετο α λοσ δερεχηοσ

χιϖιλεσ δελ οτρο. Εν λα ϖιρτυδ δε αµορ α λο πβλιχο, δε

µιραρ αλ οτρο χον ελ µισµο ρεσπετο χον ελ θυε δεβε

µιραρσε ελ ινδιϖιδυο α σ µισµο, ναχε δε λα πλυραλιδαδ

δελ χονοχιµιεντο, δε αλιµενταρ ελ δι〈λογο, δε

ινχορποραρ λα εξπεριενχια ψ δε νυτριρσε χον λα ρεαλιδαδ

ektewpfcpvg0" Pceg" fg" uwrqpgt" swg" gn" swg" jcdnc"

πριµερο εσ ελ οτρο, ψ θυε στε τιενε δε εντραδα ελ υσο

tc¦qpcfq"fg"nc"rcncdtc0" Nc"eqpekgpekc"oqtcn"pceg" gp"

λα ϖοχαχι⌠ν σοχιαλ δελ ινδιϖιδυο, εν λα τολερανχια, εν

ελ φορταλεχιµιεντο δε λα χρτιχα ψ νο δε συ προηιβιχι⌠ν,

εν ηαχερ δε λα προτεστα αλγο λχιδα ε ιλυστραδα.

Nc" gfwecek„p" fg" nqu" rtkpekrkqu" fg" xktvwf" uqekcn"

ενσε〉αδοσ α τραϖσ δελ εϕεµπλο δε αχτοσ ϖαλεροσοσ

παρα λα φελιχιδαδ γενεραλ, χοµο λοσ ρελαταδοσ εν λασ

εποπεψασ πιχασ, εν λασ νοϖελασ ψ βιογραφασ δε λοσ

ηροεσ δελ µυνδο χλ〈σιχο, αχερχαν αλ σερ ηυµανο α

nqu"xcnqtgu" kfgcngu" fg"nc" ﬁvkec" uqekcn0" Nq"nngxcp" c" nc"

tgÞgzk„p." cn" ecokpq" fg" ucdgt" gngikt" gpvtg" nc" oqtcn"

ινδιϖιδυαλ ψ λα µοραλ πβλιχα.

Ελ πενσαµιεντο δε Μιλλ διστινγυε εντρε λα ρεαλιδαδ

χονχρετα ε ιδεαλ. Εν λα ρεαλιδαδ χονχρετα πυεδεν

σερ ποχοσ λοσ ϖερδαδεροσ αχτοσ δε ϖιρτυδ σοχιαλ; ελ

εγοσµο εντρε λοσ ηοµβρεσ, λα αυσενχια δε υνα βυενα

εδυχαχι⌠ν, λα φαλτα δε οπορτυνιδαδεσ, ελ µαλεσταρ

εχον⌠µιχο ψ λοσ σεντιµιεντοσ δε πενα λοσ λλεϖα

αλ συφριµιεντο, αλ δεσενχαντο, α λα απατα. Περο λα

εξπεριενχια ψ λα χαπαχιδαδ θυε τιενε τοδο ηοµβρε δε

ραχιοναλιζαρ λοσ ηεχηοσ ψ δε εϖαλυαρ λασ προβαβιλιδαδεσ

ψ χοστο δε συσ δεχισιονεσ λο θυε λε µεϕορα ποχο α

ποχο εν συσ διαριο ϖιϖιρ, λε µυεστρα οτροσ χαµινοσ, λε

ενσε〉α οτρασ σιτυαχιονεσ ιδεαλεσ δε ϖιδα πλαχεντερα,

oƒu" rcekÝecu." oƒu" guvtgejcu." rqt" nq" swg" kpvgpvc" gn"

αχοµπα〉αµιεντο σολιδαριο παρα µεϕοραρ λασ πρ〈χτιχασ

σοχιαλεσ εξιστεντεσ ηαστα ϖολϖερλασ λεψ.

Παρα Μιλλ λα ϖιρτυδ νο δεπενδε δε λοσ σεντιµιεντοσ

ukpq" fg" wp" ceekqpct" uqekcn" tgÞgzkxq" swg" eqpfweg"

αλ ινδιϖιδυο αλ αυτογοβιερνο, αυτοδοµινιο ψ αλ

cwvqeqpvtqn0" Nqu" ugpvkokgpvqu" eqpfwegp" c" nc" tc¦„p."

c"nc" ceek„p" tgÞgzkxc"swg" qdnkic"c" rgpuct" gp"cswgnnq"

θυε εσ µεϕορ θυ (); α λα αχχι⌠ν τιχα. ∆ε αλλ θυε

Μιλλ ηαγα λα διστινχι⌠ν εντρε ελ πλαχερ ινδιϖιδυαλ ψ ελ

πλαχερ σοχιαλ δε οβραρ ρεχταµεντε. Εσ πορ ελλο θυε Μιλλ

χονσιδερ θυε, εν ελ δεσαρρολλο ιντελεχτυαλ, ηαψ θυε

ενσε〉αρ α λοσ εστυδιαντεσ α τενερ πλαχερ εν λα αχτιϖιδαδ

ιντελεχτυαλ ψ εν ελ δεσχυβριµιεντο δε λα ϖερδαδ. ∆ε

εστε µοδο, παρα Μιλλ, εσ ιµπορταντε µοστραρ θυε ελ

εϕερχιχιο δε λα ϖιρτυδ χοµπορτα πλαχερ παρα ποδερ

ινχυλχαρλα εν λα ϕυϖεντυδ17.

Υνα σοχιεδαδ δε ηοµβρεσ λιβρεσ χονδιχιονα ελ ποδερ

πολτιχο, δε υν λαδο, πορθυε χαδα ηοµβρε ποσεε υν

εσπριτυ νατυραλ α λα λιβερταδ, λο θυε λιµιτα ελ αλχανχε

δε εσε π οδερ, ψ δε οτρο λαδο, πορ λοσ δερεχηοσ

χονστιτυχιοναλεσ αλχανζαδοσ εν λα σοχιεδαδ. ∆ε

αλλ θυε παρα Μιλλ λα δεµοχραχια εσ λα µεϕορ φορµα

δε γοβιερνο ποσιβλε πορθυε εσ ελ ργιµεν εν ελ θυε

ελ ινδιϖιδυο πυεδε προτεγερσε µεϕορ α σ µισµο

ψ πορθυε υνα χονστιτυχι⌠ν δεµοχρ〈τιχα φαϖορεχε

µ〈σ θυε χυαλθυιερ οτρα ελ τεµπεραµεντο αχτιϖο ψ λα

παρτιχιπαχι⌠ν δε λοσ χιυδαδανοσ3:. Περο παρα θυε ελλο

ρεαλµεντε πυεδα σερ ποσιβλε εσ νεχεσαρια λα εδυχαχι⌠ν

fg" vqfqu" nqu" ekwfcfcpqu." eqoq" cÝtoc" gp" ncu"

Χονσιδεραχιονεσ σοβρε ελ γοβιερνο ρεπρεσεντατιϖο:

ÐNc" gfwecek„p" wpkxgtucn" fgdg" rtgegfgt" cn" uwhtcikq"

υνιϖερσαλ. ∆ε εστα µανερα, εν Μιλλ, λα δεφενσα δελ

ινδιϖιδυο εστ〈 υνιδα α λα εξιγενχια δε υνα σοχιεδαδ εν

λα θυε λα µαψορα σε ρεχονοχε α σ µισµοσ χοµο σερεσ

σιντιεντεσ ιγυαλεσ, περσονασ λλενασ δε ινδιϖιδυαλιδαδεσ

περο χον χαπαχιδαδεσ σιµπαττιχασ χοµυνεσ.

Pq" gu" rqukdng" cuqekct" gn" rgpucokgpvq" uqekcnkuvc"

δε Μιλλ α Μαρξ, λα πρινχιπαλ διφερενχια εστ〈 εν θυε

ελ ινγλσ χονχιβε ο αχεπτα θυε λα ρεπαρτιχι⌠ν δε λα

ριθυεζα θυε χοντριβυψε α λα µαψορ φελιχιδαδ γενεραλ

εσ αθυελλα θυε σε απροξιµα α λα µαψορ ιγυαλδαδ. Πορ

λο θυε εσ νεχεσαριο φαϖορεχερ ελ ρεπαρτο ιγυαλ δε λα

ριθυεζα εν λα µεδιδα εν θυε στα νο σεα χοντραρια α λα

σεγυριδαδ δε λα προπιεδαδ σιν λα χυαλ νο ηαβρα ριθυεζα

rqt"tgrctvkt"*Oknn."3:48+0"Fg"kiwcn"ocpgtc."guvg" cwvqt"

αχεπτα λα λιβερταδ δε µερχαδο ψ λα νο ιντερϖενχι⌠ν

17 Σε πιενσα εν πλαχερεσ εδυχατιϖοσ δε ϖαλορ σοχιαλ χοµο λοσ θυε πυεδε

ενχοντραρσε εν λασ πελχυλασ δε σπερ ηροεσ ινφαντιλεσ, ο εν αλγυνασ δε λασ

jkuvqtkcu"fg"jcfcu"rctc"pk‚qu"{"cfwnvqu"rtgugpvcfcu"rqt"Ycnv"Fkupg{."fqp−

fg"ug" cxkxcp"rtqhwpfqu" xcnqtgu"uqekcngu0" Qdtcu"fg"vgcvtq" equvwodtkuvcu."

µιτοσ, ηιστοριασ δε γρανδεσ εποπεψασ δραµατιζαδασ ο ηαβλαδασ, θυε λλαµαν

c"nc"tgÞgzk„p"{"jcegp"ecgt"gp"ewgpvc"c"nc"rqdncek„p0"

3: Εσ µενεστερ ηαχερ χλαριδαδ θυε σι βιεν παρα Μιλλ ελ ηοµβρε εσ πορ νατυ−

ραλεζα λιβρε, συ δερεχηο α λα λιβερταδ πολτιχα νο εσ νατυραλ, εσ µ〈σ βιεν ελ

ρεσυλταδο δε υνα χονθυιστα σοχιαλ. Εσ υν δερεχηο προπιο δε λασ σοχιεδαδεσ

χιϖιλιζαδασ θυε εσ ραζοναβλεµεντε νεγαδο εν λασ σοχιεδαδεσ πριµιτιϖασ.

Πορ εϕεµπλο, ελ δερεχηο δε γνερο, δε ϖοτο, δε χιυδαδανα, εντρε οτροσ.

Ι Ν Χ Ι Σ Ο

111

↵Σοχιαλισµο ο χοµυνισµο ? διφερενχιασ εντρε ϑοην Στυαρτ Μιλλ ψ Καρλ Μαρξ

ιννεχεσαρια δελ Εσταδο εν λα εχονοµα. Μιλλ νο αχεπτα

ελ αβσολυτισµο δε λασ λιτεσ δελ ποδερ, λ απρυεβα ελ

λιβεραλισµο πολτιχο δελ δερεχηο αλ ϖοτο, ελ χονσενσο

σοχιαλ ψ λα δεµοχραχια β ασαδα εν υνα µασα δε ϖοταντεσ

ινστρυιδα χοµο λα µεϕορ φορµα δε γοβιερνο.

Αλ σερ Μιλλ υν ηοµβρε θυε εϕερχι⌠ λα πολτιχα δε

Ινγλατερρα ψ λογρ⌠ σαχαρ αδελαντε, αντε ελ Χονγρεσο δε

nqu"Nqtgu."rtq{gevqu"gp"fghgpuc" fg"nc"kiwcnfcf"uqekcn"

ψ δε γνερο, λε λλεϖ⌠ α σερ υν χονϖενχιδο δε θυε λασ

τρανσφορµαχιονεσ σοχιαλεσ σολο σον ποσιβλεσ ο τιενεν

λυγαρ σι εξιστε ϖολυνταδεσ πολτιχασ δε τρανσφορµαχι⌠ν

σοχιαλ ψ µοραλ, σι σε χυεντα χον λα σιµπατα δε λοσ

ρεπρεσενταντεσ πολτιχοσ ψ χον λα υνι⌠ν σολιδαρια παρα

δεφενδερ υν δερεχηο πβλιχο.

Σι λοσ πολτιχοσ θυε ρεπρεσενταν λοσ ιντερεσεσ δελ

πυεβλο νο εστ〈ν χονϖενχιδοσ δε λα νεχεσιδαδ δε

υν χαµβιο, βιεν πορθυε λα σοχιεδαδ νο εστ〈 υνιδα

φρεντε α υν µισµο σεντιρ σολιδαριο ο πορθυε αν σον

υνα µινορα λοσ χαµβιοσ νο σε δαν. Περο σ εξιστε

λα σιµπατα µαψοριταρια ψ λα ϖολυνταδ σολιδαρια παρα

ελ χαµβιο, ελ χαµβιο σε δα, σε ινστιτυχιοναλιζα ψ σε

etgcp"ncu"pqtocu"swg"nq"fgÝgpfcp"{"ictcpvk¦cp."fg"nq"

χοντραριο νο.

Μιλλ α διφερενχια δε Μαρξ θυιεν νο ερα υν ηοµβρε

πολτιχο ϖεα εν λα πολτιχα λα σαλιδα διαλογαδα παρα ελ

χαµβιο. Ελ λιδεραζγο δελ πολτιχο ρεπρεσεντανδο λοσ

ιντερεσεσ δε λοσ δεµανδαντεσ ψ λα πρεσι⌠ν σοχιαλ δε

λοσ δεµανδαντεσ σεραν λα εστρατεγια σολιδαρια χαπαζ

δε χαµβιαρ λο τραδιχιοναλ δε αθυελλασ πρ〈χτιχασ θυε

ϖιολαν δερεχηοσ δε λιβερταδ ψ δε διγνιδαδ, χοµο

λο φυε πορ εϕεµπλο, λα δεφενσα θυε Μιλλ ηιχιερα αλ

δερεχηο δε ϖοτο δε λα µυϕερ, θυε φυε ποσιβλε δεσπυσ

fg"fqu"fghgpucu"hcnnkfcu"cpvg"nc"Eƒoctc"fg" nqu"Nqtgu0"

Eqogpvc"Oknn"cn"Ýpcn"fg"nc"Αυτοβιογραφα. Μαρξ, πορ

ελ χοντραριο χρεε εν λα ρεϖολυχι⌠ν δελ προλεταριαδο,

εν λα φυερζα χοµο ινστρυµεντο δε σοµετιµιεντο, εν

λα δεστρυχχι⌠ν ϖιολεντα δε αντιγυασ φορµασ. Μιεντρασ

θυε παρα Μαρξ λα ιδεολογα δοµιναντε ερα λα ιδεολογα

δε λα χλασε δοµιναντε, παρα Μιλλ λα εδυχαχι⌠ν µοραλ

ο δε λα χονχιενχια χιϖιλ δε λοσ χιυδαδανοσ ηαρ〈

θυε λασ ινστιτυχιονεσ ψ λασ λεψεσ σε τρανσφορµεν

rcwncvkpcogpvg" jcuvc" cnecp¦ct" nc" tgÞgzk„p" oqtcn"

σοχιαλµεντε αχεπταδα.

Rctc" gn" Ýn„uqhq" {" geqpqokuvc" kpinﬁu" gu" pgeguctkq."

πριµερο, λα εδυχαχι⌠ν δε λασ µασασ εν ελ δεβερ σερ

uqekcn." gp" nc" eqpekgpekc" ekwfcfcpc0" Pq" gu" rqukdng."

σιν ϖιολενταρ δερεχηοσ ηυµανοσ, λλεϖαρ α χαβο υνα

τρανσφορµαχι⌠ν σοχιαλ εξιτοσα χον υνα µασα δε

ηοµβρεσ ινχιϖιλιζαδοσ, νο χονσχιεντεσ δε λα γραν

νεχεσιδαδ σοχιαλ δε ρεσπετο πορ ελ οτρο, πορθυε σερα

αλιµενταρ λα ϖιολενχια χον λα ϖιολενχια µισµα. Εν οτροσ

τρµινοσ, παρα Μιλλ λα µεϕορ τρανσφορµαχι⌠ν σοχιαλ

τιενε συσ ραχεσ εν λα αχχι⌠ν πολτιχα, εν ελ εϕερχιχιο

αργυµεντατιϖο θυε φαχιλιτε λα τοµα δε χονχιενχια, νο

εν λα ιµποσιχι⌠ν σινο εν λα χονφρονταχι⌠ν δε ιδεασ

διαλογαδασ ψ χονσενσυαδασ.

Ncu"tgxqnwekqpgu"xkqngpvcu"q"nc"korqukek„p"kfgqn„ikec"

πορ λα φυερζα γενεραν µ〈σ ϖιολενχια πορ χυαντο σε

ϖιολαν δερεχηοσ δε λιβερταδ ινδιϖιδυαλ. Ελ φανατισµο

ιδεολ⌠γιχο φυερα δε ηαχερ δα〉ο α οτροσ σε ηαχε δα〉ο

α σ µισµο, σε ϖυελϖεν αβσολυτιστασ ψ τοταλιταριοσ,

συσ µισµοσ αχτορεσ πυεδεν λλεγαρ α σερ ϖχτιµασ δελ

δεσενφρενο ηυµανο χοµο οχυρρι⌠ χον ∆αντον, Μαρατ,

Χονδορχετ, Ροβεσπιερρε ψ µιλεσ δε ρεϖολυχιοναριοσ

µ〈σ εν λα Ρεϖολυχι⌠ν Φρανχεσα. Παρα εϖιταρ εστοσ

δεσµανεσ δε ϖιολενχια ψ δε σαλϖαϕισµο, ελ ηοµβρε

δεβε δε ηαχερ υσο δε συ χαπαχιδαδ αργυµεντατιϖα ψ

δε ελεχχι⌠ν, δε συ χαπαχιδαδ πολτιχα παρα ηαχερσε

εντενδερ ψ µοστραρ λο βυενο ψ λο µαλο δελ θυε σε

εσ ϖχτιµα. ∆εβερ〈 ηαχερ υσο δε λασ ινστιτυχιονεσ

uqekcngu"rctc"xcnkfct"uwu"fgtgejqu0"Nc"gfwecek„p"gp"nc"

χονχιενχια χιϖιλ φαχιλιταρ〈 ελ ραζοναµιεντο σιµπαττιχο

παρα δεχιδιρ ψ αχτυαρ εν προ δε λο θυε εσ σοχιαλµεντε

µεϕορ. Εσ α εστε πλαντεαµιεντο µιλλεανο αλ θυε Μαρξ

ecnkÝec"fg"uqekcnkuoq"wv„rkeq0

Rctc"nc" Ýnquqhc"kpinguc" fg"Oknn" nc"wvqrc" eqowpkuvc"

νο ραδιχα εν ιγυαλαρ α λοσ ινδιϖιδυοσ σινο εν δαρ α χαδα

ηοµβρε λοσ µεδιοσ νεχεσαριοσ παρα συ συβσιστενχια,

gu"fgekt." eqoq"nq" fc"c" gpvgpfgt"Lqjp" Nqemg c"

χαδα υνο συ παρτε, λα νεχεσαρια παρα ρεχονοχερ θυε συ

ceek„p"gu"dwgpc0Ñ"*3;;:

δελ ρεχονοχιµιεντο δελ οτρο χον ελ χυαλ ψο προγρεσο,

δε µεϕοραρ µεϕορανδο ελ βιεν χοµν ψ σολιδαριο, πυεσ

υνα χοµυνιδαδ ρεαλµεντε προγρεσα χυανδο προγρεσα

τοδα νο χυανδο σολο προγρεσαν υνοσ ποχοσ ινδιϖιδυοσ.

∆ε αλλ θυε ελ πενσαµιεντο µιλλεανο εσ µοραλ ψ νο

kfgqn„ikeq0"Nc"xgtfcfgtc"rtgqewrcek„p"fg"Oknn" pq"gu"

εξπλιχαρ θυ τιπο δε γοβιερνο εσ µεϕορ (χοµυνιστα ο

χαπιταλιστα) σινο χυ〈λεσ δεβεραν σερ λασ χονδιχιονεσ

µοραλεσ θυε δεβεν εξιστιρ παρα ελ προγρεσο σοχιαλ δελ

jqodtg" gp" eqowpkfcf0" Pq" uqp" ncu" kpuvkvwekqpgu" ncu"

θυε ηαχεν αλ ηοµβρε σινο ελ ηοµβρε θυιεν ηαχε λασ

Ι Ν Χ Ι Σ Ο

112 ℑνγελ Εµιλιο Μυ〉οζ Χαρδονα

ινστιτυχιονεσ παρα συ βιενεσταρ. Εσ ελ ηοµβρε θυιν

πιενσα λα φαµιλια ψ λα µεϕορα χοντινυαµεντε παρα συ

βιενεσταρ ψ δισφρυτε δε χαλιδαδ δε ϖιδα; περο παρα ελλο

δεβερ〈 σαβερ πριµερο πορθυε εσ ιµπορταντε τενερ υνα

φαµιλια ψ θυ δεβε ηαχερσε παρα χονσερϖαρλα; σε βασαρ〈

εν λα εξπεριενχια ψ εν λα δεβιδα ινστρυχχι⌠ν ψ νο εν

λοσ απετιτοσ δελ ινστιντο ιρραχιοναλ.

↵∆εσχονοχε Μιλλ ελ µτοδο µαρξιανο δε χαµβιο

σοχιαλ? Σι, πορ χυαντο ατεντα χον λα διγνιδαδ ψ λα

λιβερταδ δελ ηοµβρε, πορ χυαντο νο ναχε δε υνα

χονχιενχια δε τρανσφορµαχι⌠ν σοχιαλ χαπαζ δε ρεσπεταρ

ινδιϖιδυαλιδαδεσ, σινο δε υνα µανιπυλαχι⌠ν σοχιαλ

χαπαζ δε δεγραδαρ λα διγνιδαδ ηυµανα.

Μιλλ χοντεµπλα δοσ µτοδοσ λα εδυχαχι⌠ν δε λασ

µασασ ψ ελ αχχιοναρ πολτιχο ελ χυαλ εσ λλεϖαδο α χαβο

πορ ηοµβρεσ βιεν πρεπαραδοσ, χαπαχεσ δε εντενδερ ψ

xgt"nc"rqnvkec"eqoq"nc"xg"gn"Ýn„uqhq"rqnvkeq" Nﬁxkpcu"

ÐNc"rqnvkec"gu"gn" tquvtq"gp"gn" swg"og"xgqÑ0"Gu" fgekt."

χοµο λα χαπαχιδαδ σιµπαττιχα δε ϖερ µ ροστρο εν

ελ ροστρο δελ οτρο, δε εντενδερ ανηελοσ, νεχεσιδαδεσ

ψ αµβιχιονεσ προπιασ δε µ σερ ηυµανο εν ελ οτρο

θυε ταµβιν εσ ηυµανο. Υν πυεβλο χιϖιλιζαδο θυε

χυεντα χον ηοµβρεσ χαπαχεσ δε πενσαρ πορ σ µισµοσ

νο σερ〈ν φ〈χιλεσ µαριονετασ δε οτρασ φυερζασ δε ποδερ

χον ιντερεσεσ εγοστασ ψ νο σοχιαλεσ, πορ λο θυε νο σε

fglctƒp" ocpglct" hƒeknogpvg" eqoq" nq" cÝtoc" Cfco"

Σµιτη εν Λα τεορα δε λοσ Σεντιµιεντοσ Μοραλεσ

(1997) ψ εν λα Ριθυεζα δε λασ Ναχιονεσ (1997).

Εντενδερ λα πολτιχα µιλλεανα δε αχχι⌠ν σοχιαλ χοµο

υν ρεσυλταδο σιµπαττιχο εσ εντενδερ ελ πορ θυ Μιλλ

χονχιβε λα εξιστενχια δε υνα σοχιεδαδ α παρτιρ δε λα

λιβερταδ ψ νο δε λα ϕυστιχια; διφερενχια θυε, αυνθυε

παρεζχα συτιλ, ψ λιγερα αχλαρα ελ παπελ δε λα πολτιχα

ψ δελ ηοµβρε χοµο σερ πολτιχο εν λα τρανσφορµαχι⌠ν

uqekcn0"Nqu"jqodtgu"fgdgp"ugt"nkdtgu"rctc"fgekfkt"swﬁ"

εσ λο µεϕορ παρα σ, δεβεν σερ χαπαχεσ δε προπονερ

χαµβιοσ ψ δισχυτιρλοσ αβιερταµεντε, δε ρεσπονδερ ο

δεχιδιρ σιν αταδυρασ λο µεϕορ παρα σ ψ παρα ελ τοδο,

δεβεν σερ χαπαχεσ δεσδε ελ σεντιµιεντο δε σιµπατα

δε εντενδερ λασ υργενχιασ δε λοσ οτροσ παρα δεπονερ

λιβρεµεντε συσ ιντερεσεσ π αρτιχυλαρεσ πορ λοσ δελ τοδο

σοχιαλ. Εντενδερ λα εξιστενχια δε υν ορδεν σοχιαλ α

παρτιρ δε λα ϕυστιχια ψ νο δε λα εξιστενχια δε ηοµβρεσ

λιβρεσ εσ αχεπταρ δε αλγυνα µανερα λα εξιστενχια δελ

µιεδο ηοββεσιανο χοµο ινστρυµεντο δε χοηεσι⌠ν.

Jgejq"swg"fkÝewnvc" nc"ugrctcek„p" tgcn"fg"nc" Ýnquqhc"

µοραλ σµιτηιανα δε λα ηοββεσιανα.

Εν χυαντο α λα πρεγυντα: ↵Εσ Μιλλ σοχιαλιστα? Σε

fgdgtc"tgurqpfgt" swg" pq"gu" rqukdng" ecnkÝect"c" Oknn"

δε σοχιαλιστα αυνθυε πλαντεαρ〈 χαµβιοσ σοχιαλεσ παρα

λα ποχα θυε λο ηιχιεραν ϖερ χοµο ταλ, πορ εϕεµπλο, ελ

δερεχηο δε ιγυαλδαδ δε λα µυϕερ, ελ δε λα εδυχαχι⌠ν

δε χαλιδαδ παρα τοδοσ λοσ ηοµβρεσ α τραϖσ δελ Εσταδο,

ασ χοµο λο διρα Αδαµ Σµιτη, αυνθυε λα ποβλαχι⌠ν

µ〈σ ποβρε σεα λα µαψοριταρια δεντρο δε υνα ναχι⌠ν; λα

λιβερταδ δε τοδο ηοµβρε α χρεερ ο νο χρεερ εν αλγν

µεταφσιχο, περο σι τενερ χοµο χρεδο λα βσθυεδα πορ

gn"dkgpguvct"uqekcn." nc"uqekgfcf"eqoq" gn"Ýp"uwrtgoq0"

Nq" swg" tgcnogpvg" ecodkc" gpvtg" Oknn" {" Octz" gu" gn"

ινστρυµεντο. Μιεντρασ θυε παρα Μαρξ εσ λα ρεϖολυχι⌠ν

δελ προλεταριαδο εν λα λυχηα δε χλασεσ, παρα Μιλλ εσ

λα αχχι⌠ν πολτιχα δε λοσ γοβερναντεσ εν γοβιερνοσ

δεµοχρ〈τιχοσ. Αχχι⌠ν πολτιχα θυε εσ α συ ϖεζ

ρεγυλαδα ο µοραλιζαδα χον λα εξιστενχια δε ηοµβρεσ

χυλτοσ, πυεσ ελλοσ νο περµιτιρ〈ν θυε λοσ φανατισµοσ

ιδεολ⌠γιχοσ γοβιερνεν σοβρε ελλοσ ψ λεσ ανυλε συ

λιβερταδ.

Tghgtgpekcu"dkdnkqitƒÝecu

Ecoru."X. (2001). Wpc"xkfc"fg"ecnkfcf

σοβρε βιοτιχα. Βαρχελονα: Χρτιχα, Αρεσ ψ

Μαρεσ.

Nﬁiﬁ." R0" *4228+0" Tgxkuvc" Ngevwtcu" fg" Geqpqoc."

Υνιϖερσιδαδ δε Αντιοθυια, νµερο 64,

ενερο− ϕυνιο.

Nqemg." L0" *3;;:+0" Gpuc{q" uqdtg" gn" iqdkgtpq" ekxkn0"

Μξιχο: Εδιτοριαλ Πορρα, νµερο 671.

Octz."M0"*3;:3+0" Ελ χαπιταλ: χρτιχα δε λα εχονοµα

πολτιχα. Χολοµβια: Φονδο δε λα Χυλτυρα

Εχον⌠µιχα.

Octz."M ψ Ενγελσ, Φ. (1975). OcpkÝguvq"fgn" Rctvkfq"

Χοµυνιστα. Rgmp

gzvtcplgtcu0"Guetkvq"gpvtg"fkekgodtg"fg"3:69"

{"gpgtq"fg" 3:6:"gp"cngoƒp" {"rwdnkecfq" rqt"

rtkogtc"xg¦"gp"hgdtgtq"fg"3:6:"eqoq"hqnngvq"

gp"Nqpftgu0

Oknn" Uvwctv." L0 (2002). Ελ Υτιλιταρισµο. Μαδριδ:

Αλιανζα Εδιτοριαλ.

Oknn" Uvwctv." L0" *3;;:+0" Λα Νατυραλεζα. Μαδριδ:

Ι Ν Χ Ι Σ Ο

113

↵Σοχιαλισµο ο χοµυνισµο ? διφερενχιασ εντρε ϑοην Στυαρτ Μιλλ ψ Καρλ Μαρξ

Αλιανζα Εδιτοριαλ, πρ⌠λογο ψ τραδυχχι⌠ν δε

Χαρλοσ Μελλιζο. Πυβλιχαδα πορ πριµερα ϖεζ

gp"Kpincvgttc"gp"gn"c‚q"fg"3:960

Oknn" Uvwctv." L .(1993). Dgpvjco. Μαδριδ: Τεχνοσ.

Qdtc"rwdnkecfc"qtkikpcnogpvg" gp"nc"Nqpfqp"

cpf" Yguvokpuvgt" Tgxkgy" *3:5:+0" Guvwfkq"

πρελιµιναρ δε Χαρλοσ Μελλιζο.

Oknn" Uvwctv." L0 (1951). Πρινχιπιοσ δε εχονοµα

πολτιχα χον αλγυνασ δε συσ απλιχαχιονεσ α λα

Ýnquqhc"uqekcn0 Μξιχο: Φονδο δε λα Χυλτυρα

Εχον⌠µιχα.

Oknn"Uvwctv."L0"*3:58+0"Χιϖιλιζαχι⌠ν. Nqpfqp

Kp"vjg"Eqnngevgf" Yqtmu"qh"Lqjp"Uvwctv" Oknn."

ϖολυµε ΞςΙΙΙ. Εδιτιον φροµ Υνιϖερσιτψ οφ

Τοροντο.

Oknn" Uvwctv." L0" *3:48+0" Πριµογενιτυρε. Τοµαδο

δε: ηττπ://ωωω.σχιελο.οργ.χο/σχιελο.

π η π ? σ χ ρ ι π τ = σ χ ι _ σ & ρ ε φ = 0 0 0 11 7 &

πΣ0120−2596200600010000700013&λ−

νγ=εν.

Uokvj."C0"(1997). Ινϖεστιγαχι⌠ν σοβρε λα νατυραλεζα

ψ χαυσασ δε λα Ριθυεζα δε λασ Ναχιονεσ.

Μξιχο: Φονδο δε λα Χυλτυρα Εχον⌠µιχα.

Uokvj."C0"*3;9:+0"Τεορα δε λοσ σεντιµιεντοσ µοραλεσ.

Μξιχο. Φονδο δε Χυλτυρα Εχον⌠µιχα.

Vqeswgxknng." C0" *3;:7+0" ∆εµοχραχια εν Αµριχα.

Βαρχελονα: Αλιανζα Εδιτοριαλ.

Ygdgt." O. (2005). Λα τιχα προτεσταντε ψ ελ εσπριτυ

δελ χαπιταλισµο. Μξιχο: Χολοφ⌠ν Σ.Α.

Para continuar leyendo

Solicita tu prueba

Los suscriptores pueden acceder a la versión informada de este caso.

Regístrate para una prueba y aprovechar al máximo nuestro servicio, incluidos estos beneficios.

¿Por qué debería darme de alta en vLex?

Más de 100 países

Accede a más de 120 millones de documentos de más de 100 países, incluida la mayor colección de legislación, jurisprudencia, formularios y libros y revistas legales.
Miles de fuentes de datos

Actualizado cada día, vLex reúne contenido de más de 750 proveedores dando acceso a más de 2500 fuentes legales y de noticias de los proveedores líderes del sector.
Encuentra rápidamente lo que necesitas

Gracias a una avanzada Inteligencia Artificial desarrollada por vLex, enriquecemos editorialmente la información legal para hacerla accesible, incluyendo traducción instantánea a 14 idiomas para garantizar el acceso a la información y la capacidad de efectuar búsquedas comparativas.
Más de 2 millones de usuarios registrados

Fundado hace más de 20 años, vLex proporciona contenido de alta calidad y un servicio muy intuitivo para abogados, despachos, instituciones gubernamentales y universidades de derecho alrededor del mundo

Los suscriptores pueden ver una lista de toda la legislación y jurisprudencia citada de un documento.

Regístrate para una prueba y aprovechar al máximo nuestro servicio, incluidos estos beneficios.

¿Por qué debería darme de alta en vLex?

Más de 100 países

Accede a más de 120 millones de documentos de más de 100 países, incluida la mayor colección de legislación, jurisprudencia, formularios y libros y revistas legales.
Miles de fuentes de datos

Actualizado cada día, vLex reúne contenido de más de 750 proveedores dando acceso a más de 2500 fuentes legales y de noticias de los proveedores líderes del sector.
Encuentra rápidamente lo que necesitas

Gracias a una avanzada Inteligencia Artificial desarrollada por vLex, enriquecemos editorialmente la información legal para hacerla accesible, incluyendo traducción instantánea a 14 idiomas para garantizar el acceso a la información y la capacidad de efectuar búsquedas comparativas.
Más de 2 millones de usuarios registrados

Fundado hace más de 20 años, vLex proporciona contenido de alta calidad y un servicio muy intuitivo para abogados, despachos, instituciones gubernamentales y universidades de derecho alrededor del mundo

Los suscriptores pueden ver una lista de todos los documentos que citan el caso

Regístrate para una prueba y aprovechar al máximo nuestro servicio, incluidos estos beneficios.

¿Por qué debería darme de alta en vLex?

Más de 100 países

Accede a más de 120 millones de documentos de más de 100 países, incluida la mayor colección de legislación, jurisprudencia, formularios y libros y revistas legales.
Miles de fuentes de datos

Actualizado cada día, vLex reúne contenido de más de 750 proveedores dando acceso a más de 2500 fuentes legales y de noticias de los proveedores líderes del sector.
Encuentra rápidamente lo que necesitas

Gracias a una avanzada Inteligencia Artificial desarrollada por vLex, enriquecemos editorialmente la información legal para hacerla accesible, incluyendo traducción instantánea a 14 idiomas para garantizar el acceso a la información y la capacidad de efectuar búsquedas comparativas.
Más de 2 millones de usuarios registrados

Fundado hace más de 20 años, vLex proporciona contenido de alta calidad y un servicio muy intuitivo para abogados, despachos, instituciones gubernamentales y universidades de derecho alrededor del mundo

Los suscriptores pueden ver una lista de todas los versiones de la ley con las distintas afectaciones

Regístrate para una prueba y aprovechar al máximo nuestro servicio, incluidos estos beneficios.

¿Por qué debería darme de alta en vLex?

Más de 100 países

Accede a más de 120 millones de documentos de más de 100 países, incluida la mayor colección de legislación, jurisprudencia, formularios y libros y revistas legales.
Miles de fuentes de datos

Actualizado cada día, vLex reúne contenido de más de 750 proveedores dando acceso a más de 2500 fuentes legales y de noticias de los proveedores líderes del sector.
Encuentra rápidamente lo que necesitas

Gracias a una avanzada Inteligencia Artificial desarrollada por vLex, enriquecemos editorialmente la información legal para hacerla accesible, incluyendo traducción instantánea a 14 idiomas para garantizar el acceso a la información y la capacidad de efectuar búsquedas comparativas.
Más de 2 millones de usuarios registrados

Fundado hace más de 20 años, vLex proporciona contenido de alta calidad y un servicio muy intuitivo para abogados, despachos, instituciones gubernamentales y universidades de derecho alrededor del mundo

Los suscriptores pueden ver todas las afectaciones de un caso

Regístrate para una prueba y aprovechar al máximo nuestro servicio, incluidos estos beneficios.

¿Por qué debería darme de alta en vLex?

Más de 100 países

Accede a más de 120 millones de documentos de más de 100 países, incluida la mayor colección de legislación, jurisprudencia, formularios y libros y revistas legales.
Miles de fuentes de datos

Actualizado cada día, vLex reúne contenido de más de 750 proveedores dando acceso a más de 2500 fuentes legales y de noticias de los proveedores líderes del sector.
Encuentra rápidamente lo que necesitas

Gracias a una avanzada Inteligencia Artificial desarrollada por vLex, enriquecemos editorialmente la información legal para hacerla accesible, incluyendo traducción instantánea a 14 idiomas para garantizar el acceso a la información y la capacidad de efectuar búsquedas comparativas.
Más de 2 millones de usuarios registrados

Fundado hace más de 20 años, vLex proporciona contenido de alta calidad y un servicio muy intuitivo para abogados, despachos, instituciones gubernamentales y universidades de derecho alrededor del mundo

Los suscriptores pueden acceder a una representación visual de un caso y sus relaciones con otros casos. Como alternativa a las listas de casos, el Mapa de Precedentes facilita la tarea de encontrar que caso tienes más relevancia en tu búsqueda. Al mismo tiempo también tendrás una referéncia del grado de aceptación del caso.

Request your trial

¿Por qué debería darme de alta en vLex?

Más de 100 países

Accede a más de 120 millones de documentos de más de 100 países, incluida la mayor colección de legislación, jurisprudencia, formularios y libros y revistas legales.
Miles de fuentes de datos

Actualizado cada día, vLex reúne contenido de más de 750 proveedores dando acceso a más de 2500 fuentes legales y de noticias de los proveedores líderes del sector.
Encuentra rápidamente lo que necesitas

Gracias a una avanzada Inteligencia Artificial desarrollada por vLex, enriquecemos editorialmente la información legal para hacerla accesible, incluyendo traducción instantánea a 14 idiomas para garantizar el acceso a la información y la capacidad de efectuar búsquedas comparativas.
Más de 2 millones de usuarios registrados

Fundado hace más de 20 años, vLex proporciona contenido de alta calidad y un servicio muy intuitivo para abogados, despachos, instituciones gubernamentales y universidades de derecho alrededor del mundo

Los suscriptores pueden ver una lista de resultados conectados a su documentos vía tópicos y citas encontradas por Vincent.

Regístrate para una prueba y aprovechar al máximo nuestro servicio, incluidos estos beneficios.

¿Por qué debería darme de alta en vLex?

Más de 100 países

Accede a más de 120 millones de documentos de más de 100 países, incluida la mayor colección de legislación, jurisprudencia, formularios y libros y revistas legales.
Miles de fuentes de datos

Actualizado cada día, vLex reúne contenido de más de 750 proveedores dando acceso a más de 2500 fuentes legales y de noticias de los proveedores líderes del sector.
Encuentra rápidamente lo que necesitas

Gracias a una avanzada Inteligencia Artificial desarrollada por vLex, enriquecemos editorialmente la información legal para hacerla accesible, incluyendo traducción instantánea a 14 idiomas para garantizar el acceso a la información y la capacidad de efectuar búsquedas comparativas.
Más de 2 millones de usuarios registrados

Fundado hace más de 20 años, vLex proporciona contenido de alta calidad y un servicio muy intuitivo para abogados, despachos, instituciones gubernamentales y universidades de derecho alrededor del mundo

Socialismo o comunismo diferencias entre John Stuart Mill y Karl Marx

Regístrate para una prueba y aprovechar al máximo nuestro servicio, incluidos estos beneficios.

¿Por qué debería darme de alta en vLex?

Más de 100 países

Miles de fuentes de datos

Encuentra rápidamente lo que necesitas

Más de 2 millones de usuarios registrados

Regístrate para una prueba y aprovechar al máximo nuestro servicio, incluidos estos beneficios.

¿Por qué debería darme de alta en vLex?

Más de 100 países

Miles de fuentes de datos

Encuentra rápidamente lo que necesitas

Más de 2 millones de usuarios registrados

Regístrate para una prueba y aprovechar al máximo nuestro servicio, incluidos estos beneficios.

¿Por qué debería darme de alta en vLex?

Más de 100 países

Miles de fuentes de datos

Encuentra rápidamente lo que necesitas

Más de 2 millones de usuarios registrados

Regístrate para una prueba y aprovechar al máximo nuestro servicio, incluidos estos beneficios.

¿Por qué debería darme de alta en vLex?

Más de 100 países

Miles de fuentes de datos

Encuentra rápidamente lo que necesitas

Más de 2 millones de usuarios registrados

Regístrate para una prueba y aprovechar al máximo nuestro servicio, incluidos estos beneficios.

¿Por qué debería darme de alta en vLex?

Más de 100 países

Miles de fuentes de datos

Encuentra rápidamente lo que necesitas

Más de 2 millones de usuarios registrados

¿Por qué debería darme de alta en vLex?

Más de 100 países

Miles de fuentes de datos

Encuentra rápidamente lo que necesitas

Más de 2 millones de usuarios registrados

Regístrate para una prueba y aprovechar al máximo nuestro servicio, incluidos estos beneficios.

¿Por qué debería darme de alta en vLex?

Más de 100 países

Miles de fuentes de datos

Encuentra rápidamente lo que necesitas

Más de 2 millones de usuarios registrados